احمد قابل آن چه را این روزها رسانه های جناح راست و منتقد دولت درباره جن گیری و استفاده از رمالی در اداره کشور می گویند دروغ خوانده و به “روز” می گوید حاکمیت برای تثبیت خود از دروغ ها و شایعات هم نمی گذرد، اگر چنین چیزی وجود داشته و ادعاهایشان درست بوده باشد قطعا یکی دو مورد سند و مدرک ارائه می دادند و به تصویر می کشیدند.
این پژوهشگر دینی معتقد است که باید برای پایان دیانت، اخلاق و انسانیت در این حاکمیت مجلسی گرفت و قبول کرد که تمام اینها در این حاکمیت پایان یافته است.
مصاحبه “روز” را با احمد قابل، پژوهشگر دینی بخوانید.
آقای قابل این روزها بحث جن و جن گیری و ورود این مسائل به عرصه سیاست مطرح است. آیا چنین مباحثی ار منظر دینی قابل اعتنا هستند؟ نظر خود شما درباره این مسائلی که اخیرا در سطح کلان حاکمیت به شدت رواج یافته و طرح می شود چیست؟
از زمانی که دولت احمدی نژاد سر کار آمده سعی کرده به گونه ای خود را دارای ارتباط با نیروهای ماورائی وانمود کند. در اصل این طیف فکر میکنند که این گونه بهتر می توانند خود را از معرض برخی نقد ها دور نگهدارند. حالا در جامعه شیعی چه تحت عنوان انتظار و مهدویت باشد و چه تحت عنوان داشتن نیروهای خارق العاده برای حفاظت از خود که این روزها با عنوان جن گیری و این مسائل مطرح است. اگر برگردیم به گذشته می بینیم که این جریان مختص الان نیست ابتدا با هاله نور شروع شد و حتی جلوتر از آن با نامه ای از اعضای کابینه به عنوان تعهد برای حرکت در مسیر امام زمان گرفته شد. همیشه هم میدیدیم که احمدی نژاد در هر سخنرانی دعای فرج میخواند و … همه اینها بیشتر برای مصرف داخلی بود و انها با این مسائل روی افکار عمومی مذهبی که کمتر اهل تفکر هستند و در حاشیه شهرها و روستاها متمرکز هستند، سرمایه گذاری کرده بودند. تصورشان هم این است که باید این توده هایی را که هیچ چیزی برای از دست دادن ندارند، راضی نگهداشت و اگر بتوان آنها را راضی نگهداشت بقیه قشرها توان چندانی ندارند و اگر به خیابان ها هم بیایند سرکوب می شوند. اما توده ها اگر حاکمیت را مورد پرسش قرار دهند سرکوب نخواهند شد و نمی توان آنها را سرکوب کرد چون اصلا چیزی ندارند که بابت از دست دادن آن هراسی داشته باشند و سرکوب شوند. بیشتر باید در این زمینه این مسائل را ارزیابی کرد نه در مسائل دینی و مذهبی.
یعنی در اصل میخواهید بگویید این مسائلی که این روزها مطرح است بیشتر سو استفاده از باورها و احساسات مذهبی مردم برای ساکت نگهداشتن آنها است؟ از طرفی می گویید نمی شود به این مساله از منظر دینی و مذهبی نگاه کرد. خب این را چگونه می توان باز کرد از سویی سو استفاده از باورهای مذهبی مردم و از سویی ریشه مذهبی و دینی نداشتن این مساله؟
آنچه که مردم به تحت عنوان عقاید مذهبی با آن خو می گیرند با آنچه که خود مذهب می گوید خیلی تفاوت دارد. در همه جا همین طور است باور هایی که در افکار عمومی شکل می گیرد خیلی متفاوت است با اصل ان. چون به مرور خیلی ادعاهای باطل افزوده می شود. البته اینها به راحتی قابل تفکیک است در اندیشه دینی اگر کسی اهل منطق، استدلال و تحقیق علمی باشد. اما بعد از مدتی وقتی رواج پیدا میکند حتی عالمان هم مدافع این اندیشه رایج می شوند و گذر تاریخ پرده های غفلت بر آن می کشد . عالم زبر دست هم ممکن است نتواند در لایه های تو در توی غفلت ها حقیقت را کشف کند. تنها کسانی که بتوانند ذهن خود را خالی از این مسائل کرده و ترس مردم را کنار گذاشته و پرده غفلت را بدرند می توانند به حقیقت نزدیک شوند. باید این تفاوت ها در اصل دین و مذهب و آنچه در باور های عمومی است را پذیرفت.
