هر سال و با آغاز فصل گرما و به تبع آن تغییر نوع پوشش شهروندان، بحت درباره حجاب و برخورد با آنچه از سوی حکومت “بدحجابی” خوانده میشود، بالا میگیرد. امسال اما این بحثها جدیتر از پیش شده و به یکی از مهمترین دغدغههای اصولگرایان، از نمایندگان مجلس گرفته تا مسئولان قوه قضاییه و ائمه جمعه بدل گشته است. هفتهای نیست که یکی از مقامات جمهوری اسلامی درباره حجاب اظهار نظر نکند و خواستار رسیدگی به وضع حجاب در کشور نشود. ترجیعبند این سخنان هم تذکر به دولت برای کنترل وضعیت حجاب و عفاف و برخورد با “بدحجابی” است.
در آخرین واکنشها از این دست، ۱۹۵ نماینده مجلس شورای اسلامی بیانیهای خطاب به حسن روحانی امضا کرده و خواستار پیگیری جدی مساله حجاب در کشور شدهاند. پیش از آن سید ابراهیم رئیسی، معاون اول قوه قضائیه گفته بود که “دولت موظف است طبق قانون اساسی و طرح مصوب مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح حجاب و عفاف را اجرایی کند.”
تلاشهای مقامات برای برخورد با بدحجابی در حالی صورت میگیرد که عدم سختگیری در پوشش اجباری اسلامی، یکی از خواستههای زنان ایرانی است. اغلب کاندایداهای ریاست جمهوری سال ۹۲ نیز با علم به همین موضوع وعده دادند جلو برخوردهای خشن و انتظامی با مساله حجاب را خواهند گرفت. حسن روحانی هم در یکی از سخنرانیهایش گفت: “نخواهم گذاشت ماموری بی نام و نشان از کسی سئوال کند. دختران جامعه خود حافظ حجاب و عفاف هستند.”
اما پس از پیروزی او در انتخابات، رسانه های اصولگرا و وابسته به جریانات تندرو به جوسازی مبنی بر بازگشت بدحجابی در شهرهای ایران پرداختند و مدعی شدند پلیس و گشتهای ارشاد در این زمینه کوتاهی میکنند. سپس نوبت به انتشار اخبار مربوط به ضرب شتم آمران به معروف و ناهیان منکر توسط مردم و همراه کردن بخش گستردهتری از اصولگرایان با خود بود.
پس از آن بود که فرمانده نیروی انتظامی در جواب منتقدین به صراحت گفت بدحجابی بیشتر نشده اما وبلاگها و رسانههای اصولگرا به سرعت وارد میدان شدند و از ترویج “بیحیایی” و “بیعفتی” توسط دختران “ساپورت” پوش خبر دادند و خواستار برخورد با آنچه “بیعفتی” می خواندند، شدند. در طی یک سالی که از ریاستجمهوری حسن روحانی میگذرد کمکاری در کنترل بدحجابی به یکی از مهمترین ایراداتی که منتقدان در حوزه اجتماعی به دولت یازدهم مطرح میکنند بدل شده است.
ساپورتپوشی در دوره احمدینژاد
مجلسیان اگرچه از زمان محمود احمدینژاد هم همواره پیگیر طرح حجاب و عفاف بودهاند، اما انتقاد به وضع موجود پس از روی کار آمدن حسن روحانی، شدت گرفته است. فاطمه رهبر، رئیس فراکسیون زنان مجلس اواخر اردیبهشت ماه گفت: “امروزه در برخی از شهرها به ویژه سواحل شمالی کشور و در برخی دیگر از کلان شهرها بد حجابی دیده می شود که این موضوع دور از شآن جمهوری اسلامی است.”
او همچنین عنوان کرد: “مردم کشورمان در حال گذراندن امورات روزانه خود هستند ولی رسانههای بیگانه و معاندان نظام با سیاسی کردن مسئله عفاف و حجاب و تیتر کردن بدحجابی در صفحات اجتماعی در ساعت و زمان مشخص قصد دارند لطمه به نظام وارد کنند.”
او به مصوبه شورای انقلاب فرهنگی در سال ۸۴ در مورد گسترش حجاب هم اشاره کرد: “این مصوبه که متولی آن وزارت کشور بود با همکاری ۲۷ دستگاه از جمله نیروی انتظامی اجرایی شد، ولی امروزه متاسفانه شاهد بی تفاوتی برخی دستگاهها در راستای گسترش حجاب و عفاف در کشور هستیم.”
