شیرین عبادی، علت اصلی بازداشت جعفر پناهی را جنگ ستیزی این هنرمند سرشناس دانست. برنده ایرانی جایزه صلح نوبل، در گفتگو با “روز” همچنین اعلام کرد یکی از اتهامات اصلی جعفر پناهی، عضویت در شورای ملی صلح و ارتباط با کانون مدافعان حقوق بشر است.
خانم عبادی در این گفتگو همچنین از خانواده هایی که عزیزان آنها در زندان به سر می برند خواست با مصاحبه با رسانه ها، اطلاع رسانی از وضعیت زندانیان و مراجعه به وکلای مستقل، اجازه ندهند عزیزانشان در گمنامی و در کنج زندان ها بمانند.
جعفر پناهی بامداد یازده اسفند ماه به اتفاق اعضای خانواده و مهمانانش که از عوامل ساخت فیلم جدید او بودند بازداشت شد. اعضای خانواده این هنرمند به اتفاق مهمانان او آزاد شده اند اما او همچنان در بند امنیتی زندان اوین به سر می برد.
گفتگوی “روز” با شیرین عبادی را در ذیل بخوانید.
خانم عبادی، علت فشارهای 4 سال گذشته به آقای پناهی، تا بدانجا که منجر به بازداشت ایشان شد را در چه میدانید؛آن هم با توجه به اینکه طی 4 ساله گذشته اجازه ساخت فیلم هم به او داده نمی شد؟
گناه بزرگ آقای پناهی این است که از جنگ متنفرست و اعتقاد عمیقی به این مساله دارد که صلح، جزو حقوق اولیه انسان ها است و می بایستی همه هم و غم هنرمندان، مسئولین مملکتی و جامعه مدنی معطوف به برقراری صلح در ایران شود؛ برای همین ایشان عضو شورای ملی صلح بودند و ارتباطات نزدیکی نیز با کانون مدافعان حقوق بشر داشتند. در اصل گناه آقای پناهی عضویت در شورای ملی صلح و داشتن رابطه با کانون مدافعان حقوق بشر است.
ممکن است توضیح دهید شورای ملی صلح توسط چه کسانی و با چه هدفی تاسیس شده است؟
این شورا به پیشنهاد من و ابتکار کانون مدافعان حقوق بشر تشکیل شده است که 85 نفر از نمایندگان گروههای مختلف، اقوام و اصناف مختلف، عضو آن هستند و از هنرمندان خانم فاطمه معتمد آریا، خانم رخشان بنی اعتماد و آقای پناهی عضو این شورا هستند. هدف شورای ملی صلح، بررسی راههای ایجاد آرامش در جامعه بوده و هست اما متاسفانه از زمان تاسیس این شورا، ماموران امنیتی حکومت ایران با سوء ظن به آن نگاه کردند و حتی در چندین مورد به من اخطار دادند که شورا را منحل کنم و اجازه ندهم جلسات این شورا در دفتر کانون مدافعان حقوق بشر برگزار شود که من نپذیرفتم و به شدت اعتراض کردم که مگر شما موافق جنگ هستید که نمی خواهید عده ای برای پیشبرد اقدامات صلح آمیز در ایران تلاش کنند. از طرفی مخالفت دستگاه امنیتی با شورای ملی صلح برای من واقعا تعجب برانگیز بود که آیا این اشتباه از سوی چند کارشناس صورت گرفته یا اینکه مشی حکومت در مخالفت با صلح است.
براساس ادعاهای رسانه های حکومتی، اتهام آقای پناهی ساخت فیلمی بدون مجوز و ضد نظام جمهوری اسلامی بوده است.
آقای پناهی یکی از افرادی بود که عمیقا به صلح برای ایران اعتقاد داشت و در این راستا فعالیت میکرد؛اما بعد از دستگیری اعلام می کنند که اتهام ایشان ساخت فیلم بدون مجوز بوده است؛ اگر بالفرض هم چنین مساله ای صحت داشته باشد و کسی فیلمی را بدون مجوز بسازد، فیلم او در سالن های رسمی کشور به اکران در نمی آید و گرنه هرکسی می تواند در منزل خود فیلم بگیرد و هر کاری خواست بکند از همه مهم تر اینکه فیلمی که ساخته نشده و اکران نشده، ماموران امنیتی از کجا میدانستند این فیلم علیه نظام جمهوری اسلامی است که تا بدانجا پیش می روند که 5 ساعت تمام منزل این هنرمند را جستجو می کنندو او را با دستبند به زندان می برند. سئوال من این است که آیا در وزارت اطلاعات، کارشناسانی نیستند که بررسی کنند اینگونه اعمال، امنیت جامعه را نه تنها حفظ نمیکند بلکه به مخاطره می اندازد؟
در مصاحبه ای که من با همسر آقای پناهی داشتم ایشان گفتند داشتن شال سبز در جشنواره مونترال یکی از اتهامات آقای پناهی است. آیا اصلا چنین مساله ای می تواند مبنای جرم و بازداشت افراد باشد؟
طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، هیچ عملی جرم نیست مگر اینکه قانون آن را جرم شناخته باشد. داشتن شال سبز یا هر رنگ دیگری، از نظر قانون، جرم نیست و به همین دلیل می گویم روزی آقای پناهی سرفراز از زندان بیرون خواهند آمد و آن موقع است که باید به خودسری ماموران اطلاعات رسیدگی و علیه آنان اعلام جرم شود. بازداشت آقای پناهی هیچ سودی برای جمهوری اسلامی ندارد و فقط باعث ایجاد نقطه سیاه دیگری در پرونده جمهوری اسلامی می شود.
