یک هفته مانده به آغاز مذاکرات اتمی در پایتخت عراق، سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی از مشارکت 65 درصدی شهروندان در انتخابات اسفند 90 به عنوان دلیل تغییر رویکرد غرب در بحران اتمی تهران یاد و از تغییر مواضع ایالات متحده و اروپا ابراز بی اطلاعی کرده است. از سوی دیگر سخنگوی کمیسیون امنیت ملی نیز گفته مواضع اخیر غرب اعتماد جمهوری اسلامی را خدشه دار کرده است. آن هم در حالیکه خبرگزاری نزدیک به سپاه از باز بودن در مذاکره با ایالات متحده خبر داده است. از سوی دیگر همزمان با دومین دور مذاکرات اتمی میان تهران و آژانس اتمی، کسی که به قتل دانشمند اتمی جمهوری اسلامی متهم بود اعدام شد.
“معلوم نیست که موضع آنها عوض شده باشد.” اشاره سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی به رویکرد کشورهای 1+5 در مذاکرات اتمی بغداد است. رامین مهمانپرست که دیروز با خبرگزاری فارس گفتگو می کرد، علت رویکرد مداراجویانه غرب در مذاکرات استابول را چنین فهرست کرده است: “شرایط بین‌المللی که آنها در آن گرفتار شده‌اند، بحران‌های اجتماعی داخل غرب، جنبش های عدالتخواهانه در آمریکا و اروپا، تحولات خاورمیانه، نفوذ و تأثیرگذاری بیشتر ایران در بین مردم کشورهای منطقه و انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی.”
روابط جمهوری اسلامی و غرب یک دهه پیش بر سر پرونده اتمی جمهوری اسلامی بحرانی شده؛ بحرانی که در هفت سال اخیر و از زمان روی کار آمدن محمود احمدی نژاد اوج گرفته است. چهار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، تحریم صدها شخص حقیقی و حقوقی، به همراه تحریم نفت و بانک مرکزی محصول دیپلماسی جمهوری اسلامی از زمان ظهور احمدی نژاد در پاستور بوده است.
رامین مهمانپرست همچنین تاکید کرده: “ روش های آنها در قبال ایران اشتباه است.”
وی بر این باور است که نتایج انتخابات پارلمانی گذشته در رسیدن غربی ها به “واقعیت” نقش داشته است: “ خیلی از تحلیلگران غرب بر این باور بودند که فشارها، تحریم‌ها و تخریب‌ها باعث یأس مردم و عدم حمایت انها از نظام خواهد بود. وقتی دیدند مردم با یک حضور 65 درصدی از نظام حمایت کردند قدرت‌های غربی به این واقعیت رسیدند که روش های آنها در قبال ایران اشتباه است.”
نتایجی که سخنگوی وزارت خارجه به آن استناد کرده از سوی نیروهای مخالف دولت با شبهات بسیاری همراه است. آن ها بر این باورند آمار واقعی مشارکت شهروندان بسیار کمتر از رقمی است که وزارت کشور احمدی نژاد اعلام کرده است.
اعتماد جمهوری اسلامی خدشه دار شد
همزمان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس از مواضع خوش بینانه روزهای نخست پس از مذاکرات استانبول فاصله گرفته و اعلام کرده: “در حال حاضر برای اینکه غربی‌ها رفتار دو‌پهلو و چند‌پهلو داشتند، خدشه جدی به اعتماد ایران وارد شده است.”
کاظم جلالی دیروز از فقدان “استراتژی مشخص” در غرب برای حل و فصل مشکلات هم خبر داد؛ آن هم در حالیکه تحلیل گران همواره از شکاف شدید میان سران سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی پیرامون مذاکرات اتمی با گروه 1+5 سخن گفته اند. در آخرین مورد پس از آنکه صدا سیما، فارس و کیهان استقبال خوبی از گفتگوهای استانبول کردند، معاون فرمانده کل سپاه به شدت از این رویکرد انتقاد کرد.
برقراری رابطه با آمریکا ومذاکره با آژانس
با این حال خبرگزاری فارس که به سپاه نزدیک است دیروز با انتشار گزارشی تحلیلی از دو قطبی شدن مذاکرات اخیر خبر داده و تصریح کرده است: “در شرایط فعلی با ورود جدی و پر وزن آمریکا در مذاکرات 1+5، میز مذاکره به سمت دو قطبی شدن پیش می رود؛ تبدیل مذاکرات ایران و 1+5 به مذاکره ایران و آمریکا برای طرف آمریکایی بسیار خوشایند و پر امید است.”
