تفکیک جنسیتی مدنظر محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران، با استقبال نمایندگان مجلس مواجه شد و ۱۸۳ نماینده با امضای بیانیه‌ای آن را اقدامی “ارزشمند و خداپسندانه” نامیدند. همزمان برخی نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهر هم در مصاحبه‌هایی از قالیباف حمایت کردند و تصمیم شهرداری را در راستای تکریم و حمایت از زنان دانسته‌اند. وزیر دادگستری نیز از جمله حامیان این رویه است.
تصمیمی به نفع زنان و راندمان کاری؟
از آغاز تابستان بحث حجاب و زنان همپای گرمای هوا، داغ و داغ‌تر شده است. صفی از مقامات مذهبی، چهره‌های اصولگراف نمایندگان مجلس و مقامات قضایی تشکیل شده که منتقد وضعیت پوشش زنان هستند و دولت را هم سرزنش می‌کنند؛ چرا که معتقدند در این مورد کوتاهی کرده است. حتی علی مطهری هم در این جمع حضور دارد و میانداری می‌کند تا جایی که عکس زنان ساپورت‌پوش را در مجلس به نمایش گذاشت. اما برعکس موضعگیری علی مطهری که مسبوق به سابقه بوده، اضافه شدن محمد باقر قالیباف به این طیف، آن هم با این شدت و حدت چندان قابل پیش‌بینی نبود. کمی بیشتر از یک سال از وعده‌ها و اظهارنظرهای قالیباف در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری گذشته است. او سردار کت و شلوار پوشی بود که در دوره حضور انتخاباتی، حضور زنان در محیط مردانه پلیس ایران را جزو افتخارات خود ذکر می‌کرد و حامیان و نزدیکانش مکرر گفته‌اند در دوران فرماندهی نیروی انتظامی مخالف حضور گشت‌های ارشاد بوده است.
اما حالا در شهرداری تحت مدیریت او، دستور تفکیک جنسیتی صادر می‌شود و از مدیران شهرداری خواسته می‌شود تنها از کارمندهای مرد در دفاتر خود استفاده کنند و در صورت امکان محل کار زنان و مردان از هم جدا شود.
قالیباف به همین اکتفا نکرد و با بالاگرفتن اعترضات و انتقادات رسانه‌ای، در نماز جمعه ۲۷ تیر ماه دفاع سفت و سختی از این تصمیم کرد و گفت: “ما غیرت دینی داریم، حرف ما این است که نباید اجازه دهیم یک خانم در طول زمان معاشرت بیشتری با نامحرمان داشته باشد تا با محرمان خود و شوهر و فرزندش، زیرا این موضوع کانون خانواده را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد.”
او در عین حال گفته که این به معنای تفکیک جنسیتی نیست؛ “رادیوها و رسانه‌های خارجی مطالب کذبی را دنبال کردند و برخی رسانه‌ها هم در داخل کشور با آنها همراه شده‌اند”.
حالا او حمایت و تمجید برخی رسانه‌های اصولگرا و نمایندگان مجلس و حتی یکی از اعضای کابینه را با این سخنان به دست آورده است.
به روایتی ۲۰۰ و به روایتی ۱۸۳ نماینده مجلس “تفکیک محل کار بانوان از آقایان” را اقدام فرهنگی دانسته‌اند. از علی‌اصغر زارعی، روح‌الله حسینیان و مرتضی آقاتهرانی به عنوان فعالان تهیه و امضای این بیانیه نام برده شده است. روح‌الله حسینیان اقدام قالیباف را “انقلابی و ارزشی” توصیف کرد و با انتقاد از “برخی هجمه‌ها به قالیباف” گفت: “برخی اقدامات ارزشی را بر نمی‌تابند وحتی از تکریم بانوان هم حمایت نمی‌کنند.”
اما در قوه مجریه نیز وزیر دادگستری از حمایت خود با تفکیک جنسیتی سخن گفت. مصطفی پورمحمدی در حاشیه جلسه هیات دولت عنوان کرد که “جدا کردن محل کار خانم‌ها با ارزش‌ها همخوان است. این کار بهره‌وری را بالا می‌برد.”
همزمان خبرگزاری فارس هم با انتشار چندین مصاحبه و گزارش با قوت هرچه تمام‌تر به دفاع از شهرداری و لزوم تفکیک جنسیتی در مکان‌های اداری پرداخت. این خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران نوشت: “در بوق و کرنا کردن این عمل شهرداری این روزها از سوی کسانی است که خود در محل کارشان با مشکلات مختلط بودن، دست و پنجه نرم می‌کنند. رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور که هنوز کسی اخبار مربوط به تجاوزات انجام شده به کارمندان زن آنها را فراموش نکرده، به اجرای طرحی خرده می‌گیرند و ناجوانمردانه بر آن می‌تازند که تنها هدفش حفظ کیان خانواده است.”
فارس تاکید کرده است: “احدی از کارکنان زن شهرداری تهران بعد از اجرای طرح تفکیک جنسیتی، از محل کار خود اخراج نشده و تنها میز کار آنها به اتاق بغلی انتقال یافته است.”
