دادسرای عمومی و انقلاب تهران صبح دیروز با صدور اطلاعیه ای از اعدام ۵ زندانی سیاسی، که چهار تن آنان از زندانیان کرد بودند، به نامهای فرزاد کمانگر فرزند باقی، علی حیدریان فرزند احد، فرهاد وکیلی فرزند محمد سعید، شیرین علم‌هولی فرزند خدر و مهدی اسلامیان فرزند محمد خبر داد. این خبر اولین ساعات صبح دیروز در حالی بر خروجی پایگاه های خبری قرار گرفت که وکیل مدافع برخی از اعدام شدگان و خانواده های آنان در مصاحبه با «روز» اعلام کردند از اجرای حکم بی خبر بوده اند. مهرداد برادر فرزاد کمانگر می گوید: “روز قبل از اجرای حکم خانواده با فرزاد صحبت کرده بودند”.
مصاحبه روز با خلیل بهرامیان، مهرداد کمانگر و ملائکه علم هولی را در پی بخوانید.
مسولان قضایی باید تحت پیگری قرار بگیرند
خلیل بهرامیان، وکیل مدافع فرزاد کمانگر، شیرین علم هولی و مهدی اسلامیان در مصاحبه با “روز” با اعلام اینکه از اجرای حکم موکلان خود خبر نداشته است، می گوید: “اعدامی که امروز صورت گرفت فاجعهی بزرگی بود که در عین ناباوری اتفاق افتاد. نه من و نه خانواده ی موکلینم (فرزاد کمانگر، شیرین علم هولی و مهدی اسلامیان) از اعدام ایشان خبردار نبودیم. ساعت 10 صبح از طریق تماس تلفنی یکی از خبرنگاران از موضوع مطلع شدم. بلافاصله به دادگاه انقلاب، بخش اجرای احکام رفتم و از دادیار مربوطه سئوال کردم، ایشان گفتند از این پرونده خبری ندارند. تاکید کردند پرونده به دلایل امنیتی به دادسرای انقلاب ارسال شده است. بنابراین ساعت یک و نیم بعد از ظهر جهت پیگیری پرونده به دادستانی کل کشور رفتم. در آنجا هم سئوالات من در مورد وضعیت پرونده فرزاد کمانگر و اجرای ماده 18 که قبلا اقدام کرده بودیم عملا با جواب سربالای مسئولین روبروشد”.
این وکیل مدافع در ادامه با اشاره به پنهان کردن پرونده فرزاد کمانگر در زمان دادستانی قاضی مرتضوی می افزاید: “ظاهرا پرونده فرزاد قبلا توسط آقای شاهرودی مصادره و برای تهیه گزارش تحویل آقای مرتضوی دادستان سابق تهران شده بود. در نتیجهی پیگیریهای من طی آخرین ماه های سال گذشته در دادستانی تهران معلوم شد که این پرونده در کشوی میز مرتضوی، دادستان سابق تهران پنهان بوده و تازه پیدا شده است. بعد از آن مقرر گردید معاون دادستان وقت تهران از پرونده گزارش تهیه کند که اینجانب باتوجه به کم تجربگی معاون دادستان و عدم صلاحیت ایشان به این مساله انتقاد کردم. انتقادی که هیچ گاه به آن توجهی نشد. در روزهای پایانی اسفند ماه گذشته به بنده اطلاع داده شد که از پرونده گزارش تهیه شده و باید به دادگاه مراجعه کنم. اما هنگام مراجعه به دادستانی در کمال تعجب حتی اجازه ورود به اینجانب ندادند. بعد از تلاشهای زیاد توانستم زمینه را برای پیگیری و درخواست اجرای ماده 18 پرونده فراهم کنم. این موضوع تا امروز که از اجرای حکم مطلع شدم مسکوت ماند. اکنون هم که صحبت می کنم هنوز این مساله برای من جای باور نیست، هنوز فکر میکنم خواب هستم و دقایقی دیگر بیدار خواهم شد و خوشحال از عدم صحت خبر اجرای حکم”.
تماس با خانواده؛ 24 ساعت قبل از اجری حکم
اعلام خبر اعدام این پنج زندانی عقیدتی در حالی صورت گرفت که خانواده بعضی از آنها از تماس تلفنی فرزندانشان در 24 ساعت قبل از اجرای حکم خبر داده اند.
