الیز لابوت
هفته گذشته، گلین دیویس، فرستاده ویژه آمریکا در مذاکرات با کره شمالی، با همتای کره ای خود ملاقات کرد؛ اولین ملاقات پس از مرگ کیم ایل یونگ، رهبر کره شمالی و جانشین شدن پسر وی، کیم یونگ ایل.
این ملاقات به منظور مذاکراتی در باره کمک های غذایی آمریکا به کره شمالی در ازای توقف برنامه غنی سازی اورانیوم این کشور انجام شد.
هدف از این مذاکرات رسیدن به توافقی برای از سر گیری مذاکرات خلع سلاح میان دو کشور همراه با نمایندگان چین، کره جنوبی، روسیه و ژاپن در برابر ارائه مقادیر قابل توجهی مواد غذایی به کره شمالی بود. بیانیه ای هم برای انتشار در هفته ای که کیم در گذشت پیش بینی شده بود که به دلیل تحولات این کشورانتشار آن به تاخیر افتاد.
هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا در این باره گفت “پیشرفت مختصری” حاصل شده است ولی مساله حل نشده است. وی گفت “ما همواره گفته ایم که آماده مذاکره هستیم. این اولین بار است که در زمان رهبری جدید کره شمالی فرصت آن را پیدا کرده ایم که به مذاکره بپردازیم.”
کره شمالی، از زمان گفتگوهای معروف به مذاکرات شش جانبه در سال 2003 همواره با دنیا بازی کرده است و همواره رفتارهایی را از خود نشان داده است که تصور شود آمادگی آن را دارد برنامه تولید سلاح های هسته ای خود را متوقف سازد.
در سال 2005 قدرت های جهانی و کره شمالی به توافقی دست یافتند که بر اساس آن پیونگ یانگ برنامه هسته ای خود را متوقف سازد و به قرارداد “ان پی تی” بپیوندد و به بازرسان بین المللی اجازه بازرسی بدهد. در عوض، کره شمالی نیز کمک های غذایی و انرژی دریافت کند و روابط خود را با آمریکا عادی سازد.
از آن زمان، کره شمالی یک آزمایش هسته ای را در سال 2006 انجام داده است، نیروگاه اصلی هسته ای خود را تعطیل کرده است و هزاران صفحه مدارک مربوط به برنامه هسته ای خود را در اختیار آمریکا قرار داده است. در سال های اخیر، بر اثر تشدید تنش میان آمریکا و کره جنوبی با کره شمالی، این کشور دوباره برنامه هسته ای خود را از سر گرفته است.
دولت این کشور نمی گوید که یک قدرت هسته ای است، هرچند که به چنین نیرویی بسیار نزدیک است. کره شمالی سلاح هسته ای در اختیار دارد و با آزمایشاتی که انجام داده است آن را به اثبات رسانده است.
آمریکا اکنون مجبوراست دوباره بر سر برنامه هسته ای کره شمالی به مذاکره روی آورد در حالیکه در تمام این مدت رژیم کره شمالی زمان کافی برای توسعه توان هسته ای خود را داشته است.
آیا آمریکا همان اشتباهات را در مورد ایران هم باید تکرار کند؟
ایران هفته گذشته با ارسال نامه ای آمادگی خود را برای انجام مذکرات هسته ای “در زودترین تاریخ ممکن” اعلام کرد. این نامه پاسخ با تاخیری بود به نامه کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ماه اکتبر که از ایران دعوت کرد تا در مذاکراتی برای توافق در مورد نگرانی جهانی در زمینه برنامه هسته ای این کشورشرکت کند.
تحریم های سخت علیه رژیم ایران اکنون بر زندگی مردم تاثیر گذاشته است، که مسلما با تحریم نفتی از ماه ژوئن از این هم سخت تر خواهد شد. آمریکا و متحدان آن معتقدند همین تحریم ها باعث بازگشت ایران به پای میز مذاکره شده است.
ولی قبلا هم این اتفاق افتاده است. شش قدرت بزرگ جهان - بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و آمریکا – اولین بار مذاکراه در مورد برنامه هسته ای ایران را در سال 2008 شروع کردند. سال بعد ایران موافقت کرد اورانیوم غنی شده را با سوخت مورد نیاز راکتورهای هسته ای تحقیقاتی خود مبادله کند.
آخرین دور مذاکرات در ژانویه 2011 برگزار شد. از آن زمان به بعد برنامه هسته ای ایران رو به توسعه بوده است.
بر اساس آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای، تهران فعالیت زیرزمینی خود را در تاسیسات فردو شروع کرده است و همچنان به غنی سازی با درجه خلوص 20 درصد در نظنز ادامه می دهد؛ این درجه خلوص دارای کاربرد نظامی است.
با وجود آنکه رژیم ایران سعی دارد با قدرت های بزرگ جهانی به گفنگو بنشیند، ولی هفته گذشته ایران از بازدید بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای از سایت نظامی پارچین در تهران جلوگیری کرد.
کلینتون این حرکت ایران را “مسلما آزار دهنده خواند.”
از او پرسیده شد آمریکا در مورد سایت هایی مانند پارچین چه تصوری دارد.
کلینتون گفت: “ما مایل هستیم بدانیم در این سایت ها چه می گذرد. این نکته که این سایت ها محرمانه تلقی می شوند و به شدت از آنها محافظت می شود، این فکر را بوجود می آورد که ایران در حال انجام کارهایی در این سایت های هست که مایل نیست آژانس چیزی از آن بداند.”
کلینتون گفت: “کشورهای 1+5 همچنان آماده گفتگو با ایران هستند”.
ولی آیا این مذاکرات به سرنوشت مشابه کره شمالی ختم نخواهد شد وایران زمان کافی برای آزمایش بمب هسته ای خود به دست نخواهد آورد؟
منبع: سی ان ان – 28 فوریه 2012
