مازیار رادمنش
دکتر حسین بشیریه که گفته می شد برای همیشه از ایران رفته است، دو روز قبل به دنبال پایان فرصت مطالعاتی خود در غرب به ایران بازگشت تا به تدریس خود در دانشگاه ادامه دهد. دکتر بشیریه هنگام عزیمت از ایران گفته بود: “هرگز تا این حد برای سفرمشتاق نبودم.” بازگشت بشیریه به ایران هنوز هیچ واکنشی نداشته است و وی پس از بازگشت سخنی نگفته است.
بشیریه کیست؟
حسین بشیریه متولد 1332 در شهر همدان است. وی لیسانس علوم سیاسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرد. دوره فوق لیسانس رفتارشناسی سیاسی را در دانشگاه اسکس انگلستان گذراند و دکترای تئوری سیاسی را از دانشگاه لیورپول گرفت. او اوایل دهه هفتاد به ایران بازگشت و به تدریس در دانشکده های علوم سیاسی دانشگاههای مختلف بخصوص دانشگاه تهران پرداخت. حسین بشیریه یکی از مهم ترین نظریه پردازان حوزه فلسفه سیاسی و تئوری های سیاسی ایران است. حسین بشیریه دروس « تئوری های انقلاب» را برای دوره کارشناسی، « جامعه شناسی سیاسی» را برای دوره کارشناسی ارشد و دروس « جامعه شناسی ایران» و « اندیشه سیاسی در ایران» را در دوره دکترا تدریس کرده است.
تئوریسین اصلاحات؟
بسیاری از کارشناسان سیاسی ایران معتقدند که اگر سعید حجاریان به عنوان استراتژیست اصلاحات به شمار آید یا عبدالکریم سروش به عنوان نظریه پرداز و نظریه ساز روشنفکری دینی شناخته شود، یا جواد فریدزاده به عنوان فیلسوف اندیشه جامعه مدنی و گفتگوی تمدنها معرفی شود، حسین بشیریه یکی از مهم ترین نظریه پردازان دهه هشتاد دوران اصلاحات است. او یک فیلسوف سیاسی است. بسیاری از اصلاح طلبان معروف، شاگردان وی بوده اند.
فعالیت در حوزه سیاست
حسین بشیریه در دوران اصلاحات یکی از کسانی بود که در مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری فعالیت می کرد. اما پس از دوران احمدی نژاد و دستگیری رامین جهانبگلو، هاله اسفندیاری و کیان تاجبخش، پای او نیز به این پرونده باز شد. نام وی در سایت های دولتی با عنوان « ح - ب» مطرح شد. وی پس از این ماجرا و فشارهای وزارت علوم در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد، نخست عازم اروپا و سپس عازم آمریکا شد. وقتی بشیریه ایران را ترک کرد، گفته شد که وی برای همیشه از ایران رفته است. چند ماه بعد، دکتر حسین بشیریه در یک نشست سیاسی همراه با رامین احمدی، رامین جهانبگلو، عباس میلانی، گلی ترقی که در دانشگاه شرکت کرد. روزنامه کیهان بلافاصله این اقدام او را شاهدی بر همراهی موسسات آمریکایی و اصلاح طلبان دانست.
کتابهای منتشر شده
دکتر حسین بشیریه یکی از پرکارترین اندیشمندان حوزه تئوری های سیاسی است. او تا به حال بیش از 70 مقاله مهم در نشریات معتبر تئوریک نوشته و کتابهای زیادی را نیز منتشر کرده است. کتابهای او با وجود اینکه آثاری تئوریک محسوب می شود، اما جزو پرفروش ترین کتابهای سیاسی در ایران است. بسیاری از آثار بشیریه اگرچه در دهه هفتاد نوشته شدند، اما وی موفق به گرفتن مجوز چاپ آثارش تا رسیدن روزهای اصلاحات در وزارت ارشاد نشد. کتابهای مهم او چنین است:
1) انقلاب و بسیج سیاسی
2) دولت عقل: ده گفتار درباره فلسفه و جامعه شناسی
3) جامعه شناسی تجدد
4) دولت و جامعه مدنی: گفتمان های جامعه شناسی سیاسی
5) آموزش دانش سیاسی
6) جامعه شناسی سیاسی: نقش های نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی
7) تاریخ اندیشه های سیاسی در قرن بیستم( در دو جلد)
8) سیری در نظریه های جدید در علوم سیاسی
9) موانع توسعه سیاسی در ایران
10) جامعه مدنی و توسعه سیاسی در ایران: گفتارهایی در جامعه شناسی سیاسی
11) دیباچه ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران: دوره جمهوری اسلامی
12) نظریه های فرهنگ در قرن بیستم
13) درسهای دموکراسی برای همه