مهرداد کمانگر، برادر فرزاد کمانگر معلم اعدام شده کرد، صبح روز گذشته در مصاحبه با روز گفت: “فرزاد معمولا از زندان با خانواده و به ویژه با مادرم در تماس بود. وی حتی روز قبل از اجرای حکم از طریق تلفن، مانند روزهای عادی با مادرم صحبت کرده اما از اجرا یا احتمال اجرای حکم چیزی نگفته بود”.
مهرداد نیز مانند وکیل مدافع پرونده برادرش اظهار داشت که نه مسئولان زندان و نه مقامات قضایی خانواده را در جریان اجرای حکم قرار نداده بودند.
برادر فرزاد کمانگر عصر دیروز در مصاحبه ای دیگر با “روز” هنگامی که برای پیگیری پرونده برادرش در مسیر کردستان- تهران قرار داشت، گفت: “ما خبر اعدام را از رسانه ها و تماس خبرنگاران متوجه شدیم. برای ما یک شوک بزرگ بود. بنابراین هم اکنون جهت پیگیری پرونده به همراه مادرم و خانواده های حیدریان و وکیلی عازم تهران هستیم”.
وی با بیان اینکه “تمام تماس های ایشان حتی با وکیل پرونده مسدود شده است”، می گوید: “ما قبلا در مواردی حتی با بازجوی پرونده نیز در تماس بودیم، اما اکنون تماس های ما با ایشان نیز مسدود شده است”.
از سوی دیگر آقای خلیل بهرامیان در مورد تحویل جنازه ی اعدام شدگان به خانواده هایشان به “روز” می گوید: “ دادگاه قضایی کاری را که خواستند، آنهم نه طبق ضوابط و قانون بلکه به نام اراده شخصی افراد انجام دادند. قانونا باید جنازه ها به خانواده ها تحویل داده شود. اما با توجه به روند قانون گریزی و قانون شکنی ای که در ماه های اخیر پیش آمده، هر کاری از جمله خودداری از تحویل جنازه ها به خانواده ها امکان پذیر است. تحویل جنازه ها یک تکلیف قانونی است. اما دستگاه قضایی در کنترل افراد ماجراجویی است که به اوضاع بحرانی کشور و الزام به اجرای قانون توجهی ندارند. دستگاه قضایی در کنترل افرادی است که تنها منفعت شخصی، مادی، اقتدار طلبانه خود را مد نظر دارند. اگر کشور در وضعیت آرامی قرار بگیرید باید تمامی این افراد تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند و مجازات شوند”.
به پزشک قانونی کهریزک بروید
وکیل مدافع مهدی اسلامیان، فرزاد کمانگر و شیرین علم هولی در حالی بر تحویل جنازه ها به خانواده ها به لحاظ قانونی تاکید دارد که مسئولان زندان و پزشک قانونی بهشت زهرا از دادن هر گونه اطلاعات به بستگان علم هولی خودداری نموده اند.
ملائکه علم هولی، از اعضای خانواده شیرین علم هولی زندانی اعدام شده ی کرد، با اشاره به خودداری مسئولان زندان از ارائه توضیحات در مصاحبه با “روز” به نقل از برادر شیرین که از همان ساعت اولیه پس از انتشار خبر در مقابل زندان اوین حضور داشت، می گوید: “ما ابتدا به زندان اوین مراجعه کردیم. آنها لباس ها و وسایل شخصی شیرین را به ما تحویل دادند و گفتند به پزشک قانونی بهشت زهرا مراجعه کنید، آنجا مسئولان به شما پاسخ خواهند داد. پس از مراجعه به پزشک قانونی بهشت زهرا، مسئولان بدون هیچ توضیحی گفتند: جنازه ها اینجا نیستند و می توانید به پزشک قانونی کهریزک مراجعه کنید. ما پس از مراجعه به آنجا هم با جواب های سربالای مسئولان روبرو شدیم. آنها نهایتا گفتند که فردا دوباره برگردید”.
این عضو خانواده علم هولی نیز با اعلام اینکه خانواده از اجرای حکم شیرین مطلع نشده اند، اعدام این 5 این زندانی سیاسی را مغایر با قانون اساسی خواند و گفت: “فرزندان ما هیچ گناهی مرتکب نشده بودند که اعدام و حتی مجازات شوند”.