امرودی، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران هم رسانه‌های منتقد این طرح را “رسانه‌هایی که ظاهرا معتقد به اختلاط جنسی هستند” نامیده و گفته است: “زن نمی‌تواند نقش مادری خود را ایفا نکند از این رو در برنامههایمان سعی شده این نگاه را مد نظر قرار دهیم و همه برنامههایمان را بر اساس خانواده محوری طراحی کرده ایم.”
معصومه آباد، عضو شورای شهر تهران و از حامیان قالیباف نیز معتقد است که “ شیطنت رسانه‌های بیگانه” باعث شده “اقدام مثبت شهرداری تهران با تحریف و دروغ پراکنی به شکل وارونه” نشان داده شود.
او تاکید کرده است: “اگر فضاهای کاری مختلط نباشد کار کردن برای خانم‌ها راحت‌تر است، راندمان کاری هم بالا می‌رود.”
عباس شیبانی، عضو پرسابقه شورای شهر هم مدافع این رویه است و عبدالحسین مختاباد، عضو هنرمند و اصلاح‌طلب شورا هم همین طور. مختاباد گفته مطالبی که درباره تضعیف جایگاه زنان منتشر می‌شود، صحیح نیست.
او با بیان اینکه در بعضی از مدیریت‌ها در مجموعه شهرداری تهران کار ادرای تا 9 شب به طول می‌کشد، گفت: قطعا خانم‌ها نمی‌توانند تا آن ساعت در ادارات مشغول به فعالیت باشند. تصمیم مناسبی اتخاذ شده است. باید شغل‌هایی به بانوان واگذار کنیم که محدوده کاری آن تا ساعات اداری باشد.
این عضو شورا با تاکید بر این که “کار بانوان باید به شکلی باشد که ضمن حفظ بنیان‌های خانواده، آنها بتوانند به خوبی در خانواده نیز به ایفای وظایف بپردازند” اضافه کرده است: “در هیچ جای دنیا این چنین نیست که بانوان تا دیر وقت در ادارات مشغول به کار باشند، گفت: چرا که موقعیت زن بودن و ایفای وظایف مادری بسیار مهم است و وقتی فرزندان وارد خانه می‌شوند، در صورتی که مادر آنها در منزل حضور نداشته باشد، دچار مشکلات روحی می‌شوند.”
لاله افتخاری، نماینده مجلس هم از فرصت استفاده کرده و ضمن تقدیر و حمایت از اقدام شهرداری، خواستار تسری آن به کلاس‌های درس و دانشگاه شده است.
دلیل دلواپسی ناگهانی قالیباف چیست؟
شهردار و حامیانش اصرار دارند تا منتقدان این تصمیم را به رسانه‌های خارج از کشور تقلیل بدهند اما بسیاری از رسانه‌های داخلی نیز تفکیک جنسی در شهرداری تهران را زیر سوال برده‌اند. از جمله وبسایت خبرآنلاین نوشت: “قالیباف این روزها، بر اصولگرایی اش چاشنی دلواپسی هم افزوده؛ او به ناگاه دلواپس حجاب و معاشرت مردم نیز شده است… وضعیت پوشش و تعاملات اجتماعی زنان و بانوان کارمند شهرداری تهران و در نگاهی کلان تر در جامعه تفاوت عجیب و قریبی با چند سال قبل و دوره محمود احمدی نژاد نکرده اما چرا محمدباقر قالیباف بعد از ۹ سال سعی دارد مظاهر دینی و اصولگرایانه خود را عیان تر کند؟”
جواد دلیری، سردبیر روزنامه اعتماد هم در یادداشتی نوشت: “آیا اگر ارباب رجوع به شهرداری آمد خانم یا آقا بود، او هم باید تفکیک جنسیتی شود و از در ورودی اداره تا اتاق ها همه جدا شوند. آیا با این تفکیک دیگر هیچ زن و مردی در راهرو های شهرداری برخورد نخواهند کرد و در آن صورت به قول شما دیگر زنان به فکر خانواده و همسر خود هستند؟ به نظر جنابعالی فقط زنان همواره در معرض آسیب و برخورد با نامحرم هستند یا مردان نیز از این احتمال برخوردارند؟ اگر استدلال شما منطقی باشد حتما می خواهید همین روش را در خیابان ها و… اجرا کنید؟ پرسش‌ها در این باب زیاد است اما شهردار پرتلاش و جهادی تهران که سوابق انقلابی و مبارزاتی شما برای همگان روشن و مشخص و قابل احترام است اما از یادمان نرود که جنابعالی در انتخابات سال گذشته در مورد جوانان و برخورد با آنان و… چه مباحث و مسائلی را مطرح کردید؟ آن سخنان چه بود و این دستور چیست؟ مثلااین جمله «همیشه زنان را از دیدگاه مردان دیده ایم اجازه بدهیم زنان خودشان در چارچوب اسلام برای خودشان تصمیم بگیرند.”
شرح عکس: تصویری از همایش انتخاباتی قالیباف در ایام انتخابات که پوشش زنان در آن، مورد انتقاد رسانه‌های اصولگرا قرار گرفت.
