اندرو لی باترز
حتی مخالفان سرکوب ناپذیر و مجهز به قدرت تویتر نتوانستند نارضایتی خود را پنهان کنند. برخی پیش از مراسم سی و یکمین سالگرد انقلاب ایران پیش بینی می کردند شمار تظاهرکنندگان ضد دولتی به 2 میلیون نفر خواهد رسید. اما شمار واقعی شرکت کنندگان بسیار کمتر از این عدد بود. اکنون مخالفان که خود را جنبش سبز می خوانند، در پی ارزیابی ماجرای آن روز هستند و در پی توضیح معنا و مفهوم آن برای آینده جنبش هستند.
مناظرات گسترده ای در وب سایت های مخالفان به راه افتاده است و سؤال هائی درباره تاکتیک ها، سازمان ها و نوع پشتیبانی مورد نیاز و یا غیر لازم جنبش از خارج از کشور مطرح شده است. تریتا پارسی رئیس شورای ملی ایران- آمریکا می گوید: “دولت با چیرگی بر مخالفان، توان خود را در آموختن نشان داد. مخالفان نیز باید همین کار را بکنند. رفتن به خیابان ها نمی تواند تنها تاکتیک موجود باشد.”
اغلب مخالفان بر این نکته اتفاق نظر دارند که سرکوب گسترده در سالگرد انقلاب، یک پیروزی تاکتیکی برای دولت محسوب می شود. با آنکه مخالفان توانسته بودند علیرغم حضور گسترده امنیتی نیروها در تعطیلات دولتی نظیر روز قدس و مناسبت های دینی نظیر روز عاشورا رژیم را به چالش بکشند، اما دولت این بار در بازداشتن مخالفان از فعالیت بسیار موفق تر عمل کرد. دولت در آستانه 22 بهمن، جمع بسیاری از فعالان و سازمان دهندگان را بازداشت کرد و با تهدید معترضان به قلع و قمع، اعدام دو نفر به اتهام محاربه و جنگ با خدا، توانست بساری از مردم را بترساند.
مشخص شد قدرت نمائی مخالفان در قالب یک سازمان با ابعاد افقی و غیرمتمرکز، محدودیت های خاص خود را دارد. درحالیکه رهبران مخالف خواستار تجمع معترضان در مکان های مختلفی شده بودند، هیچ نقطه ای در شهر مشخص نشده بود تا مخالفان بتوانند در آن، تظاهرات در برابر دولت را متمرکز کنند. دولت با قطع تلفن های همراه، سیتم ارسال پیامک و خدمات اینترنت، از سازماندهی اعتراضات جلوگیری کرد.
دولت در آن روز با پراکنده کردن جمع های کوچک، مانع از ایجاد تجمعات بزرگتر می شد. شبه نظامیان بسیج مانع از حضور رهبرانی نظیر مهدی کروبی در تظاهرات شدند. به گفته خانواده کروبی، بسیج به وی حمله کرده و پسرش را بازداشت و مورد ضرب و جرح قرار داده است. در مطلبی در وب سایت اصلی مخالفان، راه سبز، آمده است: “انتظار آنها از توانمندی ما بسیار واقعگرایانه تر از انتظار خودمان بود. کسانی که مانع از بیرون آمدن ما می شدند، اکنون هشت ماه تجربه کسب کرده اند. اکنون باید تاکتیک های دیگر را مورد بحث قرار دهیم و فکرهایمان را روی هم بگذاریم.”
تاکتیکی که هدف انتقادات شدید قرار گرفت، اقدام به شیوۀ اسب تراوا بود. قرار بود مخالفان با لباس مبدل تا دل راهپیمائی دولتی نفوذ کنند و سپس سر موعد مقرر، رنگ سبز خود را آشکار کنند و به شعارهای ضددولتی مشغول شوند. اما لحظه انجام این کار هرگز فرا نرسید.
البته هنوز زود است به سوگ مخالفان بنشینیم. پارسی می گوید: «این یک بازی موش و گربه است و این بازی ادامه خواهد داشت.» بسیاری از مخالفان می گویند آنچه پیروزی دولت در 22 بهمن خوانده می شود، پوشالی است. دولت برای بزرگداشت یک تعطیلی ملی و یا دینی ساده، باید صدها هزاران نفر از طرفدارانش را از شهرهای خارج پایتخت جمع آوری کرده و به تهران منتقل کند. این خود گواهی بر نادرست بودن ادعای دولت درباره ناچیز بودن شمار مخالفان است. محسن سازگارا یکی از مؤسسان سپاه پاسداران انقلاب می گوید: “دولت با حمله به مردم در روز عاشورا، مشروعیت دینی خود را از دست داد.» سازگارا که پیش تر مشاور آیت الله خامنه ای بوده، اکنون از منزلش در حومۀ ویرجینیا به قرارد ادن ویدئوهائی در یوتیوب مشغول است و به جنبش سبز مشورت می دهد. سازگارا می گوید: «زمان به نفع ما پیش می رود. ما فقط باید بتوانیم دوام بیاوریم اما آنها باید کشور را بچرخانند.”
ممکن است دامن زدن به نارضایتی ایرانی های سطح متوسط از اوضاع اقتصادی، فاز بعدی حرکت جنبش سبز باشد. این جنبش در میان طبقه متوسط شهری از پایگاه قدرتمندی برخوردار است. درحالیکه دولت با کوهی از بدهی ها، بیکاری و یارانه های اجتماعی دست و پنجه نرم می کند، سازمان دهندگان جنبش مخالفان درحال ارزیابی گسترش نفوذ اجتماعی و جغرافیائی خود به ورای شهرهای اصلی هستند. رئیس اتحادیه کارکنان صنعت برق ایران روز دوشنبه (15 فوریه) گفت از آنجا که دولت بدهی های خود را پرداخت نمی کند، بیش از 900,000 نفر از اعضایش در آستانه بیکار شدن هستند و ممکن است کشور با یک بحران در زمینه انرژی برق و خاموشی های گسترده روبرو شود. هفته پیش نیز اتحادیه رانندگان اتوبوس ایران اعلام کرد خود را متحد جنبش سبز می داند و از تهرانی ها خواست هر روز ساعت 6 بعد از ظهر در خیابان ها راهبندان ایجاد کنند. ممکن است مقابله بعدی رژیم و جنبش سبز نه در خیابان ها، بلکه در پول توجیبی آنها رخ بدهد.
منبع: تایم- 16 فوریه 2010
