برکناری های وزارت نفت دامن خودی ها را گرفت

نویسنده
شروین امیدوار

» پس از عزل مدیران با تجربه در 5 سال گذشته

در دور تازه برکناری ها در وزارت نفت مسعود میرکاظمی سیف الله جشن ساز و علیرضا علی احمدی دو تن از مدیران این وزارتخانه را که در دولت احمدی نژاد تعیین شده بودند از سمت های شان برکنار کرد.

وزارت نفت از زمان به قدرت رسیدن احمدی نژاد تاکنون شاهد برکناری 4 وزیر و دو  نسل از معاونان و مدیران نقتی بوده دور جدید برکناری مدیران وزارنت نفت حاکی از آن است که احمدی نژاد و تیم اصلی همکارانش هنوز به ترکیب دلخواه شان در این وزارتخانه دست نیافته اند.

همزمان احمد توکلی با هشدار نسبت به گسترش فساد سیاسی در کشور گفت که “در مفاسد سیاسی ممکن است تصمیمات قانونی برای تسهیل امور فسادآمیز عده‌ای اتخاذ شود و عده‌ای در توزیع منابع عظیم نفت دخالت کنند.”

سیف الله جشن ساز مدیرعامل شرکت ملی نفت که از اسفند 86 به مدیرعاملی شرکت ملی نفت ایران رسیده بود در حالی از این سمت برکنار شد که وزیر نفت روز شنبه 4 اردیبهشت قبل از اعلام رسمی برکناری وی گفته بود که “جایگزینی احمد قلعه‌بانی رئیس سابق سازمان گسترش و مدیرعامل اسبق شرکت خودرو سازیسایپا به جای سیف الله جشن‌ساز در دست اقدام است.”

با این حال مراسم تودیع جشن ساز و معارفه قلعه بانی چند ساعت پس از این اظهار نظر وزیر نفت در ساختمان مرکزی این وزارتخانه و البته بدون حضور خبرنگاران برگزار شد.

برکناری سیف الله جشن ساز از آن رو با اهمیت تلقی می شود که در تابستان گذشته و همزمان با قوت گرفتن کنار گذاشتن نوذری از وزارت نفت در دولت جدید محمود احمدی نژاد نزدیکان به دولت از جشن ساز به عنوان گزینه وزارت یاد می کردند اما در نهایت این مسعود میرکاظمی وزیر بازرگانی دولت نهم و از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران بود که بر کرسی وزارت نفت نشست.

با این حال جشن ساز که در چند سال گذشته با نزدیکی به احمدی نژاد از رده مدیران میانی به مدیریت ارشد وزارت نفت ارتقاء یافته بود تا زمان برکناریش همچنان به دلیل نزدیکی با احمدی نژاد از نفوذ و قدرت زیادی در وزارت نفت برخوردار بود.

علیرضا علی احمدی مدیرعامل صندوق بازنشستگی وزارت نفت دومین مدیر این وزارتخانه است که در دو روز اخیر از سمتش برکنار شده است.

علیرضا علی احمدی نیز از دوستان محمود احمدی نژاد است و به گفته خودش از کسانی است که برای به قدرت رسیدن وی در سال 84 و پس از آن نقش مهمی داشته، پس از تشکیل دولت اول احمدی نژاد به ریاست دانشگاه پیام نور منصوب شد و پس از آن احمدی نژاد وی را به عنوان وزیر آموزش و پرورش منصوب کرد.

علی احمدی که پدر زن مهرداد بذرپاش از دیگر نزدیکان احمدی نژاد نیز هست در کابینه دوم احمدی نژاد کنار گذاشته شد و در دی ماه 88 از سوی مسعود میرکاظمی به عنوان مدیرعامل صندوق بازنشستگی وزارت نفت منصوب شد و پس از تنها 4 ماه از این سمت برکنار شد.

 

برکناری مدیران منتقد آمارسازی

محمدرضا نعمت زاده و اکبر ترکان دو مدیری که در دولت های گذشته سوابق وزارت داشتند و در سال های اخیر با حکم وزرای منصوب احمدی نژاد در بخش های مختلف وزارت نفت به مدیریت منصوب شده بودند.

محمدرضا نعمت زاده قدیمی ترین وزیر جمهوری اسلامی که از کابینه رجائی سمت های وزارت کار و اقتصاد را به عهده داشت و از وی به عنوان یکی از احیا کنندگان صنعت پتروشیمی در ایران نامبرده می شود، در اردیبهشت سال 88 به دنبال انجام مصاحبه ای با روزنامه اعتماد از سمت خود برکنار شد.

وی در آن مصاحبه با تاکید براین که احمدی نژاد و دولتش 180 درجه با محمدعلی رجایی تفاوت دارند گفته بود”من معتقدم اگر همه مردم از آقای میرحسین موسوی حمایت کنند آن تغییراتی را که مدنظر همه جوان‌ها ‌و افراد باتجربه است ایشان می‌توانند به وجود بیاورند. آقای میرحسین موسوی متدین و متواضع است و اعتقاد به مشورت و نظرخواهی که در حال حاضر کم است، دارند. متاسفانه در حال حاضر شورای منتخب آقای رئیس جمهور تصمیمی می‌گیرد حال به هر دلیلی آقای احمدی نژاد یک دستور دیگر می‌دهد و همه چیز عوض می‌شود. این گونه رفتار تاکنون در هیچ دولتی نبوده است.”

