چهل کلید

نویسنده
مرضیه حسینی

دیدار از نمایشگاه مریم حق پرست

الهام، انسان و هنر…..

نقاشی هنر اصیل و پوینده ای است که با گذر انسان از عصر توحش و زدن بارقه های تمدن به عنوان نخستین نماد فرهنگی نمایشگر نیازهای عاطفی، معنوی و روانی بشر بوده و از سوی دیگر هنری تاثیرگذار در بستر سازی پیدایش دیگر حوزه های فرهنگی است و این امر مبین جایگاه والا و رفیع این هنر در پهنه ی وسیع تمدن انسان است.
از سوی دیگر و بر خلاف بسیاری از جلوه های فرهنگی دیگر، نقاشی در مسیر تکاملی خود سمت به انتزاع داشته وبیشتر فرهیختگان جوامع توانسته اند در درک مفاهیم و مضامین استعاره ای این هنر توفیق یابند. به این جهت نقد آثار نقاشی و اظهار نظر درباره ی آن ها با نقد شعر وقصه وحتی تآتر وسینما متفاوت است ؛ بدین معنی که مشخص کردن نوع نگرش نقاش به جهان و یا میزان تعهد وی در قبال جامعه ی انسانی ویا تعیین نوع برداشت وی از رویدادها و مسایل مبتلابه جوامع زمینه ی وسیع فرهنگی و هنری می طلبد و نیز نمی توان با معیارهای ایدئولوژیک وابستگی هنرمند را به آیین و یا مکتبی محک زد و یا با نقدی متحجرانه و در قالب های قومی وملی ارزش هنری، زشتی و زیبایی آنها را به چالش کشید.

بررسی اجمالی کارهای سال های اخیر مریم حق پرست نشان از تا کید بارز وی برترکیب و همسازی هنر آبستره با واقعیت ها که تجلی گاه سبک فیگوراتیو است می باشد. مهم ترین تم منتخب این نمایشگاه نیز انسان است که موجودی مستقل،آزاد با تمایلات و آرزوها و خواست های متنوع – گاه متباین است.

به نظر می رسد نقاشی های حق پرست بیش از هر چیز، بر فضاسازی برای نزدیک شدن به کلیت تجربه ای فضا محور در یک رابطه دو بعدی مبتنی است. در چنین رویکردی سطح عاطفی و معنوی نیروهای ذهنی هنرمند همواره میل به بر قراری تعادل دارند؛ و دست یافتن به این تعادل شاید جز از طریق تجربه گسترش فضا- زمانی ممکن نشود. 

در این شیوه از بازنمایی تصویر، هنرمند می کوشد تنها یکی از وجوه بارز بصری را که از جهان متحرک فضا گرفته است روی یک سطح هموار ثبت کند. انگیزش او در این رویکرد باز نمایی مضمون الهامات و آرزوهای نقاش است و گزینش عناصر بازنمایی از آرزوی هنرمند به آرامش بخشیدن به تنشهای عاطفی و از اشتیاق او برای محقق کردن اهدافش با استفاده از نمادهای صرفه جویانه بصری سرچشمه می گیرد .

او در این نمایشگاه که نتیجه یک سال فعالیتش است با الهام از دنیایی زنانه، 24 اثر با تکنیک آبرنگ،گواش و آکریلیک ارائه کرده است. حق‌پرست در فضایی مرکب از رنگ‌های گرم و شاد، فیگورهای زنانه و عناصری مانند ماهی و نقطه‌هایی که همگی نوعی حرکت و پویایی را تداعی می‌کنند را به تصویر کشیده و سعی در به تصویر کشیدن تجربه‌هایی را دارد که زنان معاصر تجربه کرده‌اند. وی با تاکید بر اینکه محور اصلی شکل‌گیری این آثار تداعی حس رهایی و امیدواری است، می‌گوید:رنگ و خط‌ها را کنار هم و احساس و منطق را هم کنار هم گذاشتم. رنگ‌ها درون هم غلطیدند و فضایی آبگونه مثل درون آدم‌ها شکل گرفت و خطوط این رنگ‌ها و ماهی‌ها را در هم گرفت. رنگها را برعکس مفهوم آنها زنده و شاد انتخاب کردم. این برمی‌گردد به محور زن در این آثار و انرژی زیادی که زن دارد. 

تابلوها هرکدام دارای احساس قوی و حس زیبایی‌شناسی بالا، ترکیب‌بندی و زبان تصویری قدرتمند و البته هم از لحاظ فرم و هم از لحاظ رنگ قابل تحسین و ستایش‌اند که همگی نشان از ویژگی‌های  قلم نقاش در آفرینش هنری است. اما در بعضی از تابلوها ارزش‌گذاری تمام عناصر به یک میزان باعث می‌شد که جایی برای نفس کشیدن در تابلو وجود نداشته باشد و هر یک از عناصر موضوعی برای گفتن داشته باشند. احساس سنگینی در فضای کار سبب می‌شد که مخاطب تاب و توان ایستادن در مقابل تابلو را از دست بدهد و خیلی زود از هر اثر عبور کرده تا به خلق بعدی برسند.

برخی از فیگورها بسیار رویایی هستند، گویی هرگز تعلقی به این زمان نداشته‌اند و از دسترس خارج شده‌اند و هرگز زندگی یا احساس‌شان را لمس نخواهیم کرد.این نگاه هنرمند به سوژه ها قابل تحسین است.او با تامل بر شکل سوژه های خود دقت بیشتری را در ارائه خلاقه آثار به وجود آورده و از آن ها در حد یک فرم و قالب اختیاری عبور نکرده است.

با همه این ها تناقض در فضاهای حسی برخی دیگر از نقاشی ها  باعث سرگردانی مخاطب می شد به گونه‌ایی که بیننده نمی‌توانست آزاد و رها در فضاها قرار گیرد و مدام از یک بلندی به جای دیگری پرت می‌شد.

صریح بودن و کلید معمای تابلو به دست مخاطب دادن در بعضی از کارها و در برخی دیگر پیام دادن به مخاطب باعث به چالش طلبیدن موضوعات و ایماژها شده است.نوشتن عنوان تابلو موضوع دیگری است که سبب می‌شد چراغی به مخاطب داده شود و او به دنبال روشنایی چراغ یعنی به عنوانهای نوشته شده فکر کند و آن را در فضای تابلو بیابد یا به نوعی می‌توان گفت: دنبال افکار هنرمند باشد و تنها آنها را با آن نور به چنگ بیاورد و این با نوع برداشت آزاد مغایرت دارد.

نمایشگاه نقاشی‌های مریم حق‌پرست تا 5 بهمن در گالری ایده واقع در خیابان کریمخان، خیابان خردمند شمالی، کوچه 18، شماره 26 پذیرای علاقه‌مندان خواهد بود.