رابرت مارکواند
جمهوری خواهان منتقد، آن را “بُزدلی” می خوانند. اما سیاست “ملاحظه کارانه” دولت اوباما در قبال اعتراضات پس از انتخابات ایران، تحسین متخصصان امور ایران در اروپا را برانگیخته است.
دومینیک مواسی اندیشمند مشهور فرانسوی که عمدتاً به مطالعه بر روی ژئوپولتیک خاورمیانه مشغول بوده، می گوید: “اگر شما خیلی آشکار از موسوی (نامزد انتخابات ایران) حمایت کنید، او را نابود خواهید کرد. بنابراین، اگر رئیس جمهور آمریکا باشید، از حقوق بشر حمایت می کنید، از یک فرد خاص پشتیبانی نمی کنید. در شرایط فعلی… این یک سیاست ملاحظه کارانۀ درست است.”
اما در نبود یک صدای بلند از سوی آمریکا، برخی رهبران اروپائی خصوصاً آنگلا مرکل از آلمان و نیکلا سارکوزی از فرانسه، خواهان تجدیدنظر در انتخابات 22 خرداد ایران شدند. مقامات فرانسوی با احضار سفیر ایران برای دومین بار، خواستار آزادی معترضانی شدند که به زندان افتاده اند.
تهران روی خشونت بار خود را عمدتاً به انگلستان نشان داده است، کشوری که درگذشته به عنوان استعمارگر منفور، «شیطان کوچک» خوانده می شد. دو دیپلمات انگلیسی به اتهام “فعالیت های مغایر با مسؤولیت شان” از خاک ایران اخراج شدند. انگلستان نیز با اخراج دو دیپلمات ایرانی، به واکنش دست زد.
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در جدیدترین اظهارات خود در واشنگتن نسبت به سوء استفاده از اظهاراتش در رسانه های ایران، از جمله سازماندهی اغتشاشات خیابانی از سوی آمریکا، واکنش نشان داد.
آقای اوباما در قالب طولانی ترین ابراز نظر دولت در قبال ایران، اعلام کرد: “مردم ایران تلاش می کنند درباره سرنوشت خود کاری بکنند. برخی افراد در دولت ایران… سعی می کنند مانع از این اتفاق شوند؛ آنها آمریکا و سایر کشورهای غربی را به تحریک معترضان انتخاباتی متهم می کنند.” وی این ادعاها را “مطلقاً نادرست” خواند.
کلمنت ترمه کارشناس مسائل ایران از مؤسسه روابط بین المللی فرانسه در پاریس پیش از سخنان آقای اوباما نسبت به سوء استفاده اطلاعاتی صورت گرفته توسط تهران هشدار داد. آقای ترمه گفت: “ایران یک کشور خاص در جهان اسلام است. ایران از آمریکا به عنوان ابزاری برای توجیه مشکلات داخلی خود استفاده می کند. درحالی که اوباما به اعمال فشار بر رهبران ایران مشغول است، آنها از این قضیه برای دور کردن خود استفاده می کنند. چرا رهبر عالی ایران بر روی بریتانیای کبیر متمرکز شده است؟ زیرا اوباما هیچ دستاویزی برای حمله به خود در اختیار او نگداشته است. این یک سیاست جدید است، و در حال نتیجه دادن است.”
برخی نویسندگان غربی می گویند معترضان درمحاصره، از اینکه بدانند انگیزه شان به گوش رئیس جمهور آمریکا رسیده است سود می برند. بسیاری از آنها برای اوباما احترام قائل اند. لحن اوباما کمی محکم تر به نظرمی رسید. او گفت از نحوه رفتار با معترضان “ناراحت” شده است و مرگ ندا آقا سلطان را “مایه دل شکستگی” خواند. ندا دختر جوان ایرانی است که مرگش بر روی تصاویر ویدیوئی ثبت شده و به رؤیت جهان رسیده است.
رهبران کمیته ملی حزب جمهوری خواه (جی- او- پی) از جمله سناتور لینزی گراهام از کایفرنیای جنوبی، اوباما را به «بزدلی» در مواجهه با نسل جوان ایران متهم کردند که در مخالفت با ملاهای تندرو رأی داده اند. وی گفت: “قرار بر این است که رئیس جمهور آمریکا، دنیای آزاد را راهبری کند، نه اینکه دنباله روی کند.”
با این حال، بسیاری از تحلیلگران غربی می گویند رویکرد صبورانه ایالات متحده و رعایت فاصله با جنبش دموکراسی خواهانه، برای تشویق انگیزۀ ایرانی های خواستار تغییر، کارآمدتر خواهد بود.
دنیس بوچارد، مدیر خاورمیانه ای مؤسسه روابط بین المللی فرانسه (آی- اف- آر- آی) می گوید، “شما اگر از مخالفان در ایران پشتیبانی کنید، آنها را به عوامل آمریکا تبدیل خواهید کرد- این سیاست بسیار خطرناکی است.”
در جلسه مروری بر سیاست خارجی اوباما که به میزبانی بنیاد فرانسه- آمریکا برگزار شد، رئیس جمهور آمریکا نمره خوبی از جان نگروپونته مدیر سابق امنیت ملی آن کشور در دولت بوش، و فرانسوا بوژن دو استانژ سفیر سابق فرانسه در واشنگتن گرفت.
از سوی دیگر، ریچارد بورت سفیر سابق آمریکا در آلمان در بخش پرسش و پاسخ این جلسه گفت، سیاست تماس اوباما در قبال ایران، “ریسک بالائی” دارد زیرا شکست آن می تواند پیامدهائی برای اسرائیل و حامیان آمریکا داشته باشد. آقای دو استانژ که اکنون ریاست سیتی گروپ در فرانسه را برعهده دارد با این نظر مخالف بود. وی گفت هیچ “عوارضی” نمی بیند و شکست این سیاست، فقط به اتخاذ شیوه های مختلف دیگر منجر خواهد شد.در این بین، آقای نگروپونته گفت وی “اعتماد بسیار زیادی” به تیم آقای اوباما دارد و آنها “شروع بسیار خوبی در سیاست خارجی” داشته اند.
منبع: کریستین ساینس مانیتور- 23 ژوئن
