یک روز پس از ناکامی مجلس هشتم در استیضاح وزیر اقتصاد،پارلمان به طرح استعفای نماینده ای رای منفی داد که مخالفت هیات رئیسه با طرح سئوال از محمود احمدی نژاد را علت اصلی استعفای خود عنوان می کرد. از سوی دیگر سه روز پس از آنکه نائب رئیس مجلس از رسمیت یافتن طرح سئوال از رئیس دولت خبر داده بود، رئیس پارلمان این خبر را تکذیب کرد و گفت امضاها از حد نصاب خارج شده است.
“هر زمان تعداد امضاهای طرح مذکور به حد نصاب برسد، آن را به کمیسیونها ارجاع می‌دهیم.” این پاسخ رئیس مجلس هشتم به هادی قوامی، نماینده اسفراین، بود که دیروز از وی در خصوص “به حد نصاب” رسیدن امضاهای طرح سئوال از احمدی نژاد می پرسید.
علی لاریجانی که دو روز پیش ناجی وزیر اقتصاد در جریان استیضاح در صحن علنی مجلس لقب گرفته بود، روز چهارشنبه با سرباز زدن از اعلام وصول طرح سئوال از محمود احمدی نژاد به طور تلویحی اعلام کرد عده ای از امضا کنندگان دوباره انصراف داده اند، وی خاطرنشان کرد: “در مسیر کار اگر کسی نظرش تغییر کرد، مقصر هیات رئیسه نیست.”
این در حالی است که روز یکشنبه علی مطهری-ـ طراح اصلی سئوال ـ- پس از فراز و نشیب های بسیاری که از سوی برخی نمایندگان “بازی موش و گربه” توصیف شده بود، از رسیدن تعداد امضا کنندگان به 74 نفر،یعنی یک امضا یک نفر بیشتر از حد نصاب خبر داد. در آن روز هراس مطهری و دیگر امضا کنندگان از تکاپوی دوباره حامیان احمدی نژاد برای منصرف کردن امضا کنندگان به اندازه ای بالا بود که مطهری گفته بود: “اگر هیات رئیسه حسن نیت داشته باشد، باید امروز طرح سئوال از رئیس جمهور را اعلام وصول کرده و بگوید که سئوال از رئیس جمهور به کمیسیونها ارجاع میشود.”
اتفاقی که سرانجام رخ داد. محمدرضا باهنر ـ– نائب رئیس مجلس ـ– روز یکشنبه به طور رسمی اعلام کرد سئوال از رئیس دولت “رسمیت” یافته است. با این حال روز دوشنبه علی مطهری که ماه گذشته در اعتراض به بی اعتنایی هیات رئیسه نسبت به اعلام وصول طرح سئوال، استعفا داده بود، تصریح کرد تنها در صورتی روز چهارشنبه قید استعفا را خواهد زد که سئوال از احمدی نژاد واقعا به جریان بیفتد و در کمیسیون های تخصصی مورد بررسی قرار گیرد.
داماد ناخلف
حاجتی که علی لاریجانی ـ– شوهر خواهر مطهری ـ– بر آورده نکرد تا مجلس دیروز به رای گیری پیرامون طرح استعفای مطهری مشغول باشد؛ جایی که مطهری با طنزی کنایه آلود علی لاریجانی را مخاطب قرار داد تا بگوید: “به شوخی به ایشان گفتهام که داماد ناخلفی هستند، چون در طرح سئوال، ما را همراهی نکرد.” لاریجانی هم در جواب نماند واز مطهری خواست مواظب خود و «همشیره اش» باشد.
مطهری در جلسه استعفا با تاکید بر اینکه سئوال از احمدی نژاد حتی اگر “تهران زیر بمب باشد” نیز خطری برای کشور ندارد، با اشاره به تخلفات رئیس دولت خاطرنشان کرد: “شاید مهمترین اثر این کار این باشد که رئیس جمهور، دیگر به آسانی نمی‌تواند بگوید فلان قانون را قبول ندارم و اجرا نمی‌کنم، زیرا می‌فهمد که به زودی باید در محضر مجلس حاضر شود و توضیح بدهد. ”
وی همزمان ضمن انتقاد از نمایندگانی که امضای طرح سئوال را منوط به رضایت آیت الله خامنه ای می دانستند، چنین توضیح داد: “اگر آقا بگویند که دیگر سؤال مجلس نیست، آن می شود سؤال رهبری و دیگر نیازی به ورود ما نیست، ما دنبال سؤال مجلس از رئیس جمهور هستیم.”
دیروز فرزند آیت الله مرتضی مطهری ـ– از تئوریسین های جمهوری اسلامی ـ– استعفای خود را “آخرین دستگیره ای” عنوان کرد که یک نماینده مجلس می تواند به آن تمسک کند. او کناره گیری از نمایندگی پارلمان را “پاسخی” توصیف کرد به “این پرسش مردم که سؤال از رئیس جمهور به کجا انجامید؟ نمی شود صد نماینده، کاری را آغاز کنند و بعد از مدتی ناگهان آن را رها کنند بدون هرگونه توضیحی. پاسخ اینجانب به آن ها این است: اکنون که قادر به استیفای بخشی از حقوق شما نیستم، از سمت خود استعفا می دهم.”
