دیداری نوروزی با نسل دومی های مهاجر در مدرسه ی فارسی لندن؛ نگاه همکارمان در تهران به برترین آثار نقاشی سال و دیگر از اینها، طرح هایی از چهره های خبر ساز در صفحه ی پنجره…
گزارشی از جشن نوروزی در مدرسه های ایرانی لندن
هنوز تاریخ نبود که نوروز بود
برگزاری مراسم نوروزی و یادآوری ریشه های این جشن برای نسل دومی های مهاجر، عادتی دیرینه در نزد ایرانیان خارج از کشور است؛ خصوصاً در این سالها که از بد( یا خوب) روزگار شمار ایرانیان مهاجر هر روز بیشتر از دیروز می شود.
امسال نیز چندین و چند جشن فرهنگی نوروزی از جانب گروه ها و مراکز فرهنگی ایرانی در جایجای دنیا برگزار شد؛ از همین جمله است برنامه ی جشن نوروزی مدرسه ی اندیشه و زبانکده ی خرد در لندن.
این مراسم که بیشتر با ایرانی های نسل دوم مهاجرت روی سخن داشت، از بخش های گونه گونی برای معرفی سنت دیرینه ی نوروز به ایرانیانی که این جشن را کمتر در خانه تجربه کرده اند، تشکیل شده بود.
اعلام تبریک سال نو توسط ملیت ها و زبان های مختلف، خواندن ابیاتی از شاهنامه ی فردوسی به شیوه نقالی، شعر خوانی دانش آموزان و دیگر از اینها سخنرانی علی اشرافی، مدیر زبانکده ی خرد و حرف های هادی خرسندی، میهمان ویژه ی این برنامه، از جمله قسمت های مختلف این مراسم نوروزی بودند.
علی اشرافی، منتقد هنری و مدیر زبانکده ی خرد، پس از تبریک سال نو به حاضرین، طی سخنان کوتاهی از سابقه ی تاریخی جشن نوروز گفت. وی در آغاز کلامش مرور احوال گذشتگان را امری سودمند معرفی کرد و در این باب گفت:
” … بیان و روایت گذشته ها، آن گونه که بوده است، هر گاه به قصد شناخت وشکل دهی معرفت تاریخی به اکنونیان و آیندگان باشد و دست مایه ی فهم چیستی و چرایی آن شود بی شک بر خوردی آموزنده و سازنده است. آموزنده است برای این که ما را از ریشه ها و علت های آن چه امروز با آن رو به رو هستیم می آگاهاند و سازنده است برای این که ما را در کار ساختن آگاهانه ی آینده یاری می رساند “
وی در ادامه ی کلامش به دو جشن عمومی در ماه گذشته اشاره کرد، هم آنهایی که یکی سابقه ای بس طولانی در فرهنگ ایرانی دارد و دیگری به تازگی و پس از اعتراض زن های کارخانجات نساجی در هشتم مارس 1857، به ذهنیت تاریخی دنیا علاوه شده است. وی ریشه ی هر دوی این جشن ها را از “ زن ” دانست و در این مورد، اینطور گفت:
” در این ماه ( اسفند / مارس ) یک جشن ایرانی و یک جشن جهانی پشت سر داشتیم که از قضا جان مایه و گوهر هر دو، زن است.اولی، اسفندگان (جشن زن و زمین و زندگی) است که بنا بر متون زردشتی و نوشته ی ابوریحان بیرونی ایرانیان آن را در روز 5 اسفند ماه هر سال با شکوه بر گزار می کرده اند. دومی هم جشن روز 8 مارس است. که سال 1857 در آمریکا، زنان کارگر نساجی و پارچه بافی نیویورک، برای افزایش دستمزد و پایین آوردن ساعات کار، دست به اعتصاب و تظاهرات عظیمی زدند که با حمله پلیس در هم شکست و شمار زیادی از زنان اعتصابی کشته، زخمی، دستگیر و زندانی شدند. این روز نقطه عطفی در تاریخ مبارزات آزادیخواهانه زنان و مبارزات حق طلبانه آنان در سطح جهان شد. باز هم زنان به مهندسی زندگی پرداختند.
ما با اسفندگان به تاریخ ایران پیوند می خوریم و با دومی از تلاش جهان معاصر برای زندگی بهتر. می آموزیم. به این دلیل من خوش می دارم که آن ها را نیز یادآوری کنم و شادباش بگویم… “
وی در انتهای کلامش از جشن “ نوروز ” ی گفت که از قرار گفته ی او و گواهی تاریخ، به رغم عبور از دوره های پر تنش و هجوم فرهنگ های دیگر هنوز پابرجاست و در بزنگاه های تاریخی به حفظ هویت اجتماعی و زبانی و ملی ما کمک کرده است.
در ادامه ی این برنامه، “هادی خرسندی”، شاعر و طنز نویس مقیم لندن تریبون را در اختیار گرفت و برای دقایقی کوتاه از نوروز، زبان و فرهنگ فارسی گفت وی کلامش را از پاسداری فرهنگ آغاز کرد و گفت که ما فرهنگ ها را نگه می داریم تا آنها ما را نگه دارند. وی گفت که این رابطه یک رابطه ی متقابل و دو جانبه است.
وی در ادامه با اشاره به نقش مهم معلمان زبان فارسی در خارج از کشور گفت که پسر خودش هم خواندن و نوشتن زبان فارسی را مدیون مدرسه ی فارسی رستم است. موسسه ای که سابقه ای طولانی در آموزش زبان فارسی در لندن دارد.
وی همچنین با اشاره به پیچ و خم ها و دشواری های کتابت فارسی و شکل های مختلف نگارش یک حرف با صدایی واحد، گفت که خوشحال است که این روزها در اینترنت الفبای فارسی به جنجال و کتک کاری به حروف لاتین تبدیل شده است.
وی در ادامه ی کلامش با زبانی طنازانه گفت که ما ایرانی ها هفت سین و نوروز را مدیون جمهوری اسلامی هستیم، چرا که اگر شیوه ی ضد فرهنگی حکومت در قبال سنت های کهن برقرار نبود، ما این همه پایبندی خود به علائم ملی مان را شاید تخفیف می دادیم.
وی در انتهای کلامش راوی یک لطیفه از زبان ماهی ها شد… :
” عید ایرانی عزای ماهی های دنیاست. آنها می گویند این ایرانی ها قوم عجیبی اند. نوروزشان که می شود کوچک های ما را توی تنگ می اندازند؛ گنده های ما را هم می گذارند لای سبزی پلو و می خورند…”
گفتنی ست زبانکده ی خرد که در سال گذشته تاسیس شده است، بنا دارد تا علاوه بر زبان فارسی، آموزش دیگر زبان های رایج در ایران را نیز به برنامه ی کاری اش اضافه کند. علی اشرافی، ضمن اعلام این خبر به “ روز ” گفت که به همین خاطر، نام “ زبانکده ” برای این موسسه انتخاب شده است؛ محلی برای آموزش تمام زبان های رایج در ایران. از قرار گفته ی آقای اشرافی، آموزش زبان های کردی، لری، ترکی، بلوچی و … نیز در آینده ای نزدیک به برنامه ی کاری این موسسه ی فرهنگی علاوه خواهند شد تا همه ی اقوام ایرانی بتوانند به کودکان نسل دوم مهاجرت ریشه های زبانی و فرهنگی شان را بیاموزند.
عکس: مریم اشرافی