در ادامه موضع گیری سران جناح راست در خصوص نحوه حضور اصلاح طلبان در مجلس هشتم، روز گذشته رئیس مجلس خبرگان با انتقاد از شروط اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات، شورای نگهبان را مسئول تعیین “شاخصه های” حضور آنان در انتخابات مجلس نهم دانست. همزمان یک نماینده مجلس نسبت به “حضور و موفقیت” اصلاح طلبان هشدار داد و نماینده دیگری تهیه فهرست جدیداصولگرایان تحت عنوان “نو اصلاح طلبان” را اعلام کرد.
آیت الله مهدوی کنی روز گذشته با تاکید بر لزوم مرزبندی اصولگرایان با “جریان فتنه”، در پاسخ به شروطی که رهبران سیاسی جنبش مخالفان دولت برای حضور در انتخابات مطرح کرده اند، آن را “امری بی خود” دانست.
مواضع تازه رئیس مجلس خبرگان در حالی مطرح می شود که پس از جابجایی گسترده آرای شهروندان در خرداد 88 میرحسین موسوی، مهدی کروبی و محمد خاتمی بارها اعلام کرده اند تا زمانی که شرایط امکان برگزاری یک انتخابات آزاد و بدون تقلب در کشور مهیا نشود آنها دلیلی برای شرکت در انتخابات نخواهند داشت.
محمد خاتمی همچنین آزادی تمامی زندانیان سیاسی، فعالیت آزاد احزاب و رسانه ها را از دیگر شرایط برای حضور در انتخابات دانسته است.
آیت الله مهدوی کنی که در هفته های اخیر مسئول هماهنگی و ایجاد “وحدت” میان جریان های مختلف اصولگرایان برای حضور در انتخابات زمستان امسال شده است، در عین حال شورای نگهبان را مسئول تعیین شاخصه حضور اصلاح طلبان در انتخابات دانست و گفت: “این موضوع به تشخیص شورای نگهبان باز می‌گردد و آنها باید در این خصوص تصمیم بگیرند.”
شورای نگهبان نهادی است که در انتخابات مجلس هفتم و هشتم هزاران تن از چهره های اصلاح طلب را رد صلاحیت کرد. مخالفان می گویند این شورا نقش کلیدی در جابجایی آرا و تقلب گسترده در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری داشته است.
فراموش کرده ایم اصلاحات را؟
همزمان با این اظهارات رئیس مجلس خبرگان، موسی قربانی، نماینده مجلس نیز با ابراز نگرانی نسبت به “حضور و موفقیت” اصلاح طلبان در انتخابات، در خصوص اختلافات اصولگرایان در انتخابات پیش روهشدارداد و گفت: “گویا فراموش کرده‌ایم اصلاحات و اصلاح طلبان را؟ فراموش کرده‌ایم فتنه‌ای که در سال 88 به وجود آوردند؟ چرا کاری می کنید که با اختلافات خود زمینه حضور و موفقیت آنها را هموار کنید؟ به هوش باشید که از یک سوراخ چندبار گزیده نشوید.”
محافظه کاران میانه
علی رغم چنین اظهاراتی برخی چهره هادر جناح راست در هفته های اخیر مواضع میانه تری بر گزیده اند.
در همین راستامحمدعلی نبی، دبیر کل موتلفه، هفته گذشته حضور اصلاح طلبان و رقابت آن ها با اصولگرایان را به “نفع کشور” دانست. وی عقیده دارد افرادی که تصور می کنند، زندانی شدن سران و شخصیت های مهم اصلاح طلبان، باعث حدف آن از جامعه شده، در اشتباه هستند و خاطرنشان می کند: “من این‌گونه اظهارنظرها را درست نمی‌دانم و معتقدم نباید به این جریان سیاسی این‌گونه نگاه کرد.”
یک روز پس از وی نوبت به مدیر مسئول روزنامه رسالت رسید تا با تاکید بر برخورداری اصلاح طلبان از “سه دهه پایگاه اجتماعی” اذعان به “غیر قابل حذف” کردن آن ها از عرصه سیاست کند.
محمدعلی باهنر نیز ماه گذشته از اصلاح طلبان خواهش کرده بود در انتخابات شرکت کنند. او که از اعضای شاخص فراکسیون اصولگرایان مجلس است، همچنین به اصلاح طلبان توصیه کرده بود، “تعریفی جامع” از اصلاح طلبی ارائه دهند.
علی مطهری نماینده تهران در مجلس هم با وجود اینکه گفته اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات مجلس نهم باید کاندیدا شوند اما خواستار رد صلاحیت رهبران سیاسی جنبش سبز شده است. او گفته است: “بنده شخصا معتقدم که به جز آقایان موسوی و کروبی، شورای نگهبان نباید صلاحیت کس دیگری را در ارتباط با بحران اخیر رد کند.”
انتخابات یا آزاد یا رسوا است
اواخر ماه گذشته مصطفی تاج زاده از اعضای ارشد جبهه مشارکت و سازمان مجاهدین، انتخابات آزاد را فراتر از تایید صلاحیت اصلاح طلبان توصیف کرده و گفته بود: “انتخابات آزاد به این معنی نیست که ما و دوستانمان تایید صلاحیت شویم و بتوانیم در انتخابات شرکت کنیم و دیگران نتوانند.”
