شورای امنیت، ماه ها مشغول بررسی پاسخ تهران

نویسنده

‏‏ozvsazmanamniat.jpg

راشا سعد ‏

ایران تازه توپ را به زمین قدرت های غربی انداخته است. جمهوری اسلامی، پنج عضو دائم شورای امنیت ‏بعلاوه آلمان را مشغول بررسی پاسخ مکتوب خود به پیشنهاد مشوق های ارائه شده غرب در ماه ژوئن در ‏برابر تعلیق فعالیت های غنی سازی اورانیوم خود نگهداشته است. ‏

زبان این قدرت ها درباره محتوای پاسخ مکتوب ایران بسته مانده است. بر اساس آنچه فرانسه اعلام کرده، ‏ارزیابی پاسخ 21 صفحه ای ایران که روز سه شنبه ارائه شده است، چند روزی طول خواهد کشید. تمام ‏چیزی که فیلیپ دوست بلازی وزیر خارجه فرانسه درباره این پاسخ اعلام کرد، عبارت است از اینکه: «این ‏یک نامه بسیار طولانی و پیچیده است و ما مشغول مطالعه آن هستیم.» خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی ‏اتحادیه اروپا هم که پیشنهاد غرب را تسلیم ایران کرده بود، گفت پاسخ ایران «گسترده بوده و نیاز به تحلیل ‏دقیق و جزء به جزء دارد.»‏

به گفته سخنگوی کاخ سفید، جورج بوش رئیس جمهور آمریکا نیز باید پاسخ ایران را بررسی کند. ‏

ایران به نوبه خود اعلام کرده که پاسخش شامل برخی نظرات است که امکان برقراری گفتگوهای جدی ‏درباره بن بست هسته ای با غرب را بوجود می آورد. هم ایران و هم غرب پذیرفته اند که راه حل این مسأله ‏گفتگو است. در حال حاضر موضوع اصلی این است که ایران نمی خواهد تعلیق غنی سازی به عنوان پیش ‏شرط گفتگوها درنظر گرفته شود، درحالیکه غرب درخواست کرده پیش از آغاز هرگونه مذاکره ای، تمام ‏فعالیت های از این دست متوقف شود. ‏

ایران همواره ادعاهای غرب را مبنی بر جهت گیری فعالیت های هسته ای آن کشور به سوی تولید تسلحیات ‏هسته ای رد کرده است وهرگونه درخواستی برای توقف غنی سازی را «غیر قانونی و فاقد اعتبار» قلمداد ‏کرده است. ایران به عنوان امضاء کننده معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی)، معتقد است ‏حق پیگیری برنامه کامل غنی سازی را برای مقاصد صلح جویانه در اختیار دارد. مصیب نعیمی سردبیر ‏روزنامه ایرانی الوفاق به الاهرام گفت: «بر اساس حقوق قانونی، ایران حاضر است برای رفع نگرانی های ‏غرب، با آنها وارد مذاکره شود. اگر بناست ما غنی سازی را متوقف کنیم، دراینصورت قرار است درباره ‏چه چیزی مذاکره کنیم؟»‏

درواقع ایران بسته پیشنهادی ماه ژوئن را ابتدا مورد استقبال قرار داد. گفته می شود این بسته در ازای تعلیق ‏غنی سازی اورانیوم، مشوق های تجاری، دیپلماتیک و تکنولوژیک را پیشنهاد می کند. اما بعداً اعلام کرد ‏پاسخ خود به این بسته را پس از بررسی پیشنهاد و «روشن نمودن ابهامات (درباره حق ایران در زمینه دانش ‏فنی هسته ای)» تا سه شنبه 22 اوت تسلیم خواهد کرد. اغلب اینطور تصور می شد که جمهوری اسلامی ‏مشغول آماده سازی یک پیشنهاد متقابل است. ‏

کشورهای غربی تحت سرپرستی آمریکا تأکید کردند تنها چیزی که از ایران درقبال این بسته می خواهند، ‏پاسخ صریح «آری» یا «خیر» است. وقتی شورای امنیت سازمان ملل با اصرار ایران بر مهلت ماه اوت و ‏پایان دادن این کشور به گفتگوهایش با کشورهای غربی روبرو شد، با تشکیل جلسه ای در 31 ژوئیه، از ‏ایران خواست فعالیت های غنی سازی را تا 31 اوت متوقف سازد و در غیراینصورت با تحریم های احتمالی ‏روبرو خواهد شد. این اولین بار بود که به طور قانونی از ایران درخواست شد تا برنامه های هسته ای خود ‏را متوقف کند. ‏

هنوز مشخص نیست آمریکا درصورت پذیرفته نشدن پاسخ ایران، چگونه فشارهای خود را برای اعمال ‏تحریم پی خواهد گرفت. اوائل سال جاری آمریکا طی دیدارهای متعددی، ازجلب رضایت روسیه و چین- که ‏هر دو متحد ایران هستند- برای اقدامات جدی تر علیه تهران بازمانده بود. تحلیلگران می گویند احتمالاً پاسخ ‏سه شنبه ایران منجر به بروز انشعاب بیشتر درمیان اعضای شورای امنیت خواهد شد. روسیه و چین روز ‏چهارشنبه اعلام کردند به یک راه حل سیاسی و قرار گرفتن آژانس بین المللی انرژی هسته ای -و نه شورای ‏امنیت- در کانون رخدادهای فعلی پایبند هستند. ‏

ایرانی ها چند روز قبل از ارائه پاسخ خود، بیش از هرزمان دیگری رفتار مبارزه طلبانه در پیش گرفته ‏بودند. علی خامنه ای رهبر ایران روز دوشنبه گفته بود ایران تسلیم فشارهای بین المللی نخواهد شد. درهمین ‏حال، حمیدرضا آصفی سخنگوی وزارت خارجه ایران هم ایده تعلیق را به عنوان «بازگشت به گذشته» و ‏بیان اینکه این اقدام «موضوع مورد بحث جمهوری اسلامی نیست»، رد کرده بود. ضمناً آصفی با اعلام ‏اینکه این تحریم ها بیشتر به غرب زیان می رساند، گفت: «ایرانی ها از زمان انقلاب اسلامی 1979 تحت ‏تحریمی غیر رسمی بوده اند و ما می توانیم با برنامه ریزی، با پیامدهای آن کنار بیائیم.»‏

منبع: هفته نامه الاهرام- شماره آخر اوت ‏