یعنی شما این مسائلی که اخیرا مطرح می شود از رماله گری و جن گیری و استفاده از این مساله در سیاست و … را بیشتر خرافه می دانید که جایگاه علمی و مذهبی ندارد؟
خرافاتی است به اسم مذهب که مذهب و دین را هم احاطه کرده حتی کسانی این مسائل را دینی و مذهبی ارزیابی می کنند هم انسان های مغرضی نیستند بلکه دچار غفلت هستند. انسان های غافل جهلشان تعمدی نیست باعث گرفتاری شان می شود اما تصور میکنند علم است و به عدم آگاهی خود ، آگاهی ندارند. برخورد با این تیپ انسان ها خیلی سخت است بیماری که قبول نکند بیمار است را نمی شود مداوا کرد.
اما در روایات و حکایت بسیاری به این مساله جن گیری برخورد می کنیم درباره مرحوم قاضی طباطبایی، مرحوم کشمیری، مرحوم آیت الله کوهستانی و بسیاری دیگر این مساله مطرح بوده که با اجنه ارتباط داشتند و جن هایی را به خدمت گرفته اند و …
لابد شنیدید که مرحوم شیخ انصاری، با جمعی از یاران خود به مسجدی می رفت. درب مسجد را بسته یافت گفت برمی گردیم. چند تن از اصحاب او گفتند که بزرگانی چون شما دارای کراماتی بودند که می توانستند از درب بسته عبور کنند. شیخ انصاری هم پاسخ داد ما هم بمیریم بعد از مرگمان دارای چنین کمالاتی خواهیم شد و از این کمالات درباره ما هم خواهند گفت و … با این مثال می خواهم بگویم بسیاری از مسائلی که گفته می شود دروغ هایی است که خود آن آقایان هم قبول نداشته اند سالهاست این حکومت حاکم است بیش از 32 سال و مطمئن باشید این مسائل اگر واقعی بود قطعا یک یا دو مورد را با سند و مدرک ارائه می دادند یا به تصویر می کشیدند. حاکمیتی که برای تثبیت خود از دروغ ها و شایعات هم نمی گذرد اگر چنین چیزی وجود داشته و ادعاهایشان درست بوده باشد قطعا عرضه میکرد. اینکه عرضه نشده نشانگر نبودنش است. باید این مسائل را کنار بگذاریم درباره علمای معاصر ما هم از این حرف ها زده شده، مثل همان حکایت هایی است که آقای سعیدی ، امام جمعه قم می داد و انسان باید به اینها بخندند اما آثار منفی اش چنان است که خنده هم نمی توان کرد و باید غمگین شد از این قضیه.
