وحید ثابتیان
سه هفته مانده به پایان مهلت شورای امنیت برای اعلام رسمی توقف غنی سازی اورانیوم توسط ایران، به طور ناگهانی التهاب جهانی با افزایش احتمال جنگی در خاورمیانه افزایش یافته است.
دیروز (شنبه بیستم ژانویه) رادیو فردا مصاحبه ای با وین وایت کارشناس “موسسه خاور میانه” و معاون پیشین رییس بخش اطلاعات و تجسس و بررسی خاور میانه در وزارت امور خارجه آمریکا برای مدت شش سال ترتیب داد که وی در این مصاحبه حتی از سیمورهرش و گزارشگر ساندی تایمز هفته پیش نیز جلوتر رفت و با قید این که “خودم طرح را دیده ام” خبر از طرحی گسترده تر برای حمله به ایران داد.
خبرنگار رادیو فردا از وایت پرسید گفته اید که بر اساس طرح هایی که مشاهده کرده اید، حمله به ایران در صورت وقوع، محدود به تاسیسات اتمی نخواهد بود. وی پاسخ داد: “چیزی به عنوان حملات گزینشی وجود نخواهد داشت. اهداف متعددی هستند که مورد حمله قرار می گیرند. حتی اگر فقط به هدف های حساس هم حمله شود، باز هم عملیات بسیار بزرگی خواهد بود.علاوه بر این هدف ها، مسیر رسیدن به هدف های مورد نظر هم باید پاک شود. این در واقع به معنای از بین بردن بخش عمده ای از یکان هوایی و سیستم پدافند هوایی ایران است. طراحان جنگی همچنین تلاش خواهند کرد که قدرت حمله های تلافی جویانه را هم از ایران سلب کنند و این، بر اساس طرح هایی که من دیده ام، دربرگیرنده حمله به مواضع جنگی و دفاعی در دریا از جمله زیردریایی و کشتی و قایق های تندرو، و در خشکی زیر آتش گرفتن تاسیسات موشکی ایران خواهد بود. “
وی تاکید کرد که “همه این ها در حقیقت به معنای “جنگ” با ایران خواهد بود و ثبات منطقه خلیج فارس را به شدت به مخاطره خواهد انداخت. او این را که دولت جورج بوش زیر فشار انتقادهای داخل و خارج آمریکاست بی اهمیت دانست و گفت در مورد جنگ در خلیج فارس حتما اختلاف نظر وجود دارد اما بسیاری از دولت های منطقه، به علت نگرانی هایی که از برنامه هسته ای ایران دارند، با حمله آمریکا به ایران موافق هستند.
ایران تا روز 13 فوریه سال جاری میلادی فرصت داردتا به قطعنامه 1737 شورای امنیت سازمان ملل پاسخ دهد. این قطعنامه ازایران می خواهد که بدون شرط غنی سازی اورانیوم رامتوقف کند. روزجمعه تام کیسی، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که ایران برای مبارزه طلبی و سختی اش درزمینه مساله هسته ای هزینه پرداخت خواهد کرد. وی با اشاره به وضعیت داخلی ایران گفته است با پافشاری ایران بربرنامه هسته ای، تحریم ها بیشتر و بیشتر خواهد شد.
این درحالی است که سفر دوره ای کاندولیزا رایس وباب گیتس به خاورمیانه ودیدار با کشورهای عرب منطقه، نگرانی های زیادی را درمحافل ایرانی ایجاد کرده است. به نظر می رسد که این دیدار ها درمسیر طراحی آنچه وزارت خارجه پرداخت هزینه بیشتر ازسوی تهران نامیده، قرار داشته است.
اگرچه مقامات آمریکایی و به خصوص رایس طی روزهای گذشته حمله نظامی به ایران را منتفی اعلام کرده اند، اما مجموعه ای ازتحلیل هایی که طی روزهای گذشته منتشر شده به علاوه خبر عزیمت دومین ناوهواپیما بر ایالات متحده به خلیج فارس، گمانه زنی های مربوط به تصمیم آمریکا برای برخورد نظامی با ایران راتشدید کرده است. سفر وزیر دفاع آمریکا به منطقه نیز از سوی کارشناسان به عنوان آماده سازی کشورهای عربی با برنامه های احتمالی واشنگتن طی هفته ها وماه های آینده است. رابرت گیتس روز پنج شنبه درمنامه احتمال اقدام نظامی علیه ایران را کم دانسته ودرعین حال گفته که زمان برای تماس های دیپلماتیک با ایران مناسب نیست: “ درواقع، درحال حاضر چیزی وجود ندارد که ایرانیان ازما بخواهند و بنابراین درهرگفت و گویی ما باید التماس ایران را بکنیم.”
