شارون ثیمر
پنتاگون در نظر دارد دهها فروند جنگنده جت اف 14 خود را نابود کند تا ایران دیگر نتواند منبعی برای قطعات یدکی به شدت مورد نیاز خود داشته باشد. در عرض یک روز می توان یک فروند جنگنده جت 38 میلیون دلاری را که زمانی بعنوان شاهکار قدرت هوایی آمریکا در آسمان اوج می گرفت، در پایگاه نیروی هوایی دیویس- مانثان یا قبرستان هواپیماهای نظامی به تعدادی آهن قراضه تبدیل کرد. ماه گذشته یک پیمانکار آمریکایی با تخریب تقریبا ً 24 فروند اف 14 اولین مرحله این اقدام را به اتمام رساند.
پاییز سال گذشته که هواپیمای اف 14 از رده خارج شد، وزارت دفاع آمریکا قصد داشت قطعات یدکی و منحصر به فرد جنگنده تام کت را نابود کند و در عین حال هزاران قطعه یدکی دیگر را که در هواپیماهای دیگر کاربرد دارند، به فروش برساند. پس از اینکه خبرگزاری اسوشیتدپرس در ماه ژانویه گزارش داد که خریداران واسطه ایران، چین و سایر کشورها از شکاف های موجود در طرح امنیتی فروش مازاد قطعات یدکی هواپیماهای جنگنده استفاده کرده اند تا به ابزار حساس نظامی آمریکا از جمله قطعات اف 14 دست پیدا کنند، وزارت دفاع آمریکا فروش کلیه قطعات اف 14 را به حال تعلیق درآورد.
از دیگر ترفندهای واسطه گران این کشورها تلاش برای دستیابی به حراج های وزارت دفاع آمریکا و خریداری قطعات یدکی حساس از شرکت های آمریکایی بود. این شرکت ها از طریق فروش پنتاگون صاحب این قطعات شده بودند و مجاز به صادرات آنها نبودند. مأموران تحقیق و رسیدگی همچنین دریافته اند که قطعات حساس این هواپیماها به جای اینکه نابود شوند، به طور اتفاقی روانه بازار حراج قطعات یدکی شده اند.
ایران تنها کشوری است که تلاش می کند جنگنده تام کت را برای پرواز سر پا نگه دارد. این در حالی است که آمریکا در دهه 1970 یعنی زمانی که متحد ایران بود، به این کشور اجازه داد دهها فروند اف 14 خریداری کند. به گفته کارشناسان امنیت ملی آمریکا، اگرچه ایران جسورانه بدنبال قطعات این دسته از هواپیماهاست، اما حتی اگر بتواند آنها را از زمین بلند کند، نمی تواند با آنها کار چندانی انجام دهد مگر اینکه در منطقه شرارت ایجاد کند.
لری جانسون معاون اسبق رئیس فعالیت های ضدتروریستی در وزارت خارجه آمریکا می گوید: “شاید بتوان گفت این دسته از هواپیماها که کهنه شده اند، معادل شورولت های کوبا هستند. اینها بقایای عصر گذشته هستند. حتی اگر آنها بتوانند این هواپیماها را در آسمان به پرواز درآورند، باز هم با سیستم های پیشرفته تر تسلیحاتی روبرو خواهند بود.”
این در حالی است که گراهام آلیسون، معاون وزیر دفاع آمریکا در دولت کلینتون و مدیر فعلی مرکز علمی و امور بین المللی هاروارد بلفر معتقد است، تخریب این قبیل هواپیماها یک تاکتیک رعب افکن ارزشمند است. وی می افزاید: “تصور می کنم این اقدام واقعا ً می تواند یک تأثیر مهم نمادین داشته باشد: اینکه این آمریکایی های دیوانه بسیار توانمند هستند، اینکه آنها هواپیماهای بسیار زیادی دارند و می توانند هواپیماهایی را که سه نسل از عمرشان می گذرد، جمع آوری و نابود کنند. “
ترزا واندن هوول سخنگوی پایگاه هوایی آمریکا می گوید آمار نهایی حاکی از آن است که از 633 فروند تام کت نیروی دریایی، تنها 165 فروند باقی مانده اند. مابقی این هواپیماها یا به کلی تخریب شده اند و یا در موزه به نمایش درآمده اند. گفته می شود نیروی دریایی آمریکا در نظر دارد کلیه جت های باقیمانده را نابود کند. ران وایدن سناتور دموکرات اورگان نیز تخریب اف 14 را اقدام خوبی می داند، اما در عین حال خواهان ممنوعیت فروش قطعات تام کت به جزء به موزه هاست.
منبع: سیاتل تایمز، 3 ژوئیه، 2007