معاون سیاسی وزارت کشور در دولت اول خاتمی این نظر را مطرح کرده که مخالفان دولت باید بتوانند اقتدارگرایان را بین دو انتخابات “آزاد یا رسوا” قرار دهند. او در این ارتباط گفته است: “انتخابات آزاد برای نخستین بار تبدیل به خواست و مطالبه عمومی شده که باید قدر آن را دانست. اگر ما این فضا را از دست بدهیم و نتوانیم اقتدارگرایان را بین دو انتخابات آزاد و رسوا قرار دهیم، دیگر به این راحتی نمی‌توانیم به انتخابات آزاد برسیم. ممکن است فضا بسیار رادیکال شود که مطالبات دیگری جایگزین انتخابات آزاد شود.”
اصلاح طلب تواب می خواهند
چند روز پیش از اظهارات تاج زاده، محسن آرمین نیز درخواست اصولگرایان برای مشارکت اصلاحطلبان در انتخابات را “تاکتیکی” دانسته و گفته بود: “آنان حتی با وجود لطمه دیدن امنیت ملی در اندیشه حفظ قدرت خویشند. از این رو بهترین انتخابات از نظر ایشان انتخاباتی با نتایج معین و تضمین شده است. اینها همان‌ها هستند که برای اصلاحطلبان تعیین تکلیف می‌کنند و آنان را به توبه می‌خوانند و ادعا می‌کنند هیچ نیازی به حضور اصلاحطلبان در انتخابات ندارند.”
یکی از اعضای شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز هم اخیرا گفته اصلاح طلبان “هیچ برنامه ای” برای حضور در انتخابات سال جاری ندارند. مواضع مجید انصاری پس از آن طرح شد که سایت “سیاست نامه” در خبری خاطرنشان کرد، وی در فهرست 20 نفره ای جا دارد که “جمعی از مدیران و نزدیکان دولت‌های سازندگی و اصلاحات” برای شرکت در انتخابات پارلمانی تهیه کرده اند.
پیشتر رسول منتجب نیا دیگر عضو این مجمع نیز شرکت “تشکیلاتی و گسترده” اصلاح طلبان در انتخابات، بدون محقق شدن شرایط مورد نظر را نوعی “خودکشی سیاسی” توصیف کرده بود.
نو اصلاح طلبی
در چنین شرایطی است که اصولگرایان خود به صرافت تشکیل جریان هایی تحت عنوان اصلاح طلب افتاده اند تا به واسطه آن بتوانند مشارکت در انتخابات را افزایش دهند. در همین ارتباط روز گذشته جت‌الاسلام سید محمد بزرگواری نماینده کهگیلویه در گفتگو با فارس با تاکید بر حذف افرادی چون عباس‌پور، علی مطهری و کاتوزیان از لیست اصولگرایان به دلیل “مواضع و عملکردشان”، آن ها را “نواصلاح طلب” خواند و گفت: “بخشی از جامعه مطالباتی از سوی اصلاحطلبان دارد اما این جبهه سیاسی به دلیل عملکرد نامطلوب در فتنه88 از عرصه سیاسی کشور خارج شده است و اگر افرادی چون آقای مطهری و کاتوزیان در لیست اصلاحطلبان قرار بگیرند مورد اقبال قرار خواهند گرفت.”
وی در عین حال در توصیف چارچوب های “نو اصلاح طلبی” خاطرنشان کرد که افرادی که جزو حامیان آیت الله هاشمی رفسنجانی و “سران فتنه” محسوب می‌شوند، نمی‌توانند در لیست “نواصلاح‌طلبان” قرار بگیرند.
پیشتر علی شکوری راد از اعضای شورای مرکزی جبهه مشارکت، منظور چهره های جناح راست از “اصلاح طلبان” را “افراد خودشان” عنوان کرده بود که” زیر تابلو اصلاح‌طلبی مشغول فعالیت هستند زیرا متوجه شدند تابلو آنها مورد اقبال مردم نیست و تعدادی از اصولگرایان با تابلوی اصلاحطلبان به میدان می‌آیند تا خلأ اصلاحطلبان را پر کنند و مردم را به صحنه بکشانند.”
“نو اصلاح طلبی” همچنین روز گذشته موضوع مقاله ای در روزنامه روزگار شد. ثمینا رستگاری نویسنده مقاله با اشاره به استقبال روزهای اخیر خبرگزاری فارس از “نو اصلاح طلبی” این عقیده را مطرح کرده است که “دایره اصولگرایی” روز به روز تنگ تر می شود. وی می نویسد: “به یاد بیاورید روزگاری که افروغ، قالیباف، باهنر، نادران، توکلی و حالا مطهری و کاتوزیان در لیست اصولگرایان بودند، الان این افراد کجا هستند؟ یا متهم اند به همکاری با اصلاحطلبان یا سکوت در مقابل آن ها. اگر این اتهامات را بپذیریم باید بپرسیم اشکال کار کجا بوده که برجسته ترین چهر ه هاتان امروز بیش از آنکه به شما شبیه باشند به رقیبتان شبیه شده اند؟ چه اتفاقی افتاده است که اندیشه رقیبتان در دوره عسرت تا قلب جناح اصولگرایی شادمان از قدرت نفوذ کرده و ژنرال های این جناح را با خود همراه کرده است؟”