واکنش ها در کردستان
در پی اعدام زندانیان سیاسی کرد و در اولین واکنش فعالان کرد به این اعدام ها، تعدادی از فعالان سیاسی، مدنی و روزنامه نگاران کرد در داخل و خارج از ایران و در کردستان عراق و شهر سلیمانیه دست به اعتصاب و تجمع و تحصن اعتراض آمیز زدند.
به گزارش خبرنگار “روز” در کردستان عراق، تعداد زیادی از فعالان کرد ایرانی ساکن در کردستان عراق عصر روز گذشته با حضور چند تن از شخصیت های سیاسی، مدنی، مطبوعاتی و مدنی کرد در سکوی آزاد پارک آزادی شهر سلیمانیه دست به تجمع و سپس اعتصاب و تحصن زدند. تحصنی که به گفته خبرنگار روز تا سه روز آینده ادامه خواهد داشت.
خبر نگار “روز” در ارتباط با این مراسم می گوید: “تجمع با همت جمعی از روزنامه نگاران کرد در کردستان عراق صورت گرفت. ابتدا حضار با یک دقیقه سکوت به شهدای زندان اوین ادای احترام کردند. سپس شیرکو بیکس، شاعر بزرگ و نامدار کرد با قرائت قطعه شعری با خانواده اعدام شدگان و مردم کردستان ابراز همدردی نمود. در ادامه یکی از بستگان خانواده شیرین علم هولی ضمن سخنانی اعدام شیرین و چهار زندانی سیاسی دیگر را محکوم کرد. سردبیران روزنامه های کردی کردستان عراق از سخنرانان بعدی تجمع بودند. سپس تعدادی از فعالان کرد ایرانی به نمایندگی از دانشجویان، زندانیان سیاسی، روزنامه نگاران و فعالان سیاسی به ارائه سخنانی در ارتباط با اعدام های زندان اوین پرداختند”.
قابل ذکر است که تعدادی از فعالان فارس زبان ایرانی ساکن در کردستان عراق نیز “سیاست خشونت ورزانه جمهوری اسلامی در قبال فعالان کرد و دیگر فعلان سیاسی ایران” را محکوم کردند.
در پایان این مراسم بیانیه جمعی از روزنامه نگاران، فعالان مدنی و سیاسی کرد از سوی اعضای “ستاد هماهنگی بزرگداشت اعدام شدگان زندان اوین” قرائت شد. بیانیه ای که درآن از مردم کردستان خواسته شده روز سه شنبه 21 اردیبهشت در اعتراض به اعدام زندانیان سیاسی دست به اعتصاب عمومی بزنند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: “اعدام مداوم فرزندان کرد و تشدید خشونت علیه شهروندان کرد توسط نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی ایران عواطف ملت کرد و همه وجدان های بیدار را جریحه دار کرده است. در این شرایط سخت، برای جلوگیری از تکرار این قبیل اعمال غیر انسانی و احترام به عواطف جریحه دارشده ملت کرد، انتظار می رود همه افراد، شخصیت ها،گروه ها و نهاد های مدافع حقوق انسانی در داخل و خارج از کشور، به ویژه سازمان های حقوق بشری بین المللی نسبت به تداوم این قبیل اعدامها ساکت ننشینند و اعتراضات خود علیه اقدامات جنایتکارانه مقامات جمهوری اسلامی ایران تشدید نمایند. از ملت داغدار کرد نیز درخواست می شود در روز سه شنبه مورخ 21 اردیبهشت به مناسبت مراسم سوم این شهیدان با به اعتصاب عمومی کشاندن شهرهای کردستان، بار دیگر تجسم آزادی و دمکراسی خواهی در ایران شده و خشم خود را نسبت به اینگونه جنایات غیر انسانی ابراز داشته و مانعی بر سر راه ادامه خشونت دولتی در کردستان شوند”.
همچنین برخی از احزاب کرد در بیانیه های مشترک و جداگانه اعدام پنج نفر از فعالان سیاسی کرد را محکوم کردند. حزب کومله کردستان ایران، حزب دمکرات کردستان ایران، سازمان خبات کردستان ایران، کومله زحمتکشان کردستان ایران، حزب حیات آزاد کردستان و حزب دمکرات کردستان از جمله احزابی بودند که سیاست های جمهوری اسلامی ایران را در قبال کرد ها و به ویژه سیاست اعدام را محکوم کردند.
