بانک مرکزی، دولت نادیده می گیرد

نویسنده

‏در پی ماهها نزاع قدرت، بانک مرکزی ایران با تصمیم بر عدم کاهش بیشتر نرخ سود بانکی، ضربه ای به سیاست ‏های پوپولیست احمدی نژاد وارد کرده است. ‏

طهماسب مظاهری رئیس بانک مرکزی ایران اواخر هفته گذشته به بانک ها اعلام کرد، به رغم دستورات مؤکد رئیس ‏جمهور می توانند نرخ سود بانکی را در رقم 12 درصد فعلی نگه دارند. احمدی نژاد به منظور تقویت زیربنای برنامۀ ‏اقتصادی خود مایل است روند اعطای وام های ارزان همچنان ادامه داشته باشد. ‏

با این وجود، نرخ سود بانکی همواره بسیار پایین تر از نرخ 26.4 درصدی تورم در سال است، اما احمدی نژاد که در ‏طول سفرهای پرحاشیۀ استانی خود در دادن وام بسیار بخشنده بوده، به رأی دهندگان فقیر خود قول نرخ تک رقمی سود ‏بانکی را داده است. ‏

بسیاری از بانکدارها و اقتصاددانان اصلاح طلب با انتقاد از نرخ پایین نقدینگی، افزایش قیمت های مصرفی و تأکید بر ‏تناسب نرخ سود بانکی با نرخ تورم به بانک مرکزی پیوسته اند. در همین حال، صندوق بین المللی پول در تازه ترین ‏گزارش خود دربارۀ ایران “افزایش قابل توجه” نرخ سود بانکی را توصیه کرده است.‏

سعید شیرکاوند معاون وزیر اقتصاد در دولت خاتمی خاطر نشان کرده است:“این 12 درصد هم بخاطر نرخ بالای تورم ‏نامعقول است و نمی تواند تأثیر چندانی بر تولید داشته باشد، اما از 10 درصدی که دولت بدنبال آن است، بهتر است.” ‏او افزود، تحمل شکست در پایین آوردن نرخ سود بانکی بیش از تأثیر واقعی آن بر سیاست های اقتصادی، برای دولت ‏زیانبار بوده است.‏

به گفتۀ تحلیلگران، موضع گیری بانک مرکزی در خصوص نرخ سود بانکی خبر بدی برای احمدی نژاد پیش از ‏انتخابات ریاست جمهوری سال آینده است. احمدی نژاد امسال قول داده نرخ سود وام ها را پایین آورد و در اشاره ای ‏واضح به مظاهری، به مخالفان سیاست های بانکی خود تأکید کرده است پست خود را ترک کنند. ‏

رئیس سابق بانک مرکزی و وزیر سابق اقتصاد بخاطر این اختلاف نظر شغل خود را از دست داده اند. اما اعتقاد بر ‏این است که مظاهری، که سال گذشته پست ریاست بانک مرکزی ایران را به عهده گرفت، توسط آیت الله خامنه ای ‏حمایت می شود.‏

طبق دستور جدید بانک مرکزی، دولت اجازه خواهد داشت دو درصد از هزینۀ وام ها را از بودجۀ خود بردارد تا به ‏تأمین بودجۀ پروژه های خاص اشتغال زایی کمک کند. اما تحلیلگران معتقدند که بانک مرکزی دیگر نمی تواند از عهدۀ ‏کمک به سیاست های مردم گرایانۀ دولت برآید، چرا که سیاست های توسعه طلبانۀ احمدی نژاد درآمدهای بانک ‏مرکزی را، که حدودا ً 6 درصد کمتر از مخارج آن است، از بین برده اند. در همین حال، احمدی نژاد در این هفته ادعا ‏کرد که ایران در سال گذشته قابلیت های غنی سازی اورانیوم را تقریبا ً دو برابر کرده است.‏

احمدی نژاد خاطر نشان کرد، تعداد سانتریفیوژهای غنی سازی اورانیوم از 3000 سانتریفیوژ به 6000 افزایش یافته ‏اند. او گفت:“امروز غربی ها پذیرفته اند که تعداد 5000 تا 6000 سانتریفیوژ موجود زیاد نشوند و اینکه فعالیت این ‏تعداد سانتریفیوژها مانعی ندارد.“‏

این خبر می تواند نشان دهد که ایران تلاش می کند این تعداد سانتریفیوژ را مبنای مذاکرات آتی قرار دهد و با نگه ‏داشتن برنامۀ غنی سازی خود در سطح فعلی در ازای توقف تحریم های بین المللی بیشتر، “تعلیق در برابر تعلیق” را ‏بپذیرد.‏

منبع: فایننشال تایمز، 28 ژوئیه