سعید جلیلی، مردی که در آخرین روز مهلت ثبتنام کاندیداها، اقدام به ثبتنام کرده بود، کمکم سکوت را به کناری نهاده و مواضع اش را مشخصتر بیان میکند. دیپلماتی که تایید صلاحیتش برای انتخابات با اعتراض اصولگرایان روبهرو شده، به نظر میرسد که اسب خود را برای ریاستجمهوری زین کرده است.
جلیلی پس از تاییدصلاحیت از سوی شورای نگهبان، به شهر قم سفر کرد تا دیداری با روحانیان و برخی مراجعتقلید در این شهر داشته باشد. از مهمترین نکات این سفر، عدم ملاقات جلیلی با مصباحیزدی بود.
مصباحیزدی به عنوان پدر معنوی جبهه پایداری شناخته میشود که از ابتدا اعلام کرده بود از میان جلیلی و لنکرانی، یک نفر را به عنوان کاندیدا معرفی میکند و در نهایت این یک نفر، لنکرانی بود. اما سعید جلیلی هم وارد انتخابات شد و براساس اخبار غیررسمی، تلاش جبهه پایداری و شخصمصباحیزدی برای تایید صلاحیت لنکرانی به جایی نرسید تا وی به نفع جلیلی از عرصه کنار رود.
اکنون گرچه برخی رسانهها نوشتند که جلیلی به دیدار مصباحیزدی نرفته، اما وبسایت فرارو نوشت که جلیلی از مصباحیزدی وقت ملاقات درخواست کرد، اما این مساله مورد موافقت مصباحیزدی قرار نگرفت.
جلیلی در یک دیدار عمومی در شهر قم نیز گفت که “رییس جمهور باید تابعی از ولایت فقیه باشد و این باید در عمل نشان داده شود. سوال کرده اند که اگر نظر من با ولی فقیه مخالف بود، چه میشود، پاسخ بسیار روشنی دارند و آن اینکه در نظام جمهوری اسلامی ایران، ولایت فقیه، فصل الخطاب در همه زمینه هاست”. وی همچنین اضافه کرد: “ولایت فقیه امروز بعد از گذشت ۳۴ سال توانسته است نظامی را سرپا کند که در همه زمینهها پیشرو است”.
مسوول تیم مذاکره ایران با گروه ۱+۵ به نقل خاطرهای از دیدارش با خاویر سولانا پرداخته و گفته است: “من به ایشان گفتم شما بیخود دنبال بمباران نطنز و اصفهان و امثالهم هستید، این اندیشه مرکزش در قم است و شما باید قم را بزنید اگر میخواهید این اندیشه را بزنید زیرا این اندیشه در باورهای مردم به اسلام ریشه دارد… در عرصه شخصی وقتی مشکلات زیاد میشود، با توکل به خدا شاهد حل شدن مشکلات هستیم. در عرصه حکومت هم اگر به اندیشه دینی تکیه کنیم، مشکلات حل میشوند”.
وی همچنین به انتقاد از برخی شعارهایی پرداخته که در دولتهای قبلی مطرح میشد: “یکی از دغدغه های من این است که اگر به ظرفیتی رسیدیم و به پشت خیمه های دشمن رسیدیم، مانند مالک در جنگ صفین، مجبور به بازگشت نشویم… یکی از این بحث هایی که انجام میدهند، این است که شبهه ایجاد کنند تا در آستانه موفقیت برگردیم. یکی از این شبهه ها، تنش زدایی است. مگر ما تنش زا بوده ایم؟ من با این تنش زدایی مخالفم. اصل برای ما تهدید زدایی است نه تنش زدایی… باید گفتمان مقاومت را در جامعه و حکومت، ساری و جاری کنیم. هر چقدر این را جاری کنیم، پیشرفت خواهیم کرد. اگر جریانی آمد گفت که مقاومت به ضرر کشور است و مصالحه باید انجام شود، باید با شواهد فراوانی که وجود دارد، به شکل اقناعی اشتباه بودن آن را ثابت کنیم”.