اعتراض ایرانیان در خارج از کشور
در ادامه اعتراض به اجرای حکم پنج زندانی سیاسی در ایران، شماری از ایرانیان خارج از کشور در مقابل سفارتخانه های ایران در کشورهای خارجی اقدام به برگزاری تجمع های اعتراضی نمودند. ایرانیان در آلمان و انگلستان و فرانسه و برخی دیگر از کشورها با برپایی تجمع های اعتراضی شروع موج جدید اعدام ها را در ایران محکوم کردند.
صدها شهروند ایرانی ساکن دو شهر برلین و کلن آلمان با شنیدن خبر اعدام پنج نفر از دگراندیشان در ایران دست به تظاهرات زدند. خانم سارا دهکردی در شهر برلین طی اطلاعیه‌ای از ایرانیان خواست، علیه اعدام این دگراندیشان و نیز اعدام شهروندان افغانی ساکن ایران دست به تظاهرات بزنند. وی هشدار داد که جمهوری اسلامی در پی اعدام‌های جمعی دگراندیشان، همانند اعدام‌های سال ۱۳۶۷ است.
دویچه وله (Deutsche Welle)شبکه‌ی برون‌مرزی آلمان اعلام کرده است: “در شهر کلن نیز شماری از سازمان‌های سیاسی و نهادهای حقوق بشری در شامگاه روز یکشنبه در یکی از میدان‌های مرکزی شهر گرد هم آمدند. به گفته خبرنگار دویچه وله، شماری نهادهای حقوق بشری و سیاسی، ایرانیان و آلمان‌ها را به این تظاهرات فرا خوانده بودند. سخنرانی‌هایی به دو زبان از سوی تظاهرکنندگان ایرانی و آلمانی ایراد شد. شمار تظاهرکنندگان به حدود ۲۵۰ نفر می‌رسید”.
همزمان با آلمان، در لندن پایتخت انگلستان نیز تجمعی اعتراضی صورت گرفته است. به گزارش پایگاه خبری جنبش راه سبز- جرس، در شهر لندن این تجمع ساعت 17 امروز و در مقابل سفارت جمهوری اسلامی ایران وقع در خیابان کنسینگتون برگزار خواهد شد.
این موضوع در فرانسه اما حال و هوای دیگری داشت. طوری که تجمع ایرانیان در این کشور منجر به بازداشت دهها تن از ایرانیان معترض ساکن شد.
به گزارش خبر نگار “روز” در پاریس، صدها تن تن از ایرانیان مقیم فرانسه حدود عصر روز گذشته مقابل سفارت جمهوری اسلامی در پاریس دست به تجمع اعتراضی زدند و اعدام پنج زندانی سیاسی را محکوم کردند.
یکی از حاضرین در این تجمع به روز می گوید: “کارمندان سفارت اما به معترضین حمله کردند و تجمع به خشونت انجامید.” پلیس فرانسه بعد از دقایقی در صحنه حاضر شد و دهها تن از معترضین ایرانی را بازداشت کرد.
به گفته این شهروند ایرانی مقیم فرانسه “بازداشت شدگان، دهها تن بودند که پس از بازداشت، با سه اتوبوس به اداره پلیس منتقل شده اند”.
به گزارش خبرنگار “روز” در بین بازداشت شدگان شماری از روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشر ایرانی هم به چشم می خورند.
پیگیریهای حقوقی ادامه خواهد داشت
آیا روند حقوقی پرونده اعدام این پنج زندانی سیاسی پس از اجرای حکم ادامه خواهد داشت؟
خلیل بهرامیان وکیل مدافع فرزاد کمانگر، شیرین علم هولی و مهدی اسلامیان در پایان مصاحبه با روز در پاسخ به این سئوال می گوید: “هرگونه پیگیری مجدد پرونده از سوی وکیل مدافع، منوط به واگذاری مجدد پرونده از سوی خانواده های موکلان است. بر طبق قانون در تمام کشورها، واز جمله ایران به عنوان یکی از دولتهای جامعه جهانی امکان پیگیری پرونده حتی پس از اجرای حکم، وجود دارد. کسانی که فکر می کنند با مرگ ایشان پرونده ها مختوم اعلام شده است اشتباه می کند، چون این پرونده ها اصولا بعد از اجرای احکام زنده می شوند و قابل پیگیری هستند. روزی خواهد رسید که این افراد به اشد مجازات برسند”.
