ادموند بلر
محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی روز شنبه اعلام کرد که با دلیل کاهش قیمت نفت، ایران باید واردات اجناس لوکس و غیر ضروری را قطع کند و این به نشانه این است که سران اوپک نگران کاهش درآمد نفتی هستند.
مقامات رسمی معتقدند که تحریم جهانی باعث شده است که ایران نسبت به سایر کشورها در مقابل بحران اقتصادی مصون بماند اما اظهارات مقامات دولتی حاکی از نگرانی شدید آنها از آشفتگی بازار نفت و کاهش قیمت آن است.
چهارمین تولید کننده بزرگ نفت خام جهان و کشور شماره دو اوپک، برای بستن بودجه خود به افزایش قیمت نفت متکی است. بعضی از تحلیلگران می گویند که ایران برای جلوگیری از کسر بودجه باید قیمت نفت را بین بشکه ای 70 تا 75 دلار نگه دارد.
در ماه ژوئیه، قیمت نفت به رکورد بشکه ای 147 دلار رسید که با توجه به سبد نفتی آمریکا، سود حاصل ایران در حدود 72 دلار بود که طبق برخی ازگمانه زنی ها این مبلغ نزدیک و یا پایین تر از انتظار ایران بود.
بهمنی در گفتگو با روزنامه جهان اقتصاد گفت: “کاهش قیمت جهانی نفت در سه ماه گذشته احتمال دارد که قسمتی از برنامه ریزی های در نظر گرفته شده در بودجه، عملی نشود”. او در ادامه افزود: “بحران اقتصادی اخیر، تاثیر ناچیزی روی اقتصاد ایران گذاشته است اما صرفه جویی و توقف واردات اجناس لوکس و غیر ضروری لازم است و نباید ذخیره ارزی را مصرف کرد”.
یکی دیگر از مقامات بانک مرکزی معتقد است که کاهش قیمت نفت یک “زنگ خطر” است. غلامحسین نوذری، وزیر نفت، جزو کسانی بود که در اجلاس اوپک خواستار کاهش تولید نفت شده بود.
واردات عظیم
محمود احمدی نژاد که انتظار دارد در سال 2009 هم در انتخابات ریاست جمهوری برنده شود، گفت که ایران مصون ترین کشور جهان در مقابل بحران اقتصادی است. تحریم های سازمان ملل و آمریکا که به دلیل برنامه های اتمی ایران صورت گرفته است نشان می دهد که وابستگی ایران به بانک های خارجی، روز بروز کم تر می شود.
اما تحلیلگران اقتصادی معتقدند که دولت در حال حاضر با این تورم اقتصادی شدید نباید احساس رضایت داشته باشد. در روزنامه ایران نیوز نوشته شده است: “ممکن است که ایران به اقتصاد جهانی وابستگی نداشته باشد اما یک موضوع مهم که دولت مردان ایران نباید فراموش کنند، کاهش قیمت نفت خام است”. این روزنامه سپس این سووال را مطرح می کند: “دولت چکونه می تواند هزینه واردات عظیم خود را با قیمت ارزان نفت بپردازد؟”
واردات همزمان با افزایش قیمت نفت، زیاد شد که در ماه مارس 2008 با 70 میلیون دلار، به اوج خود رسید. ارقام بانک مرکزی نشان دهنده افزایش 13 درصدی واردات در سال 82007 نسبت به سال گذشته است. این رقم در چهارماه اول 92008 به 19 درصد افزایش خواهد کرد.
ممتقدان دولت می گویند که تورم اقتصادی که به 29 درصد رسیده است و آنها دولت مقصر این امر می دانند، باعث سرخوردگی تولید کنندگان داخلی و افزایش واردات شده است.
دولت برنامه ای اصلاحی دارد که شامل کاهش سوبسید و برقرار کردن مالیات است اما تجار و مردم از ترش تشدید تورم، با این نقشه مخالفت کردند.
اقتصاددانان و صندوق جهانی پول معتقدند که ایران برای جلوگیری از بحران باید سیاست هایش را تغییر بدهد. صندوق جهانی پول در گزارشی می گوید که اگر قیمت نفت خام به بشکه ای 75 دلار برسد، حساب جاری ایران ممکن است در نیم سال اول با کسری مواجه بشود.
بعضی از اقتصاددانان ایرانی معتقدند که ایران برای نفت خام باید بشکه ای بین 70 تا 75 دلار دریافت کند. برخی دیگر ارقام دیگری را پیشنهاد می کنند. پی اف سی در واشنگتن معتقد است که ایران باید نفت خام را در سال 2009، بشکه ای 58 دلار به فروش برساند. دویچه بانک معتقد است که ایران برای متعادل کردن بودجه باید نفت را به قیمت بشکه ای 95 دلار بفروشد.
محمد ستاریفر، اقتصاددان، اخیرا طی نامه ای انتقاد های شدیدی را متوجه احمدی تژاد کرده است و این سووال را مطرح کرده است که دولت درآمد سرشار نفت را چگونه خرج کرده است. او می گوید: “در چنین شرایطی که فضای بودجه نفتی می‌‌توانست باعث رشد اقتصاد کشور شود، نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه در این مدت همواره مردم با مشکل مواجه بودند”.
منبع: رویترز 18 اکتبر