آقای قابل در قرآن هم به وجود اجنه اشاره شده و از اجنه اسم آورده شده است. من صریح می پرسم آیا شما معتقد هستید که اجنه وجود خارجی ندارند؟ یا اینکه وجود دارد و ادعای هر کسی در این زمینه پذیرفته نیست؟
خدا هم وجود دارد برای بشر هم توانایی های خارق العاده وجود دارد به شرط زحمات و تلاش های علمی و تزکیه نفس و … ولی اینطور نیست که هر کسی هر ادعایی کرد درست باشد. اینکه یک چیزی یک واقعیتی وجود دارد یک بحث است این ادعاهایی که این روزها مطرح است بحث دیگر. نمی توان به صرف وجود داشتن یک واقعیتی، هر ادعایی را پذیرفت. قران فقط درباره وجود جن گفته اما اینکه انسان ها بتوانند اختیارات آنها را در دست بگیرند از مبهماتی است که در قران هم نیست. اشاره ای که در قرآن به قضیه سلیمان نبی می شود هم داستانش کاملا متفاوت است ما باید در همان حدی که خدا گفته بپذیریم حق تعمیم نداریم. این همه صحبت از معجزه و … می شود خب اگر خدا بنا بود با معجزه جهان را اداره کند این همه قانون و سنت و … نمی گذاشت. تمام هستی بر اساس قانونمندی ها و قوانین طبیعی که از سوی خدا بر محیط حاکم است می گذرد. موارد استثنایی هم وجود دارد که خواست خدا بوده و هدا خود کاری را مقدر نموده چنین باشد اما بدین معنی نیست که کسی بیاید مدعی شود که ولایت تکوینی دارد و هر کاری بخواهد می تواند انجام دهد و … نظام خلقت اینقدر بی حساب و کتاب نیست که هر ادعایی از هر کسی را بپذیریم. امام صادق می گوید اگر بخواهید مخاطب خود را آزمایش کنید از چیزی که وجود ندارد و نیست با او حرف بزنید اگر تایید کرد بدانید احمق است و اگر رد کنید بدانید عاقل است. در اصل کسانی که این شایعات و خرافاتی که این روزها مطرح است را نمی پذیرند انسان های عاقلی هستند نه کسانی که می شنوند و تایید هم میکنند.
فردی را به عنوان جن گیر احمدی نژاد بازداشت کرده اند. روزنامه جوان مدعی شده که این فرد با آغشته کردن قران به نجاست به قدرت شیطانی دست یافته ، روزانه از مدفوع خشک خود تناول میکرده و به 360 زن تجاوز کرده و دارای رمزی بوده که با ترکیب با دو رمز دیگر فرعی می توانسته است قلب،هوش و چشم افراد را بی اثرکرده و به تعبیر عوامانه کر و کور کند. آقای قابل سوال من این است که خوردن مدفوع خشک، آنطور که اینها ادعا کرده اند نوعی ریاضت است؟ آیا این ادعاها با مبانی دینی جور در می آید؟ آعشته کردن قران به نجاست قدرتی به انسان میدهد؟
من خواهش میکنم این را دقیق منتشر کنید. وقتی فیلم شکنجه های همسر سعید امامی منتشر شد که بازجوهای بی وجدان یک زن مسلمان را روبروی خود نشانده و از او می خواستند حرف های رکیک بزند و نسبت های غیر انسانی به او می دادند همان زمان گفتم باید برای پایان دادن به دیانت، اخلاق و انسانیت در این حاکمیت مجلسی گرفت و قبول کرد که تمام اینها در این حاکمیت پایان یافته که این افراد به عنوان سربازان گمنام امام زمان می نشینند و چنین می کنند و مسولان مملکت هم می بینند و کوچکترین واکنشی نشان نمی دهند. الان هم خدمت شما عرض می کنم این مطالب اخیر اینقدر درد اور است که من هرگز هیچ یک از ادعای آقایان را قبول نمیکنم و نخواهم کرد حتی اگر لباس قران به تن کنند. نسبت های این چنینی که گفتید به افراد نسبت داده اند گناه کبیره است. اینها را بگذاریم کنار و من و شما منتشر کننده