علی مطهری، نماینده مردم تهران که خود از حامیان حجاب اجباریست، اما انتقادات مطرح شده را سیاسی می داند و معتقد است وضعیت حجاب نسبت به دولت گذشته تغییر چندانی نکرده، گفته است: “مثلا ساپورتپوشی از دوران آقای احمدینژاد شروع شده است. حمله به دولت، جوانمردانه و منصفانه نیست، بیشتر جنبه سیاسی دارد ولی دولت موظف است بر پوشش اسلامی نظارت داشته باشد و نباید بیتفاوت باشد و البته باید از اماکن دولتی شروع شود.”
به گفته او “اگر تمام اقدامات فرهنگی و تربیتی نیز انجام شود باز هم ناهنجاری در پوشش به دلیل عوامل خارجی و هوا و هوسها وجود خواهد داشت، اینجا چه باید کرد؟ اسلام میگوید اینجا وظیفه دولت اسلامی است که امر به معروف و نهی از منکر را توسط ضابطین خودش اجرا کند.”
اما مفید کیایینژاد، عضوکمیسیون فرهنگی مجلس در همین رابطه به “روز” گفت: “از دولت آقای احمدی نژاد خیلی توقع نداشتیم چون او روحانی نبود، اما ایشان که روحانی است و در کسوت روحانیت است. کما اینکه این انتظار در زمان آقای خاتمی هم بود و در آن زمان هم هیچ اقدامی انجام نشد.”
او معتقد بود: “بالاخره رئیس جمهور این مملکت یک روحانی است، ملبس به لباس روحانیت است و همین انتظارها را بیشتر میکند.”
درخواست برخورد با بدحجابان، به مقامات و مسئولان محدود نمانده و وبسایتهای تندرو نیز در این میان فعالند. وبسایت دیدهبان در یادداشتی که با همین موضوع منتشر کرده، آورده است: “ بی حجابی سبب شیوع فساد در جامعه میشود و حکومت اسلامی مسئول جلوگیری از شیوع و رواج فساد در جامعه است. پس حکومت باید با افرادی که در ملاء عام بدون حجاب حضور پیدا می کنند برخورد نماید. و این امر با این آیه قرآن که می فرماید «لا اکراه فی الدین» در تعارض نیست زیرا حکومت اسلامی نمی خواهد در عرصه شخصی فرد وارد شود بلکه می گوید که کسی که در جامعه حضور پیدا کند برای حفظ حقوق دیگران و جلوگیری از شیوع فساد در جامعه باید پوشش کامل داشته باشد.”
در ادامه هم آمده است: “آن فرد خودش می تواند برای خود هر عقایدی که دارد داشته باشد اما حضور او در جامعه باید به نحوه پوشیده باشد زیرا حکومت اسلامی در خصوص فضای عمومی جامعه حق اعمال نظر دارد. با توجه به قوانین موجود در این نیروی انتظامی، قوه قضائیه و قوه مجریه باید وارد صحنه شوند و از ترویج بی بند و باری در زمینه حجاب در جامعه جلوگیری نمایند.”
مریم حسینیخواه، فعال حقوق زنان پیشتردر پاسخ این سئوال که لغو حجاب اجباری که ریشه در ایدئولوژی حکومت دارد، چگونه انجام پذیر است به روز گفته بود : “با وجود اینکه جمهوری اسلامی حجاب را به یکی از اصول اساسی خود تبدیل کرده و مخالفت با آن هزینه زیادی در پی دارد، اما اگر یک خواست عمومی برای اعتراض به حجاب اجباری وجود داشته باشد، حکومت مجبور به عقب نشینی می شود و حداقل اینکه سخت گیریها در این رابطه و آزار و اذیت زنان به خاطر حجاب کمتر می شود. متاسفانه گروه های سیاسی و مدنی کمتر به این موضوع توجه می کنند و از همان روزهای نخستین پس از انقلاب و اولین اعتراض های گسترده زنان، این حرکت بدون حمایت مردان و گروه های سیاسی و مدنی جلو رفت و در نهایت هم زنان مجبور به پذیرش این سرکوب شده و حجاب به آنها تحمیل شد.”