جولین بورگر
تقریباً محال است که ایران در حال حاضر توانائی ساخت 10 مرکز غنی سازی اورانیوم مجهز به نسل جدید از سانتریفوژها را داشته باشد؛ سانتریفوژهائی که هنوز باید در عمل تحت آزمایش قرار گیرند. اما مسأله اصلی این نیست.
مسأله این است که این ماجرا از قبل برای یک نمایش تدارک دیده شده بود. ایران به اجرای پانتومیم و مجموعه ای از شانه بالا انداختن ها در برابر رأی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای در وین دست زد. شورای حکام به دلیل تاسیسات تازه کشف شدۀ در شهر قم، این کشور را محکوم کرد و پرونده آن را بار دیگر به شورای امنیت سازمان ملل عودت داد.
داستان آشنائی است. آخرین باری که شورای حکام ایران را در سال 2006 به شورای امنیت سازمان ملل حواله کرد، ایران هم سطح همکاری خود با آژانس را به شدت کاهش داد و مشغول ادامه غنی سازی اورانیوم شد. چند هفته بعد بود که احمدی نژاد خبر از موفقیت دانشمندان ایرانی در غنی سازی اورانیوم- برای اولین بار- داد.
اکنون نیز پیام ایران به همان اندازه روشن است: ما از فرستاده شدن پرونده خود به شورای امنیت به دلیل فعالیت هائی که در حیطۀ حقوق مان است، ناخشنود هستیم. اگر شما این کار را بکنید، برایتان گرانتر تمام خواهد شد.
ایران درحال حاضر قادر به تولید یک تن اورانیوم با درجه خلوص پائین در سال است. این حجم از اورانیوم، توانایی چندان بالایی را به نمایش نمی گذارد، اما اگر هدف تولید بمب باشد، همین مقدار تولید نیز به شرط غنی سازی بیشتر، قابل توجه محسوب می شود. زمانیکه ذخیره اورانیوم ایران در فوریه گذشته از مرز یک تن گذشت، هیاهوی بزرگی به پا شد. اکنون احمدی نژاد، سخن از غنی سازی 300 تن اورانیوم در سال می دهد.
احمدی نژاد با اعلام چنین مطلبی، پیام محکمی را به طرف های مختلف ارسال کرد. به زبان سیاسی ایران، این به معنی آن است که هیچ حل و فصلی صورت نگرفته است. مذاکره احمدی نژاد با ایالات متحده، فرانسه و روسیه بر سر قرارداد خارج کردن اورانیوم از کشور، مشکلاتی را در داخل برای او به وجود آورد. مخالفان توانستند احمدی نژاد را به چانه زنی بر سر خروج دست آوردهای پر مشقت از ایران متهم کنند. همه این ها حاکی از آن است که رئیس جمهور ایران قصد ندارد اشتباه مشابهی را تکرار کند.
از دیدگاه سیاست جهانی نیز این اقدام احمدی نژاد، پرده از استدلال های معمول ان کشور در برابر شورای امنیت، روسیه و چین برداشت و راه را برای اتخاذ تحریم های بیشتر و وقوع یک بحران جدید باز کرد؛ ممکن است او اساسا به چنین بحرانی، برای محکم تر کردن جای پایش در کشور بحران زده پس از انتخابات ریاست جمهوری، نیاز داشته باشد.
ارزیابی منتقدان اوباما از اقدام احمدی نژاد چنین خواهد بود که سیاست “دست دوستی دراز شده” به سوی ایران شکست خورده است. چنین شرایطی، کار پیشبرد اقدامات غیرنظامی رئیس جمهور در کنگره و پنتاگون را دشوارتر خواهد کرد. سرانجام اینکه تمام تحولات اخیر، خبر بدی برای کنفرانس بازنگری پیمان عدم اشاعه جنگ افزار کشتار جمعی (ان- پی- تی) خواهد بود. این کنفرانس، آخرین شانس برای سر پا نگه داشتن معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای محسوب می شود.
منبع: گاردین- 30 نوامبر