در آخرین روز بهار سال 88 و در جریان اعتراضات گسترده به تقلب  انتخاباتی جناح حاکم، وزیر نفت با انتصاب مدیری جدید، اکبر ترکان معاون برنامه ریزی و نظارت هیدروکربوری وزارت نفت را از سمتش برکنار کرد.

اکبر ترکان در جریان انتخابات، آمارهایی ارائه شده از سوی  محمود احمدی نژاد را تکذیب کرده و گفته بود “من به عنوان معاون برنامه ریزی وزارت نفت اعلام می کنم که آنچه درباره آمارهای نفت عنوان شده است، دقیق نبوده و غیرواقعی است.”

وی همچنین گفت به آمارهای مورد ادعای احمدی نژاد واکنش نشان داد و آمار های واقعی از آنچه در پارس جنوبی، پالایشگاه گاز پارسیان و همچنین مجتمع های پتروشیمی در جریان بود را در اختیار رسانه ها قرار داد و گفت که “نباید با تغییر و جابه جایی مدیران از حقایق کم کرد.”

احمدی نژاد روز 24 خرداد 88 در حالی که نتایج نهایی انتخابات نیز اعلام نشده بود در جریان “جشن پیروزی” که وی و دوستانش در میدان ولی عصر تهران برگزار کرد علاوه بر آنکه در اهانتی آشکار مردم و رقبای انتخاباتی خود را “خس و خاشاک” نامید وعده انتقام از مدیران نا همسو با خود را داد و گفت “یکی از بزرگ ترین اشتباهات دولت نهم این بود که برخی از دوستان شما را در دولت نگه داشت و آنها به ما ضربه زده اند، اما مطمئن باشد که در دولت بعدی دیگر از این اشتباهات تکرار نمی شود و دیگر دوستان شما جایی در این دولت نخواهند داشت.”

کمتر از یک هفته بعد دور جدید برکناری ها در وزات نفت آغاز شد و اکبر ترکان اولین کسی بود که از معاونت وزارت نفت برکنار شد، و پس از وی اصغر رفیعی (مدیرعامل شرکت حفاری شمال) سیدجلیل رضوی(مدیر منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس) برکنار شدند.

اندکی بعد مهدی کرباسیان رئیس هیات صندوق بازنشستگی صنعت نفت نیز برکنار شدند تا سیف الله جشن ساز از مدیران همسو و نزدیک به احمدی نژاد جایگزین او شود و پس از آن علیرضا علی احمدی از دوستان احمدی نژاد به مدیرعاملی این صندوق رسید.

صندوق بازنشستگی صنعت نفت از پولدارترین صندوق های کشور است و در زمانی که بزرگ ترین صندوق پولی کشور شستا به صادق محصولی سپرده شده، تغییر علی احمدی از ریاست این صندوق به معنای آن تلقی شده که دولتمردان در ادامه فعالیت های گذشته خود چشم به مراکز پولدار دولتی دوخته اند.

در شهریور ماه خبرگزاری ها به نقل از نمایندگان مجلس گزارش دادند که فهرستی از 150 تن از مدیران وزارت نفت از سوی میرکاظمی و همکارانش آماده شده که در  دو موج برکناری یکی تا اسفند 88 و دیگری تا اواخر اردیبهشت 89 از مدیریت در این وزارتخانه برکنار خواهند شد.

مسعود میرکاظمی در واکنش به اعتراض نمایندگان مجلس همان زمان این برکناری های گسترده را تکذیب کرد و گفت که به نمایندگان گفته “همان طور که کمترین تغییرات مدیریتی را در وزارت بازرگانی داشتم، کمترین تغییرات مدیریتی را در وزارت نفت نیز خواهم داشت.”

اما سایت خبر آنلاین نزدیک به علی لاریجانی در دی ماه گذشته گزارشی از برکناری های گسترده در وزارت نفت منتشر کرد که براساس آن تعداد مدیران ارشد وزارت نفت که تنها از زمان تشکیل دولت دوم محمود احمدی نژاد و انتصاب مسعود میرکاظمی به عنوان وزیر نفت در کمتر از  6 ماه از سمت خود برکنار شده اند بیش از 40 نفر بوده است.

 

پشت پرده برکناری ده ها مدیر وزارت نفت

تغییرات و برکناری گسترده مدیران وزارت نفت در ماه های اخیر در حالی صورت می گیرد که محمود احمدی نژاد پس از طرح شعار “آوردن نفت بر سفر مردم” و “قطع کردن دست مافیای نفت” در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 84 تلاش کرد تا در جریان معرفی وزرا صادق محصولی از سرداران سپاه پاسداران را به عنوان وزیر نفت منصوب کند.

