معاونت زنان دولت؛ روی صلیب

نیوشا صارمی
نیوشا صارمی

» "دولت به دنبال توازن در نقش‌های چندگانه زنان است"

شهین‌دخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده روز چهارشنبه ۱۷ دی‌ماه و در حاشیه جلسه دولت، اخباری در خصوص آخرین فعالیت‌های این معاونت اعلام کرده است.  او با اشاره به اینکه معاونت حقوقی ریاست جمهوری با همکاری قوه قضاییه در حال انجام کارهای کارشناسی در این زمینه است اظهار امیدواری کرده که “مجازات مربوط و اسیدپاشی تشدید شود.” مولاوردی همچنین آخرین اخبار در خصوص دیگر طرح‌ها و برنامه‌های این معاونت  در حوزه زنان را نیز اعلام کرده‌؛ طرح‌هایی که اغلب یا عملیاتی نشده یا اساسا شروع نشده و یا به نتیجه نرسیده‌ است. بسیاری از فعالان زن انتقادات متعددی به این معاونت وارد می‌دانند و می‌گویند مولاوردی آنطور که باید انتظارات جامعه زنان را برآورده نکرده است.  مولاوردی  اما هفته گذشته از عدم توجه دولتیان به حوزه زنان صراحتا انتقاد کرد و گفت: “احساس می‌کنم مانند فردی هستم که دست و پای او به شکل صلیبی بسته شده است ولی از او می‌خواهند با کسی که ایستاده مسابقه دو بگذارد.”

 

تقابل سخنان مولاوردی و آیت‌الله خامنه‌ای؟

مولاوردی معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده در سخنان اخیرش گفته است: “از هر فرصتی برای دستیابی به توازن در کار و زندگی زنان استفاده خواهیم کرد و در اصلاح قانون خدمات مدیریت کشوری، اصلاح نظام اداری و لایحه کاهش ساعت کار زنان شاغل در شرایط خاص به این موضوع رسیدگی کرده‌ایم که البته نظر کارشناسی این بود که تمام کارمندان زن و مرد که همسر معلول و صعب العلاج دارند شامل این قانون شوند اما این طرح رای نیاورد. اعتدال و توازن و تعادل بین کار و زندگی از ماموریتهای ما بوده است و معتقدیم همانطور که دولت به دنبال توسعه متوازن است، در حوزه زنان به انواع تعادل نیاز داریم تا توازنی بین نقش‌های چندگانه زنان در حوزه همسری،‌ مادری،‌ کارمندی و فعالیتهای اجتماعی به وجود آید و دولت در این زمینه تلاشهای لازم را انجام خواهد داد.”

او همچنین در خصوص ۳۲جلد کتاب حاوی نتایج طرح ملی بررسی اَشکال خشونت خانگی علیه زنان که گفته می‌شد  در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و ریاست زهره طبیب‌زاده نوری بر مرکز امور زنان و خانواده تبدیل به “خمیر” شده‌است، نیز گفته: “یافته‌های این پژوهش از بین نرفته و به این معنا نیست که هیچ نسخه‌ای از این گزارش‌ها نداریم و به عنوان یک پروژه ملی پیگیر آن هستیم تا از نتایج‌ آن بهره لازم را ببریم.”

ضمن این که او خبر داده تلاش‌هایی در  در مورد تاسیس مهدکودک‌ها در داخل و جوار شرکتها نیز با ترویج تغذیه با شیر مادر تلاش‌هایی شده و همچنین موضوع ساعت کار شناور نیز در این ارتباط مورد بررسی قرار گرفته است؛ طرح‌ها و برنامه‌هایی برای زنان، که گویا عملیاتی کردن آن برای این معاونت دشوار است. چنانچه مولاوردی در انتقاداتی که سه‌شنبه گذشته ۹ دی‌ماه مطرح کرد از عدم توجه دولتیان به مسائل زنان سخن گفت: “من به عنوان عضوی از کابینه دولت نمی‌دانم چه سیاست‌های کلی را سازمان برنامه‌ریزی در زمینه برنامه ششم توسعه به مجمع تشخیص مصلحت نظام پیشنهاد داده است. در ۲۹ شورای تشکیل شده به منظور تدوین سیاست‌های برنامه ششم توسعه اثری از زنان نیست.” او همچنین گفته است: “هنوز نتوانسته‌ایم سه مدیرکل جذب کنیم و مدیربرنامه‌ریزی و مدیر روابط عمومی و… نداریم. سایر مدیران معاونت نیز با پست سرپرستی فعالیت می‌کنند و این وضعیت به کار ما خدشه وارد می‌کند.“ 

به گفته مولاوردی “غیر از یکی، دو دستگاه هیچ‌کدام از مشاوران امور بانوان در شورای معاونان دستگاه خود حضور ندارند و حتی یکی از این مشاوران امور بانوان با گذشت یک سال هنوز نتوانسته با وزیر ملاقات کند.”

 معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده  در بخش دیگری از سخنان خود نیز گفته است: “در نامه خود به نوبخت به این نکته پرداختم که قید واژه «خانواده» در برنامه‌های پیشنهادی و حذف  «زنان»،  پیام خاصی را برای مردم دارد. در واقع ما از سازمان مدیریت برنامه ریزی طلبکاریم و حتی با مقاومت‌هایی در زمینه ساختار معاونت امور زنان و خانواده مواجه هستیم. این در حالی است که ما به عنوان نخستین دستگاه در جهت چابک‌سازی مجموعه خود تلاش کردیم ولی برای کوچکترین فعالیت ما مشکل ایجاد می‌شود.”

این سخنان انتقاد وب‌سایت‌های تند رو را به دنبال داشته است. خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران پس از بازنشر سخنان مولاوردی، بخشی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی را آورده که گفته بود: “مساله خانواده بخصوص سلامت، امنیت و آرامش زن در خانواده، مسئله ای اصلی است که باید به آن پرداخت. برخلاف برخی دیدگاهها، اشتغال از مسائل اصلی مربوط به زنان نیست البته اشتغال و مدیریت مادام که با مسئله اصلی یعنی خانواده منافاتی پیدا نکند، ایرادی ندارد.” این خبرگزاری در ادامه نوشته است: “صحبت‌های خانم مولاوردی در اعتراض به جایگزینی واژه خانواده به جای «زن» در حالی صورت می‌گیرد که ایشان قبل از این نیز در بخشی از صحبت‌های خود در همایش اعتدال، که چندی قبل برگزار شد؛ در موضعی خلاف نظرات راهبردی نظام اسلامی پیرامون مسئله اصلی نبودن اشتغال برای زنان، تأکید کرده بود که زنان نباید بر سر دوراهی کار یا زندگی قرار گیرند”.

 این خبرگزاری پیش تر هم در گزارشی با عنوان “حامی زنان در دولت چه کرد؟ طرح‌ها یکی پس از دیگری نقش بر آب می‌شود” گلایه کرده که چرا طرح‌هایی مثل “افزایش مرخصی زایمان مادران، بیمه زنان خانه‌دار و لایحه حمایت از زنان سرپرست خانوار… به ‌رغم شعارهای مولاوردی معاون رئیس‌جمهور در امور زنان، هر کدام به دلایلی نقش بر آب” شده است.

 انتقادهایی از این جنس تازگی ندارد و سایر رسانه‌های اصولگرا نیز در ماه‌های گذشته مواردی مشابه را به عنوان نقاط ضعف معاون رییس جمهور در امور زنان ذکر کرده‌اند.

چهره‎‌های اصولگرا و تندرو هم بارها از عملکرد مولاوردی اظهار نارضایتی کرده‌اند. منتقدان اصولگرای دولت نگران به هم خوردن نقش‌های سنتی زنان هستند و این نگرانی را به صریح‌ترین شکل بیان می‌کنند. برای نمونه چندی پیش فاطمه آلیا، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی اظهارات مولاوردی را، که از آن مخالفت با افزایش مرخصی زایمان برداشت می‌شد، موضع گیری “نخ نمای فمینیستی” نامیده بود. در‌‌ همان زمان ۱۸ نماینده مجلس نیز با ارسال نامه‌ای به رییس جمهور نسبت به اظهارات معاون امور زنان تذکر دادند. با توجه به این پیشینه  قابل پیش بینی است که هرگونه فعالیتی از سوی معاونت امور زنان با واکنش‌های جدی در میان اصولگرایان همراه شود. آن‌ها در دوره دولت احمدی‌نژاد موفق شده بودند در عنوان معاونت امور زنان رییس جمهوری پسوند خانواده را هم اضافه کنند و حالا هم در راستای هدف خود یعنی پیوند زدن نقش زن با مفهوم خانواده از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند.

از سوی دیگر بخش زیادی از فعالان حقوق زنان که در ابتدای کار  مولاوردی با او همراه شدند حالا و پس برآورده  نشدن خواسته‌های زنان کمی دلسرد شده‌اند. فعالین زن ایرانی  پس از تحمل ۸ سال تبعیض و فشار مضاعف در دولت‌های نهم و دهم با اجماع نیروهای منتقد وضع موجود، رای خود را به نفع حسن روحانی به صندوق‌ها ریختند و سپس از شهین‌دخت مولارودی معاون رئیس جمهور در امور زنان حمایت کردند. حالا اما انتقادات از سوی آنان نیز رنگ و بوی جدی تری گرفته است. برخی فعالان زن معاونت زنان را منفعل و محافظه‌کار می‌دانند و معتقدند در بزنگاه‌ها از سوی این معاونت حمایتی ندیده‌اند.