یک هفته بعد از سخنرانی تاثیرگذار لیلا حاتمی در همایش هواداران خاتمی که از رییس جمهور سابق خواست برای ایران، برای نسل آینده برای فرزندانمان بیائید، و سه هفته ای بعد از آن که گفته می شود صاحبان سینما به خاطر کافه سینما [کافه آنتراکت] تذکراتی از منابع نامعلوم دریافت داشته بودند سینما جمهوری که مدت کوتاهی از بازسازی و افتتاح مجدد آن می گذشت، سوخت و در میان حسرت اهل سینما و فرهنگ از میان رفت.
حوالی ساعت 4 بامداد روز جمعه بود که جریان آتش سوزی این سینما به نیروهای امدادی شماره 6 آتش نشانی تهران گزارش شد و پس ازدقایقی ماموران آتش نشانی خود راآماده اطفاء حریق کردند.به گفته شاهدان عینی، شعله های آتش به حدی بود که آسمان خیابان ولی عصر راپوشانده و همه جا مملو از دود سیاهی بود که ازدرون این مکان فرهنگی زبانه می کشید.
عملیات اطفا حریق با حضور بیش از 25 تن از نیروهای آتش نشانی و از چهارگوشه سینما شروع شد.آتش نشانان بعد ازآنکه آتش سوزی را به طور کامل تحت کنترل درآوردندبا استفاده از دستگاه های برش فلزات کرکره ها ودرب اصلی سینما را جدا کردند و داخل شدند.نیروهای امدادی اطفاء حریق توانستند با استفاده از 10 لوله آب دهی قسمت ورودی و سالن سینما را که کاملا در آتش شعله ور بود به سرعت خاموش کنند. سپس سرایدار سینما و خانوادهاش که برای فرار از آتش به پشت بام رفته بودند، توسط مامورین به پایین انتقال یافتند. همچنین 5 نفر از کارگران کارگاههای تولیدی پوشاک که در ساختمان ضلع شرقی سینما در طبقات فوقانی گرفتار دود شدید ناشی از این آتشسوزی شده بودند، با بهرهگیری از نردبان بلند آتشنشانی نجات یافتند.
دراین حادثه سالن نمایش وانتظار طبقه اول و قسمت های زیادی از بخش های طبقه دوم به طورکلی نابود شد. باوجود حضور نیروهای کمکی ایستگاههای آتش نشانی، اطفاء این حریق 4 ساعت به طول انجامید ومردم ساکن اطراف سینما جمهوری، صبح جمعه خود را با مشاهده باقیمانده سوخته این سینما آغاز کردند.
ساختمان بتونآرمه سینما جمهوری (نیاگارای سابق) را مهندسی هندی در حوالی سالهای 40 بنا کرد.این محل توسط ”سلاپل آبکار” به سینما تبدیل شد و بعدها مالکانش، آن را در رده سینماهای ممتاز تهران قرار دادند.این سینما تنها یک سالن پخش فیلم داشت که شامل سالن طبقه همکف و بالکن طبقه دوم میشد که با تفکیک این دو طبقه، بالکن سینما به سالنی مستقل تبدیل شد و کافه آن در راهرو سالن طبقه دوم قرار داشت.
این سینما را علی اکبر فردین در دهه پنجاه باکمک مهندس گلزار مدیرعامل اکباتان از مالک قبلی خرید و بعد از انقلاب بعد مدت ها که رها شده بود وقتی جانشین سهام گلزار معلوم شد مالکیت در میان فردین و زنده یاد علی حاتمی تقسیم گشت . با مرگ آن دو خانواده هایشان مالکند. در سال گذشته لیلا حاتمی و علی مصفا همسرش همت گذاشتند و با گرفتن وام سینما نیاگارای تاریخی را دایر کردند و کافه آنتراکت را پی گذاشتند. پاتوقی برای اهل فرهنگ. این دو ساعتی بعد از شروع آتش سوزی خود را به سینما رساندند و نظاره گر ویرانی محلی بودند که از سال ها پیش در خاطره سینمایی مردم ایران جای ویژه ای دارد.
تاسف ها
آخر تحول دیروز این بود که مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی گفت؛ «سوختن سینما جمهوری برای همه اهالی سینما مایه تاسف است ولی آنچه مهم است، تلاشی است که باید انجام شود تا این سینما هرچه سریع تر به چرخه موثرش در اکران برگردد.» محمود اربابی سینما جمهوری را یک سینمای فرهنگی دانست؛ «واقعیت این است که از دست دادن سینما جمهوری از نگاه ما از دست دادن سینمای فرهنگی است، چرا که یکی از سینماهایی که در طرح اکران فیلم های فرهنگی وارد میدان شد و همکاری کرد سینما جمهوری بود. جدا از اینکه این سینما در سال 85 با توجه به بازسازی و نوسازی انجام شده وارد چرخه اکران فیلم شده بود، ما همه تلاش داشتیم با همراهی که مدیریت و مالکان سینما داشتند، چهره گذشته این سینما را به عنوان سینمایی که بالاخره نقش تاریخی و عنوان خاص و ویژه داشته، مطابق شأن و منزلت خودش قرار دهیم
اکبر تشکری نیا مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران درباره حادثه سینما جمهوری با بیان اینکه اگر مدیریت شهری تصمیم بگیرد مانند سینما «آزادی» آمادگی ساخت این سینما را نیز داریم، گفت؛ «رعایت استانداردهای جهانی در ساخت سینما بسیار مهم است و این حوادث را کاهش می دهد و تا زمانی که در ساخت سالن ها استانداردهای لازم رعایت نشود، شاهد چنین حوادثی خواهیم بود.»
اعتماد از قول مسعود کیمیایی نوشته «هر سالن سینمایی که از بین می رود، تکه یی از فرهنگ است که از بین می رود.» او به ایسنا گفت ؛ «من هیچ وقت نمایش «اسپارتاکوس» را در این سینما از خاطر نمی برم و این سینمایی است که فیلم های زیادی را در آن دیدم و در واقع اینها معلمان ما بودند که یک یک دارند یا آتش می گیرند یا از بین می روند.» او با اشاره به اکران فیلم هایش در این سالن خاطرنشان کرد؛ «این سینما در سال های قدیم تر جزء سالن های پرفروش بود و فیلم های من هم در این سینما فروش بسیار خوبی داشت که در سال های اخیر هم با توجه به اینکه آن منطقه تجاری شده است، اما همچنان از فیلم ها استقبال می شد.»
کیمیایی بازسازی این سینما را وظیفه مسوولان دانست؛ «کسانی که مسوولیت دارند باید سریع تر در پی احیای این سینما باشند.»عزت الله انتظامی نیز درباره سینما جمهوری اظهار امیدواری کرد به سرنوشت سینما «آزادی» که چند سال مخروبه ماند تا ساخته شد، دچار نشود. او نیز به ایسنا گفت؛ «این سینما که متعلق به زنده یاد فردین و علی حاتمی است، در سال های اخیر توسط لیلا حاتمی و علی مصفا سرو سامان داده شده بود و هنرمندان در آن رفت و آمد داشتند و کم کم در حال رو آمدن بود اما باعث تاسف و تعجب است که چنین آتش سوزی در مرکز شهر اتفاق می افتد و این مقدار خرابی به همراه می آورد. اما با توجه به اینکه صاحب سینما مشخص و حاضر است امیدوارم سریع تر بازسازی شود.» انتظامی با تاکید مجدد بر ساخت دوباره سینما جمهوری گفت؛ «امیدوارم این روزها که سینما ساخته می شود، از طرف دیگر سالنی خراب نشود.»