این یکی از معدود اظهارنظرهای سعید جلیلی در ماههای گذشته پیرامون مسایل کشور است. دبیر شورای عالی امنیت ملی، تاکنون کمتر درباره مسایل جاری اظهارنظر کرده است. وی حتی پس از ثبتنام در انتخابات نیز حاضر به شرکت در کنفرانس مطبوعاتی نشده بود.
صلاحیت جلیلی برای انتخابات در حالی تایید شده که اصولگرایان به انتقاد از این مساله پرداختهاند. سایت الف، متعلق به احمد توکلی، با طرح این مساله که جلیلی فاقد “سوابق اجرایی و سیاسی” است، از شورای نگهبان پرسید که دلیل تاییدصلاحیت وی چه بوده: “چطور میشود افرادی با سابقه طولانی سیاسی و کار اجرائی رد صلاحیت میشوند اما جلیلی تائید میشود؟”
علی مطهری از نمایندگان اصولگرای مجلس نیز تایید صلاحیت وی را نشاندهنده “رویکرد سیاسی شورای نگهبان در بررسی صلاحیتها” دانست و گفت: “تأیید صلاحیت آقای جلیلی درست نبود.. آیا با چهار تا ملاقات و مذاکره با خانم کاترین اشتون کسی میتواند رئیس جمهور شود؟”
جلیلی که نماینده آیتالله خامنهای در شورای عالی امنیت ملی است، به عقیده برخی گزینه مورد نظر رهبر جمهوریاسلامی در انتخابات پیشروست.
جلیلی متولد سال ۱۳۴۴ و دارای مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق است. وی در این دانشگاه به تدریس “دیپلماسی پیامبر” در مقطع دکتری نیز مشغول است. برخی منابع، عنوان پایاننامه او برای دکترا را “سیاست خارجی پیامبر” میدانند که شاهد مقدمهای از حمید مولانا، مشاور محمود احمدینژاد و نویسنده روزنامه کیهان، در صفحات نخست خود است. مقدمهای که در بخش نه چندان کوچکی از آن به تعریف و تمجید از جلیلی پرداخته است.
جلیلی همچنین از افرادی است که در جنگ هشت ساله ایران و عراق، آسیب دیده و پای راست خود را در سال ۶۵ از دست داده است. وی در سال ۶۸ به وزارت امور خارجه رفت و بعد از یک دوره ۲ ساله، ریاست اداره بازرسی وزارت خارجه را بر عهده گرفت. پس از انتخاب سیدمحمد خاتمی به مقام ریاست جمهوری به معاونت آمریکای وزارت خارجه رفت و در نهایت در سال ۸۰ به دفتر رهبر جمهوریاسلامی منتقل شد. وی در دفتر آیتالله خامنهای به عنوان “مدیر بررسیهای جاری” مشغول به کار بود.
پس از انتخاب محمود احمدینژاد، جلیلی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه شد. همچنین همراه با علی لاریجانی در مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ حاضر بود تا در نهایت از سال ۸۶ به عنوان مسوول مذاکرات انتخاب شد.
جلیلی در مذاکرات استانبول، خود را نماینده آیتالله خامنهای – و نه دولت – معرفی کرد. حسن غفوریفرد پیش از این گفته بود که پیش از مذاکرات استانبول، سعید جلیلی “به دلیل اهمیت این نشست جلسه ای طولانی با رهبری داشته و سناریوی نوشته شده در دیدار با رهبر را در استانبول پیاده کرد”.
وی همچنین از حامیان “اقتصاد صلواتی و مقاومتی” است. به نظر جلیلی “اگر مردم ایمان و تقوا داشته باشند رشد اقتصادی و برکات الهی بر سر آنان گشوده خواهد شد، و بدون درک انقلاب اسلامی فهمیدن اقتصاد صلواتی و مقاومتی ممکن نیست” به گفته وی اگر این مساله را “ببرید پیش یک اندیشمند غربی برایش خیلی عجیب است، چون آن مبانی را ندارد”.