فحشا نباشیم. شما تاریخ را بگردید و بخوانید برای مسیحیانی که از دین یهود جدا می شدند هم دقیقا همین نسبت های جنسی و همین نسبت هایی چون آلوده کردن کتاب مقدس به نجاست و … داده میشده. این یک روند تاریخی دارد و فکر میکنند با این نسبت ها فرد را از چشم مردم میندازند. این فردی که می گویید شاید هیچ فرد ارزشمندی هم نباشد شاید گناهان بسیاری هم مرتکب شده باشد اما کسانی که با او چنین می کنند همان طور که سر همسر سعید امامی کردند یا بازداشت شدگان قبل و بعد از انتخابات را زیر شکنجه مجبور به اعتراف به مسائل جنسی انجام نشده کردند ستم پیشگانی هستند که برای تثبیت خود و حاکمیت خود به دروغ و باطل و این روش ها روی می اورند. این زشت ترین مساله ای است که با آن مواجه هستیم اگر فردی مسیری را کج رفته بیایند نقد سیاسی کنند اما در این قضیه فعلی چون مسیر همانی است که خود تعیین کرده بودند و می رفتند آقایان نمی توانند این را بپذیرند. برای زدن رقبای سیاسی خود دست به هر کاری میزنند و می بینیم همین رقبا هم پیش از این رقبای خود را متهم می کردند. هماطور که سعید امامی تا مدتی دیگران را با این شیوه های می خواست بشکند و آلوده کند و … شتر روزی درب خانه او خوابید و همان بالا ها سر زنش آمد اکنون هم همین است گویی چرخه ای است که هر بار درب یکی میخوابد و چه زمانی میخواهد این روند متوقف شود مشخص نیست. اما ما باید ذهنمان را دور نگهداریم از این آلودگی ها و هر چرند و مزخرفی را به نام دین و مذهب و … نپذیریم.
دو سال پیش میرحسین موسوی درباره این مسائلی که گفتید خرافه است و نمی توان از منظر دینی بدان نگاه کرد هشدار داده بود و کسی توجه چندانی نکرد اکنون حاکمان جمهوری اسلامی همان حرفی را میزنند که آقای موسوی پیشتر گفته بود. چرا اکنون یکباره این قضیه برای حاکمیت مهم شده؟
ماجرا به خیلی قبل تر از هشدار آقای موسوی برمی گردد. به ده یا 15 سال پیش که این مسائل در سطح مقامات بالا مطرح بود و رسانه ای نشده بود. کسانی هشدار میدادند و گاه و بیگاه در برخی روزنامه ها به صورت مختصر اشاراتی می شد. این خرافات بلایی است که غیر از سیاست ، دیانت ما را خراب کرده آن موقع هشدار ها برای دفاع از دیانت بود و اکنون پا به عرصه سیاسی گذاشته و قبح آن بیشتر آشکار می شود به طوریکه آقای موسوی و دیگران به میدان آمده و هشدار دادند.باید از آقایان پرسید پرا زمانی که دلسوزان می گفتند دقت کنید بی اعتنا بودند وا کنون درباره رقبای سیاسی شان متوسل به این مسائل شده اند. اما خو اهش من از رسانه هایی که به جنبش اعتراضی مردم تعلق دارند این است که چون طرف مقابل رقیب ماست از شیوه هایی استفاده نکنیم که رقیبمان کرده و مورد نقد ما بوده. دامن نزنیم به این مسائل غیر اخلاقی و تمرین کنیم از مسیرخای درست و اخلاقی حرکت کنیم در این صورت است که فردا می توان انتظار داشت اگر قدرت دست این طرفی ها بیفتد در جهت خواسته های مردم و صادقانه تلاش کنند. اما اگر امروز بی مبالاتی کنیم و برای زمین زدن رقیب از هر شیوه ای استفاده کنیم سرمایه اعتماد مردم را از دست میدهیم. پایبندی به اخلاق و امور منطقی و روش های خردمندانه است که اعتماد مردم را جلب میکند. تفاوت ما با آنها در همین است این خرافه ها و این مسائل غیر اخلاقی و غیر دینی را توجهی نکنیم و دامن نزنیم.