در پی افزایش نارضایتی شهروندان و کاربران اینترنت در ایران به خاطر فیلترشدن سرویس پست الکترونیکی “جی-میل” که منجر به نصب فیلتر شکن در برخیادارات دولتی هم شده است، یک عضو کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ روزگذشته اعلام کرد که حکومت قصد مسدود کردن این سرویس را ندارد و فیلترشدنجی-میل ناشی از یک “ضعف فنی” بوده و از مخابرات خواسته شده هر چهزودتر راهی برای رفع فیلتر جی-میل پیدا کند.
بنا به نوشته رسانه های داخلی، محمدرضا آقامیری، عضو کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ گفته است: “قطع جی میل در ایران تنها به دلیل برخی مشکلات فنی رخ داده است و ما هیچ وقت نخواسته و نمی خواهیم که جی میل وسرویس های گوگل را فیلتر کنیم. نسبت دادن قطعی جی میل در ایران به محکوم کردن حوادث اخیر در فضای مجازی فرافکنی است و ارتباط چندانی میان محدودیت دسترسی به جی میل با اتفاقات اخیر در زمینه محکومیت فیلم موهن وجود ندارد”.
وی افزوده است: “اخیرا موتور جستجوی گوگل برای دور زدن سیستم فیلترینگ ایران از پروتکل جدید https استفاده کرده است که یوتیوب و جی میل از طریق این پروتکل قابل رویت هستند. براین اساس سیستم فیلترینگ ما برای فیلترشبکه یوتیوب به صورت تفکیک شده نمی تواند عمل کند. تا پیش از این یوتیوب بر یک پروتکل مجزا از جی میل پیاده سازی شده بود و به همین دلیل امکان فیلتر آن به صورت مجزا از دیگر سرویسهای گوگل وجود داشت، اما هم اکنون این سرویس از طریق گوگل قابل رویت است و برای آنکه بتوانیم آن را مسدودکنیم با مشکل فنی مواجه شده ایم؛ براین اساس ما مجبور شدیم برای جلوگیریاز نشر ابتذال و نشر موارد مستهجن که فرزندان ما را در خطر می اندازد این
دو سرویس را که بر یک پروتکل پیاده سازی شده اند، با هم مسدود کنیم. درحال حاضر کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ از وزارت ارتباطات خواسته است که راهکاری برای فیلتر کردن جداگانه یوتیوب ارائه دهد. ما فقط خواسته ایم کهیوتیوب باز نباشد و اسمی از گوگل و جی میل نبردیم. متاسفانه دانش فنی تفکیک این دو سرویس هنوز محقق نشده است؛ یعنی ما می خواستیم یوتیوب رامسدود کنیم جی میل هم قطع شد و این ناخواسته بوده و از طرفی چاره ای هم برای این موضوع وجود ندارد چرا که نمی خواهیم به هیچ وجه یوتیوب بازباشد”.
او اینچنین ادامه داده است که “وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال یافتن روشی برای حل این مشکل است تا بتواند در این پروتکل، یوتیوب رامسدود و سرویس جی میل را باز کند که این دانش فنی بزودی می آید”.
آقامیری در پاسخ به اینکه “این مشکل چه زمانی رفع خواهد شد؟”، گفته است: “زمان قطعی نمی توان داد که مثلا این مشکل تا سه روز آینده حل شود اما جیمیل باز می‌شود و مشکلی نخواهد داشت. در ضمن مسدودیت دسترسی به جی میلهیچ ارتباطی به راه اندازی اینترنت ملی ندارد و ما حتی اگر شبکه ملیاطلاعات را راه اندازی کنیم و یا نکنیم، موتورجستجوی گوگل از جمله سایتهایی است که ما درصدد مسدود کردن آن و خدماتش نیستیم. اگرچه گوگل واقعابرخوردی که در سایر کشورها با دولت و حاکمیت دارد را با ایران نداشته وخصمانه با ما برخورد می‌کند اما برنامه ای برای فیلترینگ این سایت درایران وجود ندارد. گوگل سالانه چند میلیون دلار به حاکمیت برخی کشورهاپول می دهد اما بر کشور ما می تازد. اگرچه قبول داریم که هیچ موتورجستجویی به جامعیت گوگل وجود ندارد و کاربران ایرانی خیلی به این سایتعادت کرده اند اما باید توجه داشت که بسیاری از تحقیرهایی که در مورد حاکمیت و منافع ملی ما صورت می گیرد، توسط گوگل انجام می‌شود؛ اما به هرترتیب قرار نیست گوگل در ایران مسدود شود”.
