این هفته اخبار جدیدی در مورد آثار فلج کننده تحریم های اقتصادی علیه ایران، در زمینه تهیه مواد غذایی مانند برنج، روغن و سایر مواد اساسی خوراکی برای یک جمعیت 74 میلیونی، منتشر شد.
تحریم های مالی جدیدی که آمریکا در اول سال جدید میلادی برای تغییر روش ایران در برنامه هسته ای این کشور اعمال کرد، توانایی ایران را در واردات مواد مختلف و دریافت پول صادرات نفتی خود تحت الشعاع قرار داده است.
ایران اثر تحریم ها بر اقتصاد خود را انکار می کند ولی تحقیقات انجام شده در روزهای اخیر از تجار کالاها در نقاط مختلف دنیا حاکی از اخلال جدی در روند واردات ایران است. این امر در قیمت کالاها در خیابان ها نیز محسوس است.
رئیس جمهور کره جنوبی هفته پیش از عربستان سعودی دیدن کرد تا گزینه دیگری برای تامین نفت خود، که تاکنون از ایران وارد می کرد، پیدا کند.
بازرگانان آسیا، روز سه شنبه در مالزی گفتند صدور روغن نخل، که در ایران برای پختن غذا و تولید مارگارین و شیرینی بکار می رود، اکنون قطع شده است زیرا صادر کنندگان قادر نیستند پول خود را دریافت کنند. این خبر به دنبال آن منتشر شد که خبر داده شد ایران از پرداخت پول برنج هند سرباززده است و همچنین حمل جو از اوکراین به ایران تقریبا نصف شده است.
برنج غذای اصلی مردم ایران است. با کاهش ارزش ریال در بازار ایران، قیمت یک کیلوگرم برنج از 2 دلار در سال گذشته به 5 دلار رسید. جو، عمدتا برای خوراک دام استفاده می شود و قیمت گوشت نیز به 30 دلار در هر کیلو رسیده است که از توان مالی بسیاری از گروه های طبقه متوسط ایران خارج است.
این عوامل تاثیر قاطعی بر زندگی روزمره در کشور گذاشته است درحالیکه دولت برای انتخابات دوم مارس آماده می شود. اصلاح طلبان در این انتخابات حضور ناچیزی دارند؛ این انتخابات به عنوان رفراندومی برای تائید سیاست های اقتصادی احمدی نژاد در حذف یارانه ها نگریسته می شود.
انتخابات ماه آینده ایران اولین انتخابت پس از انتخابات بحث انگیز رسایت جمهوری در سال 2009 است که ماه ها ناآرامی و اعتراض را به دنبال آورد. مقامات ایران اعتراضات را سرکوب کرده اند ولی بهار عربی نشان داد که این دولت ها تا چه اندازه در برابر خشم مردم ناشی از شرایط دشوار اقتصادی آسیب پذیر هستند.
صاحب یک کارخانه تولید مارگارین در ایران، که خواست ناشناس بماند، گفت کمبود روغن برای تولید مارگارین به زودی تولید او را متوقف می کند.
ایران پرداخت بهای 200هزار تن برنج هند را به تاخیر انداخته است. یک فرد ایرانی به طور متوسط سالیانه 40 کیلوگرم برنج مصرف می کند، که 45 درصد آن وارداتی است. هند عمده ترین تامین کننده برنج ایران است.
رئیس صنف صادرکنندگان برنج هند گفت آنها دیگر نمی توانند به صادرات برنج با مهلت پرداخت 90 روزه ادامه دهند.
خریداران ایرانی معمولا پول برنج هند را از طریق واسطه های امارات متحده عربی پرداخت می کنند، ولی کاهش ارزش دلار باعث شده است که این واسطه ها به مبادلات نقدی روی آورند.
هرچند هنوز خیلی زود است که از گرسنگی به دلیل افزایش قیمت ها صحبت کنیم ولی سازمان های بین المللی اکنون در حال زیر نظر گرفتن این موضوع هستند. سخنگوی برنامه غذایی سازمان ملل گفت ما وضعیت را در ایران «زیر نظر» داریم.
ضربه نهایی به اقتصاد ایران زمانی وارد می آید که این کشور نتواند روزانه 2.6 میلیون بشکه نفت خود را بفروش برساند و یا مجبور باشد آن را با تخفیف های قابل ملاحظه به فروش برساند.
هرچند اقتصاد ایران نسبت به سایر کشورهای خلیج فارس از تنوع بیشتری برخوردار است ولی همچنان برای وارد کردن موارد خوراکی و سایر نیازهای خود وابسته به صادرات نفت و گاز است.
عربستان سعودی قول داده است که درصورت قطع صادرات نفت ایران مقدار کافی نفت به بازار جهانی عرضه کند.
پس از کره جنوبی، رهبران چین و ژاپن نیز در هفته های اخیر برای جایگزین کردن نفت صادراتی ایران به عربستان سعودی سفر کرده اند.
ایران هم اکنون قادر به فروش نفت هست ولی در دریافت پول آن دچار مشکل شده است.
کره جنوبی اکنون معادل 5 میلیارد دلار به بانک مرکزی ایران بابت خرید نفت بدهکار است ولی این پول به دلیل تحریم های آمریکا در سیستم مالی کره جنوبی به دام افتاده است.
اتحادیه اروپا که یک پنجم نفت ایران را خریداری می کند اعلام کرده است که از شش ماه دیگر از خرید نفت ایران خودداری خواهد کرد.
چین، که یک پنجم دیگر از نفت ایران را خریداری می کند خواهان تخفیف های عمده در قیمت نفت است تا به تجارت خود با تهران ادامه دهد.
یک مقام اجرایی در یک شرکت نفت آمریکایی در عربستان سعودی گفت عربستان تولید خود را روزانه 200 هزار بشکه اضافه کرده است که تقریبا معادل کاهش میزان واردات نفت ایران توسط چین است. چین خرید نفت خود از روسیه و افریقای غربی را هم افزوده است.
برخی تجار گفته اند که چین احتمالا خرید سنگ فلزات از ایران را که سالیانه ارزشی معادل 2 میلیارد دلار دارد، قطع می کند.
منبع: بیزینس ریپورت - 12 فوریه
