نازیلا فتحی
اوایل ماه دسامبر، یک صحنه شگفت انگیز در دانشگاه تهران پدیدار شد: 500 دانشجوی مارکسیست با در دست داشتن پرترۀ چه گوارا به سیاست های احمدی نژاد اعتراض کردند. گروههای کوچکتر متشکل از دانشجویان مارکسیست در چندین شهر دیگر اعتراض های مشابهی برپا کردند.
مخالفت ها و اعتراض های سیاسی، به ویژه آنهایی که با غرب در ارتباط بوده اند، به شدت توسط دولت فعلی ایران سرکوب گشته اند. اما به رغم پیام های ضدمذهبی و ضد دولتی حزب چپ تندرو، به این حزب آزادی نسبی داده شده است. به گفته تحلیلگران، علت این امر آن است که این حزب مانند دولت، جنبش آزادیخواه اصلاحات را نفی می کند و مخالف غرب است.
سعید لیلاز تحلیلگر سیاسی می گوید: “دولت عملا ً از پنج سال قبل به حزب چپ به منظور مقابله با لیبرال های مذهبی اجازه فعالیت داد. اما این اقدام منجر به گسترش ویروس جدیدی شد.” در هفته های اخیر، رهبران جنبش دانشجویی مارکسیست دستگیر شده اند و این خود نشان می دهد که دولت نگران گسترش تظاهرات ها و کشش روزافزون ایدئولوژی است که به شدت با ایدئولوژی خود دولت مغایرت دارد.
مراد ثقفی، تحلیلگر سیاسی و سردبیر مجله گفتگو، می گوید، وجود چپی ها خیلی عجیب نیست؛ وجود چپی های تندرو حائز اهمیت است. او می گوید: “آنها در اصلاحات، مذهب و موقعیت فعلی یک نوع رادیکالیسم از خود نشان می دهند.” حتی برخی از کسانی که با احمدی نژاد مخالفند، معتقدند که گسترش جنبش های دانشجویی مارکسیست خطرناک است.
بعنوان مثال، محمد خاتمی، رئیس جمهوری اسبق ایران، اخیراً از گسترش فعالییت چپ ها در دانشگاه ها ابراز نگرانی کرده است. او این وضعیت را با درگیری های قبل از انقلاب یکسان دانسته و گفته است، پس از اینکه رژیم شاه فعالیت گروههای مذهبی را ممنوع کرد، گروههای چپ گرا از درگیری مسلحانه برعلیه شاه حمایت کردند.
دانشجویان چپ گرا از گفتار ضدامپریالیستی برعلیه آمریکا استفاده می کنند و می گویند که هیچگونه طرحی برای سرنگونی حکومت ایران ندارند. با این وجود، آنها حکومت ایران را یک حکومت سرمایه داری می دانند و سیاستمداران حامی دموکراسی را که طرفدار اصلاحات “سرمایه داری” هستند، محکوم می کنند.
در نشریه چپ گرای خاک، یک عضو زندانی شده این حزب در سرمقالۀ ماه مه نوشته است، “در این جنبش چپ گرا، ما باید بر اساس اندیشه های مارکس، انگلس و لنین حرکت کنیم.” او تأکید کرده است، “ مارکسیست ها به تودۀ مردم و جنبش های اجتماعی تندرو نیاز دارند.” یک زن دیگر عضو این جنبش در وبلاگ فریاد می نویسد: “اصلاحات مرد، زنده باد انقلاب.” یکی از رهبران این جنبش نیز می گوید: “تصور ما این است که این رژیم یک رژیم سرمایه داری است و آقای احمدی نژاد یک فاشیست واقعی است.“
اعضای این جنبش ملحد هستند و فقر و تنگدستی در ایران را مانند سایر کشورها از جمله غرب محکوم می کنند. آنها هیچ کشور سوسیالیستی را الگوی خود نمی دانند، با دانشجویان حامی دموکراسی مخالفند و آنها را بخاطر تلاش برای اصلاح نظامی که اصلاح پذیر نیست، متهم می کنند. با این وجود، آنها هیچگونه برنامه خاصی برای تغییر ندارند و گهگاه افرادی پوچ گرا بنظر می رسند.
یک دانشجوی 22 ساله دانشگاه تهران و عضو گروه مارکسیست های تندرو می گوید: “ما تصور نمی کنیم بتوانیم در آینده ای نزدیک چیزی را تغییر دهیم. اما فکر می کنیم بعنوان دانشجو می توانیم اطلاعاتمان را دربارۀ طبقات اجتماعی، کاپیتالیسم و برابری و مساوات به جامعه به ویژه کارگران انتقال دهیم.”
شاهین، 21 ساله یکی دیگر از اعضای این جنبش که پدرش نیز مارکسیست بوده و در سال 1988 توسط حکومت اعدام شده است، می گوید: “دانشجویان در نهایت امر خواهان آموزش رایگان، درمان رایگان و درآمدهای بالاتر برای کارگران هستند.“
تحلیلگران آشنا با گروههای دانشجویی چپ گرا می گویند، این گروهها در اوایل سال 2000 یعنی زمانی که جنبش حامی دموکراسی با شکست روبرو شد و بسیاری از حامیان آن سرخورده شدند، ظاهر گشتند. دولت از ماه دسامبر تاکنون شروع به سرکوب رهبران جنبش های دانشجویی چپ گرا کرده است. دست کم سه گروه مارکسیست در دانشگاههای سراسر ایران مشغول به فعالیتند. به گفته دانشجویان، مارکسیست های رادیکال بیشترین طرفداران را دارند.
منبع: نیویورک تایمز، 20 ژانویه