وزیر دفاع آمریکا به امیرهای کشورهای عربی گفته است که آمریکا از تعهد خودش برای دفاع از کشورهای سنی عربی منطقه عقب نشینی نمی کند. سخن گفتن از کشورهای عرب- سنی منطقه در حالی صورت می گیرد که طی هفته های گذشته عملا نوعی جو ضد ایرانی درکشورهای منطقه شکل گرفته که به گفته ناظران بین المللی ناشی ازتهدیدی است که این کشورها از احتمال وجود یک ایران هسته ای احساس می کنند.
وزیر دفاع آمریکا در نشست خود با عبدلله پادشاه عربستان سعودی در ساعات پایانی روز چهارشنبه، ازعراق به عنوان خاکریزی دربرابر تهران نام برد. همزمان کیث وینستنلی فرمانده دوم نیروهای دریایی ائتلاف درمنطقه گفته است که اعزام دومین ناو هواپیما برآمریکا به منطقه، اگر چه برای مرعوب کردن ایران نیست، اما پیامی جدی برای تهران دارد.
تحولات در آرایش نیروهای نظامی امریکا درحالی وارد فاز جدیدی می شود که محسن رضایی دبیرمجمع تشخیص مصلح نظام و فرمانده سابق سپاه نیز از جدی بودن برنامه آمریکا برای برخورد نظامی سخن گفته است. او درگفت وگوی ویژه خبری با شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی گفته است: “آمریکا از شش ماه پیش وارد فاز برخورد جدی با ایران شده است و احتمالا تا دو ماه آینده شاهد نشانه‌های آغاز این برخورد خواهیم بود.”
سایت بازتاب به نقل ازرضایی آورده است: “از اوایل تابستان، آمریکایی‌ها دور جدید برخورد با ایران را آغاز کردند که در این دوره به تعبیر صدام، «استراتژی جوجه تیغی» را علیه جمهوری اسلامی استفاده کردند و به جای رویارویی مستقیم با ایران، مانند یک جوجه تیغی که در درگیری با مار، به دم مار حمله می‌کند، سعی کردند دنباله نفوذ ایران در منطقه را هدف بگیرند و با حمله به لبنان در تابستان و اقدامات گسترده در عراق در زمستان، سعی کردند نفوذ ایران در این دو بخش مهم خاورمیانه را کاهش دهند و همزمان مقدمات برخورد جدی با ایران را آغاز کردند که قطعنامه نخست شورای امنیت در مرداد و قطعنامه تحریم در دی ماه در این راستا به شمار می‌رود. البته با توجه به ناکامی آمریکا در لبنان، اگر مذاکرات لاریجانی ـ سولانا به نتیجه می‌رسید و قطعنامه تحریم تصویب نمی‌شد، دور دوم رویارویی ایران و آمریکا نیز به سود جمهوری اسلامی خاتمه پیدا می‌کرد، اما این فرصت گذشت.”
این در حالی است که از سوی دیگر، دبیر شواری عالی امنیت ملی ایران، امکان هر گونه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را رد کرده و گفت: “دشمنان ما، قدرت چنین اقدامی را ندارند”. علی لاریجانی، جمعه شب، در پایان سفر خود به قم و دیدار با علما و مراجع عظام تقلید، در گفت وگو با خبرنگاران، افزود: “دشمنان، برای عقب راندن ایران از موضع اصولی‌اش بویژه در موضوع استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای، جنگهای روانی به راه انداخته‌اند.” وی با این حال تاکید کرد: “نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، برای رویارویی با هر نوع تهدید احتمالی دشمنان، آمادگی کامل دارند. “
اظهارات لاریجانی در شرایطی بیان می شد که روزنامه کویتی عرب تایمز ادعا کرده بود که آمریکا در ماه آوریل امسال به ایران حمله نظامی خواهد کرد.
به ادعای این روزنامه، “حمله نیروهای آمریکا از راه دریا و با حمایت سیستم ضد موشکی پاتریوت خواهد بود. این طرح به آمریکا اجازه خواهد داد که از بخطر افتادن نیروهایش در عراق جلوگیری کرده و از عکس العملهای احتمالی ایران بر کشورهای منطقه خلیج فارس بکاهد.”