در حالی که در روزهای گذشته و با نزدیک شدن به 25 بهمن، وضعیت اینترنت در ایران دچار اختلال شده بود، حجم محدودیت‌های جدید باعث آن شده است که برخی خبرگزاری‌های رسمی جمهوری‌اسلامی نیز به انتقاد از وضعیت اینترنت بپردازند.
خبرگزاری مهر در این زمینه نوشته است که “دسترسی بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی به برخی پست‌های الکترونیکی خارجی و وبسایتها” قطع شده است.
مهر اعلام کرده است قطعی اینترنت از نخستین دقایق روز پنجشنبه، ۲۰ بهمن‌ماه، آغاز و ارتباط کاربران ایرانی با پست‌های الکترونیکی خارجی نظیر یاهو، جی‌میل و هات‌میل قطع شده و تمامی سایتهای خارجی‌ای که نیاز به ورود و ثبت اطلاعات دارند، مسدود شده‌اند.
این نخستین بار نیست که سیستم اینترنت در ایران دچار مشکل می‌شود. پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست‌جمهوری در سال 88 و اعتراض مردم به نتایج اعلام شده، چندین بار اینترنت در ایران قطع شد. این قطعی اینترنت به خصوص در روزهایی که راه‌پیمایی‌های اعتراضی برگزار می‌شد، شدت می‌گرفت و چند روز پس از آن مجددا وصل می‌شد.
اما آن‌گونه که گفته می‌شود، این‌بار قطعی اینترنت، شکل حادتری به خود گرفته و باعث نگران‌هایی شده است. به خصوص آن‌که در چند ماه گذشته مسوولان جمهوری‌اسلامی گفته بودند که قصد راه‌اندازی اینترنت ملی و قطع اینترنت جهانی را دارند.
برخی کاربران اینترنت از ایران خبر دادند که از ظهر روز پنجشنبه در نقاط مختلف ایران دسترسی به سرویس ایمیل یاهو و جی میل ناممکن شده و در مواردی دسترسی به سایتهای گوگل و گوگل پلاس هم امکان‌پذیر نبوده است. شرکت گوگل، هم تایید کرده از حدود چهار روز پیش ترافیک سرویس ایمیل این شرکت از ایران به شدت کم شده است.
در همین حال برخی کارشناسان امنیت وب، خبر از آن می‌دهند که در واقع دسترسی به سایت‌هایی که از پروتکل SSL استفاده می‌کنند، مسدود شده است.
امین ثابتی، در این زمینه به دویچه‌وله گفت که “بر اساس گزارش کاربران تقریباَ تمامی سرویس‌های گوگل بسته و از دسترس خارج شد و تنها سرویسی که در دسترس بود ظاهراَ مترجم گوگل بود. تمام وب‌سایت‌هایی را که از پروتکل SSL استفاده می‌کنند بستند. البته گفته می‌شود SSl های بانک‌های داخلی کار می‌کنند. باید توضیح دهم اس اس ال پروتکل امنیتی‌ست که وقتی کاربر اطلاعات از جایی به جای دیگر می‌فرستد در طول مسیر رمزگذاری می‌شود که شخص سوم به آن دسترسی پیدا نکند. اما شروع این اتفاق اخیر به نظر من به هفتم فوریه برمی‌گردد که برای حدود نیم ساعت دسترسی به تمام سایت‌هایی که سرور آن‌ها خارج از ایران بود به طور کامل مسدود شدند. این چیزی بود که از سال ۱۳۸۰ که اینترنت وارد ایران شد اصلاَ سابقه نداشته است”.
با استفاده از پروتکل SSL و HTTPS امنیت فعالیت آن‌لاین کاربر تا درجه زیادی افزایش می‌یابد. اطلاعات کاربر کدبندی شده و امکان دسترسی شخص سوم به آن سخت یا غیرممکن می‌شود.
چند ماه پیش نیز اخباری از نفوذ ایران به برخی پروتکل‌های امنیتی و جعل آن‌ها منتشر شده بود. در آنز مان یک روزنامه‌نگار هلندی نوشته بود که “تنها گوگل و جی میل هدف ایران نبوده بلکه تا کنون ایران مجموعا برای هک دامنه های 27 سایت دیگر نیز گواهینامه جعلی تهیه کرده است”.
آن زمان شرکت گوگل وقوع جعل گواهینامه و تلاش برای جاسوسی الکترونیکی از ایمیل شهروندان را تأیید کرد، کروم و فایرفاکس خبر از حذف گواهینامه‌های جعلی دادند و شرکت مایکروسافت نیز گواهینامه‌های جعلی را برای کاربران ویندوز ویستا و بالاتر به صورت اتوماتیک باطل کرد.
اما اختلال‌های اخیر در حالی ایجاد شده که دو متولی اینترنت کشور، شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان فناوری اطلاعات ایران هیچ‌کدام در این باره پاسخ روشنی ارائه نکرده و توضیح در این مورد را به یکدیگر ارجاع می‌دهند.
سعید مهدیون، مدیران سازمان فناوری اطلاعات ضمن اظهار بی‌اطلاعی از مشکل به وجود آمده به خبرگزاری مهر گفته است که شرکت ارتباطات زیرساخت باید پاسخگوی این مشکل باشد.
از دیگر سو اما، محمدرضا فرنقی‌زاد، مدیر روابط عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت نیز می‌گوید که شبکه ارتباطات زیرساخت ایران در حال حاضر هیچ‌مشکلی ندارد و تأکید کرده است که در صورتی که مشکلات محتوایی عامل ایجاد این اختلال شده باشد، پاسخگویی بر عهده فناوری اطلاعات است.
علی‌اکبر جلالی، کارشناس فناوری اطلاعات از دانشگاه علم و صنعت به خبرگزاری مهر در انتقاد از این اختلال اینترنتی، گفته است: “در سالی که ملقب به جهاد اقتصادی است باورم نمی‌شود که یکی از محورها و ابزارهای توسعه اقتصادی مانند ایمیل چنین دچار مشکل شود”.
وی در این گفت‌و‌گو با اشاره به وجود “بیش از چهار صد هزار دانشجو” در کشور که “روزانه بارها به پست الکترونیک احتیاج دارند”، از بروز یک چنین مشکلی ابراز تأسف کرد و گفت: “اختلال در دسترسی این‌ها هیچ‌گونه توجیهی ندارد… مردم انتظار دارند مسئولان هر اقدامی که در ذهن دارند را با آن‌ها در میان بگذارند”.
جمهوری اسلامی در زمره کشورهای “دشمن اینترنت” در جهان قرار دارد. مسوولان جمهوری اسلامی وبسایتها و بلاگ‌های مخالفان خود را فیلتر و از دسترس خارج می‌کنند. چندین بار نیز گروه‌های هک وابسته به سپاه پاسداران اقدام به حملات سایبری علیه سایتهای مخالف کرده‌اند.
پیش از این، اواسط بهمن‌ماه بود که دسترسی کاربران ایران به شبکه اینترنت با اختلال مواجه شد. آن زمان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران قطعی کابل در خلیج فارس و آتش‌سوزی در مسیر روسیه را علت کاهش سرعت اینترنت اعلام کرد.
تا کنون بارها مسئولان دولت ایران، قطعی کابل در خلیج فارس را دلیل قطعی یا سرعت پایین اینترنت عنوان کرده‌اند. در عین حال در چند وقت اخیر برخی رسانه‌ها راه‌اندازی اینترنت ملی را دلیل اصلی اختلال در دسترسی به شبکه جهانی در ایران دانسته‌اند.