این سخنان پس از آن ابراز می شود که اعتراض ها به بستن جی میل حتی به چهره های محافظه کار نیز رسیده است. در همین راستا علاوه بر انتقاد روزنامه ایران از فیلترینگ جی-میل، حسین انتظامی نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت بر مطبوعات و یکی ازمشاوران علی لاریجانی هم به سایت فرارو گفته است: “فیلتر جی میل که مکاتبات مردم دربستر آن انجام می شود نشان می دهد تصمیم گیرندگان از مدلها و اقتضائات روز جامعه اطلاعاتی کم اطلاعند چرا که موتور جستجو و بسترمکاتباتی را که نمی توان تا اطلاع ثانوی تعطیل کرد. اگرچه انگیزه و نیت مجریان، ارزشی است اما در این باره به چند دلیل کج سلیقگی رخ داده است. این تصمیم علاوه برآنکه از فقدان درک جامع دنیای ارتباطات حاکی است ازنشناختن تغییر مناسبات جهانی هم حکایت می کند؛ در الگوی کهن، دولتها بازیگران اصلی روابط بین الملل بودند و طیف همکاری تا تخاصم را رقم میزدند اما سالهاست فقط دولتها، تنها بازیگران جهان نیستند”.
عقب نشینی از مسدود کردن جی-میل و این انتقادات در حالیست که بنا به برخی گزارش ها طی روزهای گذشته، حجم فروشفیلترشکن و وی. پی. ان در ایران رکورد شکنی کرده و بازار این خدمات رونق یافته است. به ویژه آنکه علاوه بر شهروندان، برخی نهاد های حکومتی نیز بر اثر این تصمیم کمیته فیلترینگ دچار مشکل شده اند، به طوری کهسایت بازتاب از نصبفیلترشکن در ادارات خبرداده است.
بازتاب می نویسد: “در پی فیلترینگ سایت های کاربردی گوگل و جی میل، برخی ادارات دولتی که کارکنان آنها به دلیل نوع فعالیت، ناگزیر به استفاده ازسرویس پست الکترونیک جی میل و جستجوگر گوگل هستند، سیستم های خود را به ویپی ان و فیلترشکن مجهز کرده اند. استفاده ادارات از فیلترشکن که بنا به ضرورت انجام شده، عملا تلاش های این چند ساله برای به سامان رساندن فیلترینگ سایت های غیرمجاز بر باد می رود. این در حالی است که بعد ازاعتراضات گسترده دو روز اخیر که حتی از سوی فعالان اینترنتی اصولگرا وحامیان دولت نیز دنبال شد، امروز در برخی مراکز، گوگل رفع فیلتر شده استو احتمال رفع فیلتر جیمیل هم در روزهای آینده می رود. گفتنی است، برخی
کاربران سابق “بازتاب” که در این ادارات مشغول کارند، از استفاده کامل ازبازتاب بعد از مدتها ابراز خوشحالی کرده اند. همچنین به برخی ادارات دیگرگفته شده، پرسنلشان برای کارهای اداری می بایست از سرویسهای پستالکترونیکی ایرانی مانند چاپار استفاده کنند و استفاده از سرویس های خارجی مانند جی میل برای کارهای اداری ممنوع می باشد. اما با توجه به عدماطمینان به ایمنی این سرویسها و همچنین امکانات و آپشنهای پایین تر نسبت به مشابه های خارجی باعث اعتراضپرسنل شده است”.
