یاسمین منطقی
عقب نشینی دولت در قبال اعتراض بازار به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده روز دوشنبه تکمیل شد و محمود احمدی نژاد گفت که قصد دارد لایحه ای برای تعویق یک ساله اجرای این قانون به مجلس ارائه کند.
این تصمیم که به دنبال تعطیلی اعتراض آمیز بازار در بسیاری از شهرهای بزرگ صورت گرفته با واکنش هایی نیز همراه بوده و برخی کارشناسان آن را عقب نشینی انتخاباتی احمدی نژاد ارزیابی کرده اند.
رئیس دولت روز دوشنبه در مراسم روز ملی صادرات گفت که این لایحه “فوریت دار”خواهد بود و هدف آن ”تعویق یک ساله اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده است.“
به گزارش خبرگزاری های ایسنا و مهر احمدی نژاد با تاکید بر اینکه “ما همه قبول داریم که مالیات باید پرداخته شود و کشور نیز با مالیات اداره می‌شود و در واقع مالیات دادن یک وظیفه و فریضه اجتماعی است” گفت: “پیشتر برای رفع خلائی که در قانون بود لایحه‌ای را به مجلس دادیم،این لایحه تصویب شد و طبق آنچه مجلس تصویب کرد دو ماه فرصت داده شد تا مقدمات اجرای این قانون فراهم شود، ولی با توجه به وضعیتی که بنگاه‌های اقتصادی کشور دارند، ما معتقدیم دو ماه برای آماده کردن زمینه‌ها کافی نیست که در این راستا به وزیر اقتصاد گفتم یک مقدار آرام‌تر عمل و با اصناف و اتحادیه‌ها گفت‌وگو و ساز و کار تعیین کنید و با کمک هم این قانون را اعمال کنید.“
رئیس دولت در عین حال گفت که در قانون فعلی دو ماه فرصت در نظر گرفته شده،”اما ما قصد داریم با ارائه لایحه‌ای به مجلس این فرصت دو ماهه به یک سال افزایش پیدا کند و در واقع مجلس یک سال فرصت را تمدید کند تا مردم بتوانند خود را در مسیر اجرای قانون قرار دهند و مقدمات و زمینه برای اجرای آن فراهم شود.”
همزمان محمد رضا خباز مخبر کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به اظهارات عقب نشنینی دولت، با تاکید بر اینکه دولت باید نسبت به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده سنجیده تر عمل می کرد، به خبرگزاری مهر گفت: ”با توجه به اینکه این قانون در پی ارائه لایحه به مجلس به تصویب رسیده ، ناهماهنگی و عدم آمادگی دولت قابل پذیرش نیست.“
وی با اشاره به اینکه قانون مالیات بر ارزش افزوده که اعتراض بازاریان را بر انگیخته نیز چندی قبل براساس لایحه پیشنهادی دولت به تصویب مجلس رسیده بود، اظهار داشت: “ما لایحه ای را به تصویب رساندیم که دولت به دنبال آن بود . حال که این لایحه به قانون تبدیل شده باید اجرایی شود اگر دولت این آمادگی را در خود نمی دید باید در حین بررسی لایحه نقطه نظراتش را ارائه می کرد و این آشفتگی بازار هم پیش نمی آمد.”
خباز همچنین فرافکنی دولت در خصوص قانون مالیات بر ارزش افزوده را رد کرد و تاکید کرد: “این اقدام دولت درصورتی که بحث مالیات برارزش افزوده درقالب طرح تقدیم مجلس شده بود، قابل توجیه بود اما این قانون در پی ارائه لایحه به مجلس به تصویب رسید و اینکه گفته شود دولت آمادگی ندارد و ناهماهنگی هایی وجود دارد قابل پذیرش نیست.”
خباز همچنین با اشاره به ادعای احمدی نژاد و سایر مقامات در خصوص فراهم نبودن زمینه اجرای قانون جدید مالیات پرسید: “سئوال این است که چرا دولت در زمان ارائه و بررسی این لایحه به مجلس فکری به حال فراهم کردن زمینه های اجرایی چنین قانون مهم و گسترده ای نکرده بود؟”
اما محمد تقی رهبر یکی از نمایندگان حامی دولت عقب نشینی دولت از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده را مورد حمایت قرار داده ، و گفته است: “در حال حاضر با توجه به شرایط فرهنگی، بازار، اقتصادی و … شرایط عملیاتی شدن این قانون فراهم نیست و باید روند اجرایی شدن این اصل به تعویق افتد و دولت هم به این اصل رسیده و در جلسه دولت هم مقرر شد اجرای این طرح به تعویق افتد تا شرایط برای اجرایی شدن این اصل فراهم شود.”
عقب نشینی استثنایی
اعتراض بازار و تعطیلی گسترده بازار در شهرهای در تهران، اصفهان، تبریز، شیراز، و اعتراضات پراکنده بازاریان در شهرهای قزوین، مشهد، کرمان و یزد، اخیرا منجر به تعطیلی و رکود یک هفته ای بازار در شهرهای بزرگ شد.
این اعتراضات پس از آن صورت گرفت که دولت لایحه “مالیات بر ارزش افزوده” را به مجلس برد ه و به تصویب رساند و قصد اجراط ان از ابتدای مهرماه امسال را داشت.
براساس این قانون به غیر از 17 قلم کالا ، فروشندگان سایر کالاها در بازار باید در هنگام فروش 3 درصد مالیات پرداخت کنند.
با اعتراض بازاریان، و تعطیلط حجره ها در تهران و شهرستان ها ، رسانه های دولتی یا حامی دولت ابتدا تلاش کردند با وارد آوردن اتهاماتی از جمله دست داشتن در قاچاق کالا بازاریان معترض را به عقب نشینی واردارند. روزنامه کیهان و خبرگزاری فارس در همین رابطه هفته گذشته بازاریان را “قاچاقچی”،”اراذل و اوباش” نامیدند و آنها را متهم کردند که از بیرون از بازار برای مقابله با دولت و برگزاری اعتصاب خط می گیرند.
این اتهامات اما بر شدت اعتراض بازاریان افزود و محمود احمدی نژاد در آستانه انتخابات دوره جدید ریاست جمهوری در افتادن با بازار را به صلاح ندید و ناچار به عقب نشینی شد. وی ابتدا دستور تعویق دو ماهه اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده را صادر کرد اما از آنجا که بازار یکی از پاطگاه های سنتی محافظه کاران حام بر ایران است به ناچار از در مصالحه با آنان در آمد و روز گذشته اعلام کرد که قصد دارد زمان عقب نشینی دولت را یک سال به تعویق بیاندازد.
عقب نشینی دولت در حالی صورت می گیرد که از 3 سال پیش و با به قدرت رسیدن احمدی نژاد و یکدست شدن حاکمیت ، دولت اعتراض های صنفی هزاران معلم را که به دفعات در تهران و شهرستان ها برگزار شد به شدت سرکوب کرد، کاری که با کارگران معترض و دانشجویان و حتی فعالان حقوق زنان نیز کرده است.
عدم عقب نشینی دولت از اجرای سهمیه بندی بنزین رویداد دیگری بود که با وجود به آتش کشیده شدن ده ها جایگاه بنزین و کشته شدن چندین نفر و دستگیری ده ها نفر از مردم معترض، دولت احمدی نژاد هرگز از آن عقب نشینی نکرد.