جدال جناح های سیاسی جمهوری اسلامی بر سر بنزین تولید داخل همچنان ادامه دارد. محافظه کاران معتقدند این بنزین ها از استاندارد لازم برخوردار بوده و آلوده نبوده است. مسئولان دولت اما معتقدند که مهمترین دلیل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و افزایش بیماریهای مردم، بنزین آلوده تولید داخل است.
چند روز پیش معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست طی سخنانی تاکید کرد: “بنزین آلوده یکی از مهم ترین عوامل افزایش آلودگی هواست.” او با ابراز تاسف از پنهان کاری های صورت گرفته در آگاهی بخشی به مردم در ارتباط با اثرات بنزین آلوده بر سلامتی آنها، اضافه کرد: “رویکرد دولت یازدهم شفاف سازی در مورد موضوع و حل بحران آلودگی هوا از طریق برنامه مدون عملیاتی و حذف بنزین آلوده پتروشیمی است.”
معصومه ابتکار چند روز قبل از آن هم گفته بود: “از ابتدای ۹۳ تاکنون ۸ روز هوای پاک و ۳۴ روز هوای سالم داشته‌ایم.” او تاکید کرده بود: “با تلاش دولت و همکاری وزارت نفت موفق شدیم تا میزان بنزن را که یک آلاینده بسیار خطرناک است را به زیر حد استاندارد برسانیم”.
یازدهم اردیبهشت ماه نیز سازمان حفاظت محیط‌زیست در اطلاعیه ای رسمی اعلام کرد: “عدم‌رعایت استانداردهای فنی و زیست‌محیطی استفاده از بنزین تولیدشده در واحدهای پتروشیمی، اثرات نامطلوبی را بر سلامت شهروندان داشته است و می‌توان افزایش نرخ برخی از بیماریهای صعب‌العلاج مانند سرطان را به این موضوع نسبت داد.”
در ادامه این بیانیه آمده بود: “در شرایط کنونی که آلودگی هوا سلامت شهروندان را به مخاطره انداخته و بخش گسترده‌ای از آن به کیفیت سوخت ارتباط دارد، لازم است به جای موضع‌گیری و دفاع غیرمنطقی از وضعیت غلط گذشته و بیان موضوعات غیرکارشناسی، با همت مضاعف در جهت ایجاد محیط‌زیست سالم تلاش کنیم. تصمیم دولت یازدهم برای حذف بنزین پتروشیمی و همکاری وزارت نفت در جهت ارتقای استانداردهای سوخت گامی مثبت و موثر برای ارتقای کیفیت هوا و کاهش بیماری‌ها و هزینه‌های تحمیل‌شده به مردم در سال‌های گذشته است که این مورد سبب جلب‌اعتماد مردم به دولت خواهد شد.”
همزمان با انتشار اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران گزارشی با عنوان “نظر مستند ۱۲ مدیر نفتی در مخالفت با آلایندگی بنزین پتروشیمی‌ها” منتشر کرد که در آن آمده بود: “با تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی هجمه برخی رسانه‌ها مبنی بر آلایندگی این بنزین آغاز شد اما هر بار، مدیران نفتی مرتبط با این موضوع به‌طور قاطع از کیفیت بنزین پتروشیمی دفاع کردند، حتی با تغییر دولت و آمدن تیم جدید در وزارت نفت باز هم مدیران نفتی از تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی حمایت نمودند. البته وزیر نفت دولت یازدهم هم در ابتدا اعلام کرد بنزین تولید پتروشیمی‌ها پاک است اما در کمتر از ۴۰ روز با هم‌صدا شدن با سازمان محیط زیست، بنزین مورد نظر را آلاینده دانست. به‌جز زنگنه تاکنون هیچ‌یک از مدیران صنعت نفت که پیش از این کیفیت بنزین پتروشیمی را مطابق استاندارد اعلام کرده بودند، تاکنون نظر خود را تغییر نداده است و علی‌رغم اینکه بیژن نامدار زنگنه مدیران این وزارت‌خانه را از اظهار نظر پیرامون این موضوع منع کرده است اما این افراد با وجود محدودیت ایجاد شده، همچنان از تولید بنزین در واحدهای پتروشیمی دفاع میکنند.”
روزنامه وطن امروز نیز در گزارشی با عنوان “بنزین پتروشیمی پاک است” نوشته بود: “شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و سازمان حفاظت محیط‌زیست به جای ارائه اسناد و پاسخ‌های کارشناسی، تلاش میکنند با سیاسی‌کردن این مساله پاسخگویی دقیق و مستندی در این باره نداشته باشند. به گزارش فارس، در این راستا شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی یک بیانیه با تیتر ملایم و محتوای توهین‌آمیز منتشر کرده است و مسؤولان سازمان محیط‌زیست هم بدون توجه به ادبیات کارشناسی صنعت پالایش مدعی شده‌اند حلال‌های صنعتی در بنزین مخلوط شده و بنزین پتروشیمی‌ها عامل افزایش سرطان در کشور بوده است.”
این روزنامه اضافه کرده بود: “وزارت نفت با وارد‌کردن بنزین بی‌کیفیت در اجرای مقررات استاندارد اجباری کالا تخطی کرده است و طبق بخش تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده قانون مجازات اسلامی مدیران خطاکار در این زمینه باید به مجازات محکوم شوند.”
