استیون مایرز و ریک گلادستون
آمریکا و اتحادیه اروپا روزجمعه گفتند مذاکرات هسته ای با ایران پس از یک سال احتمالا از سر گرفته می شود؛ درحالیکه مسئولان شبکه بانکی بین المللی از امکان مسدود کردن امکانات مبادلات بانکی ایران سخن گفته اند.
مقامات آمریکایی و اروپایی در مورد اینکه این مذاکرات نوعی گشایش فضای دیپلماتیک به حساب می آید یا خیر اظهار نظر نکردند؛ ایران هم این بار در نامه سعید جلیلی به اتحادیه اروپا، پیش شرط های قبلی خود را برای از سر گیری مذکرات، مطرح نکرده است.
مقامات گفتند پس از هفته ها تهدید به اقدام نظامی علیه ایران و پس از توطئه قتل دیپلمات های اسرائیلی در هند، گرجستان و تایلند، اظهار آمادگی ایران برای از سر گیری مذاکرات نوعی امتیاز از سوی ایران محسوب می شود، که البته در زیر فشار های شدید اقتصادی و تحریم های سخت علیه این کشور ابراز شده است.
کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از ملاقات با هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا گفت: «من محتاط و در عین حال خوش بین هستم. این امر از سویی کارساز بودن سیاست دو لبه را نشان می دهد.» منظور وی تشدید تحریم ها از یک سو درعین باز گذاردن درها برای دیپلماسی و مذاکرات از سوی دیگر است.
در همین حال روز جمعه قدم دیگری در تشدید تحریم های فلج کننده علیه ایران از سوی جامعه ارتباطات بین بانکی بین المللی در بلژیک، برداشته شد که در وب سایت خود اعلام کرد: «آماده است تحریم هایی را علیه موسسات مالی ایرانی اعمال کند.»
اخیرا فشار بر سازمان سوئیفت برای لغو امتیاز بانک های ایرانی بیشتر شده است؛ بانک های ایران اکنون نیز تحت تحریم های شدید از سوی موسسات مالی آمریکا و اروپا قرار دارد. آمریکا و متحدان این کشور برنامه هسته ای ایران را پوششی برای تولید سلاح هسته ای می انگارند در حالیکه ایران می گوید برنامه هسته ای این کشور صلح آمیز است و تحریم ها را به عنوان وسیله ای برای ارعاب رد کرده اند.
تحریم های اعمال شده بر بانک ها و صنایع ایران اقتصاد این کشور را با مشکلات فراوانی روبرو کرده است و توان آن را در صدور نفت محدود ساخته است. تحریم ها همچنین از انجام بسیاری از تبادلات مالی بین المللی توسط بانک مرکزی این کشور جلوگیری کرده است.
اگر بانک مرکزی و سایر بانک های ایران از نظام سوئیفت خارج شوند، آثار آن برای اقتصاد ایران فاجعه بار تر خواهد بود. این اقدام عملا راه تنفس سیستم بانکی ایران را خواهد بست و آن را از انجام تبادلات اساسی با اکثر کشورها محروم خواهد ساخت. بنا بر گزارش سال 2010 سوئیفت، 19 بانک ایرانی عضو شبکه سوئیفت هستند که در سال 2010 تعداد 2.3 میلیون پیام تبادلات بانکی از طریق آن ارسال کرده اند؛ این رقم رشد 7 درصدی را نسبت به سال قبل از آن نشان می دهد.
سوئیفت در بیانیه ای اعلام کرده است که «چهارچوب حقوقی جدیدی برای تحریم های مالی علیه ایران شکل گرفته است.» این بیانیه با اشاره به لایحه ای که درسنای آمریکا در دست بررسی است، می افزاید سوئیفت «این تحولات را از نزدیک دنبال می کند.»
نظام سوئیفت توسط بانک مرکزی بلژیک و بانک های مرکزی کشورهای موسوم به گروه 10 اداره می شود، که شامل کشورهای زیر است: کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلن، سوئد، بریتانیا، و آمریکا.
ایران در مورد اظهارات اخیر سوئیفت ابراز نظر نکرده است.
گروه موسوم به «اتحاد علیه ایران هسته ای»، واقع در نیویورک گفت: «سوئیفت تصمیم درستی در ارتباط با تحریم ایران گرفته است.» این گروه گفت: «سوئیفت این توان بالقوه را دارد که رژیم ایران را از بازار های جهانی منزوی کند و سرمایه آن را برای پیگیری برنامه تولید سلاح هسته ای کاهش دهد. اکنون زمان شدیدترین تحریم ها علیه رژیم ایران است.»
پاسخ بی سروصدای ایران به دعوت به مذاکرات، باعث نگرانی آمریکا و اروپا شده است چرا که آنها حدس می زنند ایران از این امر برای خرید وقت و کاهش بار تحریم ها استفاده کند و بدین ترتیب خود را به توان تولید سلاح هسته ای نزدیک تر کند.
دنیس راس، یک مقام سابق امنیتی ملی آمریکا گفت: «اکنون آنها هستند که باید نشان دهند که در مذاکرات جدی هستند.»
آمریکا و کشورهای 1+5 شامل بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان هنوز بر سر چهار چوبی برای مذاکرات به توافق نرسیده اند. مذاکرات قبلی در بر گیرنده درخواست از ایران برای موافقت با بازدید های گسترده و بدون محدودیت از تاسیسات هسته ای این کشور بود، که ایران هیچ گاه با آن موافقت نکرده است.
خانم اشتون گفت: «ما باید مطمئن بشویم که ایران تلاش می کند تا رسیدن به نتیجه قطعی به مذاکرات ادامه دهد و نشان دهد که به تعهدات بین الملی خود پایبند است.» با وجود این خانم اشتون اقدام ایران را «قدمی مثبت خواند.»
منبع: نیویورک تایمز- 17 فوریه