فارس که مداوما سیاست های تنش زدایی دولت محمد خاتمی با ایالات متحده و همچنین مواضع اخیر آیت الله هاشمی پیرامون لزوم مذاکره با واشنگتن را مورد حمله قرار داده است حالا در مواضعی جدید می نویسد: “تاریخ تنش‌های ایران و آمریکا گویای آن است که علی رغم فضای پرالتهاب میان دو کشور و مواضع رسمی قاطع و بعضا رادیکال، پرونده مذاکره و برقراری رابطه، همیشه باز بوده است.”
همزمان در دومین روز مذاکرات اتمی میان نمایندگان جمهوری اسلامی با آژانس بین المللی انرژی اتمی، هرمان نکائرتس از بازرسان عالی رتبه آژانس، محور مذاکرات را حول “مسائل فنی و سئوالات پاسخ داده نشده” اعلام کرده است.
در ماه بهمن و اسفند بازرسان آژانس اتمی دو بار از ایران دیدار کردند. در دیدار اول که صرفا به مذاکرات اتمی هرمان نکائرتس معاون مدیرکل آژانس در امور پادمانها با مقامات جمهوری اسلامی ختم شد، دو طرف از دستاوردهای ملاقات ابراز رضایت کردند. اما در دیدار دوم مسئولان آژانس از ایران نکائرتس به شدت از اینکه مقامات تهران اجازه نداده اند تا او و دیگر بازرسان از سایت نظامی پارچین و همچنین تاسیسات اتمی فردو در کوهستان های اطراف قم دیدار کنند، انتقاد کرد.
به نوشته بی بی سی بعید است که جزییات خاصی از این مذاکرات به طور علنی مطرح شود مگر آنکه دستاورد شگفت آوری در مذاکرات به دست آید.
با این حال علی اصغر سلطانیه نماینده تهران در وین روز سه شنبه به خبرنگاران گفت: “گفت و‌گوها به خوبی پیش می رود و همه چیز در مسیر صحیح قرار دارد.”
مذاکرات دیروز در وین در حالی انجام شد که صبحگاه سه شنبه در تهران فردی که جمهوری اسلامی معتقد بود در ترور یکی از دانشمندان اتمی اش دست داشته به دار آویخته شد.
اعدام متهم به ترور دانشمند اتمی
رجا نیوز سایت نزدیک به دولت خبر اعدام مجید جمالی فشی را چنین بازتاب داد: “صبح سه شنبه با خبری خوشحال کننده برای مردم ایران آغاز شد: عامل ترور دانشمند شهید مسعود علیمحمدی به دار مجازات آویخته شد تا قلب پردرد ملت ایران که چهار گلوله سرخ به نشانه ۴ دانشمند هسته‌ای شهید را بر خود دارد، اندکی تسلی پیدا کند.”
قتل مسعود علی محمدی، نخستین پازل از ترورهای زنجیره ای دانشمدان ایرانی بود که با برنامه اتمی جمهوری اسلامی در ارتباط بودند. 22 دیماه سال 88، علی محمدی استاد فیزیک دانشگاه تهران بر اثر انفجار بمب در مقابل منزلش کشته شد؛ یازده ماه پس از آن مجید شهریاری استاد فیزیک دانشگاه شهید بهشتی توسط افراد ناشناس به قتل رسید؛ تابستان سال گذشته داریوش رضایی نژاد توسط موتو سیکلت سواران کشته شد و در دومین سالگرد قتل علیمحمدی، مصطفی احمدی روشن به سبکی مشابه و با انفجار بمب مغناطیسی که به ماشینش چسبیده بود جانش را از دست داد.
محمود احمدی نژاد مدعی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی اسامی و اطلاعات دانشمندان اتمی جمهوری اسلامی را برای ترور به اسرائیل داده است. وی۱۰ مهر ۱۳۹۰ در کنفرانس “حمایت از انتفاضه فلسطین” گفته بود: “بعد از اینکه ردیابی‌هایی را انجام دادیم متوجه شدیم آژانس انرژی اتمی اسامی دانشمندان هسته‌ای ایران را به دست صهیونیست‌ها رسانده و صهیونیست‌ها با دسترسی به این اطلاعات، موفق به ترور دانشمندان کشورمان شدند.”
پس از قتل احمدی روشن اسحاق آل حبیب معاون نماینده دایم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد نیز مدعی شده بود: “احتمالا تروریست ها از اطلاعات محرمانه دریافتی از سازمان های ملل متحد از جمله لیست تحریمی شورای امنیت و متن گفتگوهای کارکنان آژانس بین المللی انرژی اتمی با دانشمندان ایرانی استفاده کرده اند.”
آژانس بین المللی انرژی اتمی قویا این اتهام را رد کرده است.