این روزنامه در ادامه گزارش مزبور تهدید کرده بود: “همچنین مطابق با تبصره ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)، هرکس عمدا و بدون داشتن مستندات و مجوز رسمی داخلی و بین‌المللی و به منظور القای شبهه در کیفیت تولیدات و خدمات از نام و علائم استاندارد ملی یا بین‌المللی استفاده نماید به حداکثر مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.”
چندی پیش عبدالحسین بیات، مدیرعامل سابق شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دولت احمدی نژاد، ضمن رد آلوده بودن بنزین‌های تولید پتروشیمی گفته بود: “تا قبل از اعمال تحریم در سال ۸۹ روزانه ۲۳ میلیون لیتر وارد کشور می‌شد که ناگهان واردات بنزین کمتر از یک میلیون لیتر و نقطه توقف رسید؛ در آن زمان چه کار باید انجام می‌شد؟ آیا پمپ بنزین‌ها باید خالی می‌شد و مردم در صف می‌ماندند تا نارضایتی اجتماعی ایجاد شود؟”
برخی کارشناسان معتقدند که علت مقاومت بخشی از جناح محافظه کار جمهوری اسلامی در برابر توقف تولید بنزین آلوده در پتروشیمی ها منافع کلانی است که سپاه پاسداران از تولید و فروش این بنزین ها به بهانه جلوگیری از “نارضایتی اجتماعی” بدست آورده است.
عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش طی گفتگویی با سایت خبرآنلاین که ۲۲ اردیبهشت ماه منتشر شد، در پاسخ به این پرسش که “ اصل ماجرای مناقشه ادامه تولید بنزین در پتروشیمی ها را در چه می دانید؟” فاش کرد: “اصل ماجر را نمی دانم. اما به واحدهای پتروشیمی، برای تولید بنزین (اکتان افزا) ۹۰ دلار بیشتر از رقمی که می‌توانیم از خارج بنزین بخریم پول می‌دهیم. بصورت دلاری هم می‌دهیم.”
او همچنین درباره میزان بنزین آلوده تولیدی در پتروشیمی‌ها گفت: “حدود ۶ میلیون لیتر بنزین در روز وارد می‌کنیم. روزانه حدود ۵ تا ۵/۵ میلیون لیتر هم از پتروشیمی‌ها می‌گیریم. البته این اعداد به مفهوم آن نیست که نیاز کشور این مقدار بنزین (اکتان افزا) است. بلکه ذخایرمان را افزایش می‌دهیم. حدود ۶۲ میلیون لیتر هم در پالایشگاه‌های کشور بنزین تولید می‌کنیم.” در هفته های گذشته خبری منتشر شد که بر اساس آن وزارت نفت از تامین سوخت چهار پتروشیمی متعلق به سپاه پاسداران امتناع کرده بود. بیستم فروردین ماه، خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران از قول محمدرضا رضایی، نماینده مجلس، گزارشی از جلسه با وزیر نفت را منتشر کرده و نوشته بود: “این دیدار به منظور گفت‌وگو در مورد تامین سوخت پتروشیمی‌های استان فارس (فیروزآباد، جهرم، داراب و فسا) انجام شد که وزیر از تامین سوخت این پتروشیمی‌ها امتناع کرد. وزیر نفت در این دیدار عنوان کرد، با توجه به اینکه بخشی از سهام این مراکز پتروشیمی متعلق به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا است من حاضر به تامین سوخت آنها نیستم.”
او گفته بود: “سیاسی‌کاری وزیر نفت به صلاح اقتصاد کشور نیست و لازم است آقای وزیر در رفتار خود تجدید نظر کند.”
همین نماینده مجلس چند روز پیش هم به خبرگزاری فارس گفت: “پیش از این بنا بود که امروز جلسه‌ای بین وزیر نفت، بنده و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به منظور بررسی موضوع تامین خوراک ۴ مرکز پتروشمی در استان فارس و نیز اجرای پروژه‌ها در این حوزه توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا برگزار شود که این جلسه تاکنون برگزار نشده است.”
او البته گفته بود که سوخت این پتروشیمی ها تامین شده است.
در سایت رسمی قرارگاه خاتم الانبیا و در بخش پروژه های “نفت، گاز و پتروشیمی” آمده است: “قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) با برخورداری از سرمایه عظیم نیروی انسانی متخصص، دانش فنی و تجربه در حوزه فعالیتهای نفت، گاز و پتروشیمی با اجرای پروژه های متعدد و بزرگ ملی توانسته است جایگاه مناسبی را از نظر فنی و اجرایی در بین پیمانکاران داخلی کسب [نماید] “.
همچنین در این سایت بخشی از پروژه های اجرا شده و در دست اجرای این قرارگاه فهرست شده است.
به گزارش خبرگزاری دویچه وله به نقل از روزنامه واشنگتن پست “تحریم صنایع و جلوگیری از فروش بنزین به ایران توسط شرکت‌های خارجی، به معنی پول بیشتر و قدرت و نفوذ فزون‌تر برای سپاه پاسداران است” این گزارش اضافه کرده است: “در گذشته نقش سپاه پاسداران در بخش پتروشیمی ایران به طرح‌های زیربنایی، از جمله ساخت جاده و کانال، محدود بود. اما اکنون شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران بر توسعه اکثر پروژه‌های نفتی نظارت دارند و در بخش‌های کلیدی پروژه پارس جنوبی و پروژه عظیم گاز مایع طبیعی در عسلویه در خلیج فارس، نقش اصلی را ایفا میکنند به نحوی که شرکت‌های چینی به طور فزاینده‌ای به عنوان پیمانکاران فرعی در این بخش ظاهر می شوند.”