بمان و توسط مردم حذف شو
استعفای روز گذشته البته نیش و کنایه نمایندگان حامی احمدی نژاد در مجلس را نیز به همراه داشت. برای نمونه ستار هدایتخواه، تلاش برای “یک نوع کناره گیری قهرمانانه” را دلیل استعفای مطهری دانست. به اعتقاد نماینده نماینده دنا و بویراحمد مطهری می داند که در انتخابات مجلس نهم رای نخواهد آورد و برای کسب شهرت استعفا می دهد. وی افزود: “اما من می گویم باید بماند تا توسط مردم حذف شود.”
این ادعا در حالی مطرح می شود که مطهری در هفته های اخیر اعلام کرده است استعفایش نه “یک ژست سیاسی” است و نه نمایش.
دیروز حمید رسایی دیگر نماینده حامی دولت با انتقاد از مطهری به خاطر استعفا، “روشن بودن” دلایل آن را الزامی دانست و گفت:” استعفادهنده باید دلایل روشنی برای استعفا داشته باشد و آن دلایل را عنوان کند.”
وی همچنین به دفاع از هیات رئیسه برای عدم اعلام وصول طرح سئوال از محمود نژاد برخاست تا یادآوری کند :” هیات رئیسه به دلیل اینکه سئوال از رئیس جمهور به حد نصاب نرسیده، به وظیفه قانونی خود عمل کرده و نمایندگانی که در مخالفت با استعفا می خواهند صحبت کنند، باید درباره تخلف هیات رئیس به سخنرانی بپردازند.”
این ادعا بی پاسخ نماند. دقایقی بعد مصطفی کواکبیان، نماینده سمنان، در یک تذکر به گفته های چهار روز پیش محمدرضا باهنر استناد کرد؛ زمانی که نایب رئیس اول مجلس گفته بود سئوال از رئیس جمهوری در دستور کار قرار خواهد گرفت. به اعتقاد کواکبیان این امربه معنی به حد نصاب رسیدن شمار امضاها بوده، اما “ظاهرا” باهنر بعدا گفته دو نماینده امضاهای خود را پس گرفته اند. این سخنان ضد و نقیض باعث شد تا کواکبیان از رئیس مجلس خواستار توضیح شود.
وزن “دولت گرایان” مجلس
اما نهایتا فرجام این استعفا به سود علی مطهری تمام شد. 167 نماینده به آن رای مخالف دادند و تنها 31 نماینده به آن رای مثبت دادند. این در حالی است که اواخر ماه مهر سایت اصولگرای جهان نیوز با اتکا به “شنیده های” خبرنگار خود در مجلس نوشته بود برخی از نمایندگان حامی دولت در تلاش اند تا استعفای علی مطهری هرچه سریعتر در دستور کار مجلس قرار بگیرد. این پایگاه خبری ادعا کرده بود نمایندگان مذکور می کوشند تا همزمان با “فشار بر هیات رئیسه” برای اعلام وصول استعفای فرزند آیت الله مرتضی مطهری، در ساعت طرح این استعفا، در “اقدامی هماهنگ” رای مثبت دهند تا مطهری از مجلس اخراج شود.
رای گیری روز گذشته با استقبال سایت خبرآنلاین همراه بود تا ضمن انتخاب تیتر “ وزن دولت گرایان مجلس مشخص شد” برای نتیجه استعفای نماینده تهران، همچنین یک نظر سنجی ترتیب دهد که می پرسید: “رای مخالف مجلس به استعفای علی مطهری را بیشتر واجد چه پیامی می دانید؟”
از میان دو هزار نفری که در این نظر سنجی شرکت کرده بودند 45.1 درصد آن را نشانگر “وزن پایین دولت گرایان” دانسته بودند، 43.1 درصد نموداری از “محبوبیت مطهری” و باقی آن را نشانه “استقلال” مجلس.
گربه ها هنوز در پی موش
گفتنی است پایان استعفای مطهری، پایان طرح سئوال از رئیس دولت نبود. دو ساعت پس از پایان جلسه علنی دیروز در مجلس، یکی از طراحان سئوال از رئیسجمهور این طرح را بار دیگر با 74 امضا به دفتر هیات رئیسه تحویل داد. عبدالجبار کرمی نماینده سنندج به خبرآنلاین گفت که با مراجعه به دفتر هیات رئیسه سه لیست که شامل اسامی “101 نماینده امضا کننده اولیه این طرح”، اسامی “27 نماینده باز پس گیرنده امضا” و “74 نماینده مصر به طرح سئوال از رئیسجمهور” بوده را به مسئول دفتر هیات رئیسه ارائه داده است.
کرمی همان نماینده ای است که هفته گذشته وقتی هیات رئیسه برای چندمین بار اعلام کرد امضا ها از حد نصاب خارج شده، رفتار هیات رئیسه در مقابل طراحان سئوال از رئیسجمهور را به «بازی موش و گربه» تشبیه کرده بود و با داستانی از عبیدزاکانی مبنی بر اینکه علیرغم پیچ و خم بسیار ماجرا، نهایتا گربه موش را میگیرد. وی چنین برداشت کرد که طراحان سئوال از احمدی نژاد نیز بالاخره موفق و بر هیات رئیسه چیره می شوند.
با این حال ناظران می گویند روند سئوال از رئیس دولت در مسیر فرسایشی افتاده و ممکن است گربه ها هرگز نتوانند موش را بگیرند.
صادق زیبا کلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در آخرین شماره هفته نامه نسیم بیداری نوشته است: “سئوال کردن در کشور ما یک شوخی است، کسی بنا بر مصلحت، خود را موظف به پاسخگویی نمیداند.”
