پیج الکساندر معاون سازمان ایرکس (سازمان بین المللی تحقیقات وتبادلات علمی) در مصاحبه با روز گفت که از دستگیری وزندانی شدن طویل المدت سیلوا هاراتونیان شهروند ایرانی ارمنی تبار که در این سازمان مشغول به کار بوده شگفت زده شده است؛چراکه آنها برنامه هایشان را در هماهنگی کامل با مقامات ایرانی انجام می دهند. سیلواهاراتونیان نزدیک به یک سال است که به جرم همکاری با دولت های متخاصم در زندان به سر می برد. او برای آیرکس که یک سازمان غیرانتفاعی درحوزه آموزش بین المللی وتحقیقات دانشگاهی است، در زمینه برنامه های ارتقا وضعیت کودکان کار می کرد. این گفت وگو را می خوانید.
چه زمانی خانم هاراتونیان در سازمان شما مشغول کار شد؟
سیلواهاراتونیان در دسامبر سال ۲۰۰۷ به کار برای آیرکس مشغول شد که برنامه ای است در حوزه آموزش کودکان. ما یک آگهی در روزنامه های ایروان چاپ کرده بودیم که خانم هاراتونیان هم مثل افراد دیگر آن را پر کرده بود. او برای کار به عنوان کارمند دفتر انتخاب شد و کار خود را در دسامبر آغاز کرد و همچنان از آن زمان تا کنون که در زندان است در استخدام ماست.
آیا برای آزادی وی و رفع سوء تفاهمی که در زمینه فعالیت های او وجود داشته است هیچ اقدامی کرده اید؟
ایرکس طی این مدت با خانواده وی در تماس نزدیک بوده است و نسبت به همه تلاش های حقوقی که در زمینه پیگیری کار وی می شود خود را مسوول احساس می کند. ما با وکلای متعددی صحبت و تلاش کرده ایم که توجهات را به سوی او جلب کنیم از جمله با راه اندازی سایتی برای آزادی وی به نام (www. freesilva. org) ودیگر فعالیت هایی که با رسانه ها و مقامات مذهبی جامعه ارامنه در کنار تلاش های دیپلماتیک داریم. متاسفانه تا این زمان مقامات ایرانی هیچ جوابی به نامه های ما نداده اند. علیرغم اینکه بیش از ده ماه از این تاریخ چنین مراوداتی می گذرد مقامات ایرانی هیچ توجهی به این مطالب نشان نمی دهند.
به نظر شما چرا سیلوا هاراتونیان در ایران دستگیر و زندانی شد؟
حدس زدن این مسئله خیلی دشواراست. وقتی به سابقه سازمان مانگاه کنید می بینید که یک سازمان غیردولتی و غیر انتفاعی است که چهل سال تجربه کار در عرصه فعالیت های آکادمیک و درحوزه بین المللی و برنامه های تبادل مردمی دارد. کارهای ما با استقبال زیادی درکشورهایی که اکثریت آن را مسلمانان تشکیل می دهند مواجه شده است. از جمله این کشورها می توانم به مصر، اردن، کوزوو، لبنان، و مراکش اشاره کنم. این برنامه ها شامل رابطه ای نزدیک و مناسب با مقامات این کشورهاست، چرا که طبیعت این برنامه ها به نفع مردم کشورهایی است که برنامه ها درآن اجرا می شود وهم به نفع مردم آمریکاست. دولت ایران هم از ایرکس درخواست کرده بود که در ایران حضور پیدا کند و به فعالیت بپردازد. ما گمان می کردیم برنامه کوچکی که داشتیم،پاسخی به این درخواست است و آغاز فعالیت با ایران، آن هم از طریق برنامه ای که حساسیت برانگیز نیست. ما هیچ وقت تصور نمی کردیم یکی از مقامات ایرانی بخواهد برنامه ما را با منافع ایران در تضاد بداند. در حقیقت از آنجا که هدف برنامه تبادل و دانش تجربه و معرفی الگوهای موفق در حوزه کودکان درایران بود معتقد بودیم و هستیم که چنین برنامه ای در راستای منافع ملی ایران است.
مقامات عالی رتبه ایرانی هم بارها ازعلاقه خودشان به افزایش رابطه شهروندان ایرانی وآمریکایی سخن گفته اند. همچنان که آقای منوچهر متکی وزیر امورخارجه ایران گفته که چنین تبادلاتی برای فهم بیشتر ملت ها از یکدیگر سودمند است.
برنامه های شما در ایران چه بوده است و آیا از مسوولان ایرانی اجازه فعالیت داشتید؟
ما طی چند سال گذشته چندین برنامه دانشگاهی با ایران داشتیم. عمدتا موضوعاتی مانند دریای خزر و مسائل جغرافیایی جزو برنامه های ما بود و اینکه چگونه این مناطق طی سالهای گذشته در رابطه با کشورهای اسیانه میانه تاثیر گرفته اند. ما در آخرین برنامه مان از مقامات دولتی ایران خواسته بودیم با شرکت در یک تور آمریکا از مراکز دانشگاهی بازدید کنند و به این وسیله با سیستم آموزشی در آمریکا آشنا شوند تااز این طریق زمینه همکاری های بیشتر فراهم شود. همچنین سال ۲۰۰۴ برای شرکت درکنفرانسی دعوت شده بودیم که در ان هم مقاله ای درخصوص مباحث مربوط به انرژی ارائه کردیم. به همین جهت به نظر ما کاری که سیلوا هاراتونیان درموسسه ما انجام می داد اساسا هیچ جنبه ای نداشته که دولت ایران بخواهد نسبت به آن نگران باشد و یا اساسا به نحوی منفی باشد.
چگونه از دستگیری خانم هاراتونیان مطلع شدید؟
ما ازطریق دفترمان در ایروان ارمنستان متوجه این دستگیری شدیم. یکی از دوستان او به دفترمان زنگ زده و خبردستگیری را داده بود. او قرار بود به ایروان برگردد ولی درخواست کرده بود که چند روز اضافه بماند تا برخی از دوستانش را ببیند. ظاهرا وقتی در خانه با یکی از دوستانش مشغول صرف چای بوده اند دستگیر شده است. کارکنان ایرکس بسیار از این حادثه غمگین هستند و به همین جهت به صورت مداوم با خانواده او در تماس هستیم و امیدواریم به نحوی سوء تفاهم مقامات ایرانی حل شود و وی بتواند از زندان هر چه سریعتر آزاد شود.