ثروت افسانه ای صادق محصولی و وجود پرونده های فساد اقتصادی در کارنامه وی سبب اعتراض بخشی از نمایندگان مجلس هفتم به این اقدام احمدی نژاد شد و از جمله عماد افروغ یک روز پیش از برگزاری جلسه رای اعتماد در نطق پیش از دستور خود ثروت محصولی را “بادآورده” ناشی از “ارتباطات خاص” ذکر کرد و گفت “تصور کنید وزیری که از راه بورس بازی و بسازوبفروشی به ثروتهای کلان رسیده است با این وزارتخانه ثروتمند چه خواهد کرد.”

در قبال تهدید به افشاگری نمایندگان علیه “سردار میلیاردی” کار به جایی رسد که صادق محصولی مجبور شد ساعتی قبل از برگزاری جلسه رای اعتماد اعلام انصراف کند و احمدی نژاد او را به عنوان معاون خود و بعدها به عنوان وزیر کشور و در دولت فعلی به عنوان وزیر رفاه منصوب کرد.

پس از آن ابتدا کاظم وزیری هامانه به وزارت نفت رسید  اما وزیری هامانه نیز سرانجام در دومین سال وزارت به طور ناگهانی برکنار شد و غلامحسین نوذری جانشین وی شد. که او نیز جای خود را به میرکاظمی داد.

در دوره هر یک از این وزرا، بسیاری از مدیران نفتی برای تحقق شعارهای سیاسی احمدی نژاد علیه مافیای نفتی از سمت های خود برکنار شدند اما احمدی نژاد هرگز برخلاف وعده اش مبنی بر معرفی و مجازات مافیای نفت عمل نکرد.

در عوض کاظم وزیری هامانه در مهرماه سال 88 نزدیک به دو سال بعد از برکناریش از وزارت نفت فاش کرد که از سوی احمدی نژاد برای برکناری تعداد بیشتری از مدیران وزارت نفت تحت فشار بوده و درنهایت به همین خاطر از وزارت نفت برکنار شده است.

وزیری هامانه گفته مشکل احمدی نژاد “با نحوه مدیریتم بود. چرا که معتقد بود تغییرات مدیریتی باید هر چه زودتر انجام شود. در حالی که من 30 سال در نفت بودم این مسئله را درک کرده بودم که تغییر شتاب زده مدیریتی در نفت تنها منافع کشور را دچار مشکل می‌کند. باید تأکید کنم من با تغییر مدیریتی در نفت مخالف نبودم اما با تغییر شتاب زده هنوزم مخالفم. اما متأسفانه ایشان برای تغییر مدیریت در نفت به شدت فشار می‌آوردند در حالی که من این امر را به صلاح کشور در آن شرایط نمی‌دانستم.”

وی همچنین فاش کرد که از سوی احمدی نژاد تخت فشار بود تا پس از برکناری مدیران با تجربه وزارت نفت چهره های سیاسی یا افراد مورد نظر او را به عنوان مدیران وزارت نفت منصوب کند.وزیری هامانه گفته به دلیل مخالفت با این اقدامات و از جمله انتصاب علی کردان به عنوان قائم مقام وزارت نفت از سمتش برکنار شد درحالی که “با تحقیقاتی که در مورد این شخص انجام داده بودم این مسئله را به صلاح منافع کشور نمی‌دانستم.”

اینکه احمدی نژاد و دوستانش به ویژه مسعود میرکاظمی از برکناری ده ها مدیر با سابقه وزارت نفت چه انگیزه هایی دارند تاکنون به وضوح از سوی آن ها بیان نشده اما گزارش های تفریغ بودجه در سال های 85، 86 و 87 حکایت از عدم واریز میلیارد ها دلار از پول فروش نفت به خزانه است این مبلغ در سال 85  بیش از یک میلیارد دلار و در سال 87 بیش از 14 میلیارد دلار اعلام شده و دیوان محاسبات و نمایندگان مجلس از “تخلفات آشکار از قانون بودجه و سوء استفاده که از در آمد ناشی از فروش نفت خام”، “واردات بنزین مازاد و فروش آن به قیمت آزاد” و مواردی مشابه خبر می دهد که به دلیل حمایت های آشکار و مکرر آیت الله خامنه ای از دولت احمدی نژاد هیچ یک از نهادهای حکومتی و نظارتی توان مقابله  با آن را ندارند.

احمد توکلی نماینده نزدیک به جناح حاکم دو روز پیش ضمن هشدار درباره گسترش فساد سیاسی در کشور، گفت که “ما به مرتبه‌ای رسیده‌ایم که فساد سیاسی وجود دارد و حتی تلاش می‌شود تا در مسوولان تصمیم‌گیرنده به وسیله پول، تطمیع یا تهدید نفوذ شود.این نوع فساد خیلی بدتر از فساد اقتصادی است، چرا که در فساد اقتصادی افراد طماع و مزور با استفاده از عبور از قانون و نقض قانون به دنبال منافع مادی پست می‌گردند، اما در مفاسد سیاسی ممکن است تصمیمات قانونی برای تسهیل امور فسادآمیز عده‌ای اتخاذ شود و عده‌ای در توزیع منابع عظیم نفت دخالت کنند.”