نگاهی به سه کتاب تازه منتشر شده از نشر باران سوئد
کورسوی اجاق دانش…
صفحه ی نگاه دیگر که به تازگی راه خود را در میان صفحات هنری روز گشوده است همان طور که پیشتر عنوان شد به معرفی کتاب هایی می پردازد که از سوی مولفین و ناشرین در اختیار مدیریت روز قرار می گیرند. در این شماره ی نگاه دیگر، سه کتاب تازه ی نشر باران را از لحاظ گذرانده ایم. کتابهایی که به تازگی به بازار محصولات فرهنگی آمده اند تا کورسوی اجاق دانش و فرهنگ در این سوی آب ها همچنان زنده بماند و به نیم راه مبارزه از نفس نیفتند… شرح این سه کتاب را را در ادامه ی این نوشتار از پی بگیرید…
مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی
انوش صالحی
نشر باران سوئد، 2010
کتاب «مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی»، شرح مبسوطی است از زندگی و آثار مصطفی شعاعیان که توسط انوش صالحی، داستان‌نویس و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران نوشته و به‌تازگی توسط نشر باران (در سوئد) در 480 صفحه، قطع رقعی با جلد سخت و طرح جلدی از همایون فاتح منتشر شده است.
مصطفی شعاعیان از معدود مبارزان سیاسی چند دهه‌ی اخیر بود که به‌طور همزمان به مبارزه علیه استبداد سلطنتی و استبداد ایدئولوژیک می‌پرداخت؛ آن هم در شرایطی که متفاوت بودن در اندیشه‌ی چپ، همراه با بحث و نظر انتقادی امری دشوار و پر هزینه به شمار می‌آمد.
شعاعیان به‌رغم انتخاب شیوه‌ی مبارزه‌ی مسلحانه، برای رهایی از بند دیکتاتوری زمان اعتقاد به آزادی و دموکراسی را فراموش نکرد. وی صبح روز پنجشنبه شانزده بهمن 1354 طی یک درگیری در خیابان استخر کشته شد.
کتاب «مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی»، در دو بخش با عنوان «کتاب اول: مسگرآباد» و «کتاب دوم: موسم باران و باروت» تدوین و تنظیم شده است. بهمن برفی، پس از تندر، خیزاب خانه بر دوش و خاموشی دریا نام برخی از سرفصل‌های این دو بخش است. ضمایم کتاب نیز مجموعه‌ای از اسناد، عکس‌ها و بریده‌ی جراید را در برمی‌گیرد.
در پی نوشت کتاب آمده است: «از گذرِ معیر تا خیابان استخر راهی نیست، در کم‌تر از نیم‌ساعت با پای پیاده میتوان این مسیر را پیمود و تتمۀ تهران قدیم را در طول این پیاده‌روی دید.
سی‌وهشت سال طول کشید تا مصطفی خود را از گذرِ معیر به بن‌بست کوچه‌یی در خیابان استخر برساند اما برای من دوسال فرصتِ کمی بود تا بتوانم مسیرِ دشوار و باورنکردنی حیات و سی‌وهشت ساله‌اش را پیدا کنم. آن‌چه برای من در جریان این سفرِ دوساله اتفاق افتاد تنها شناخت نسبی شخصیت مصطفی و پی بردن به فراز و فرودهای زندگی‌اش نبود، من بیش از همه با تجربیات نسلی روبه‌رو بوده‌ام که بازسازی حیاتِ اجتماعی و سیاسی ما نیازمند واخوانی چندباره تجربیات آنان است.
دوستان مصطفی پرتعداد و ناپیدا بودند اما رشته‌هایی نامرئی آنها را به هم مرتبط کرده بود. بنابراین دیدار با هرکدام، حلقۀ این آشنایی‌ها را وسعت می‌بخشید. »
انوش صالحی، نویسنده‌ی کتاب، سال 1344 در گیلان متولد شده است. نخستین کتاب وی، «راوی بهاران» - سرگذشت کرامت دانشیان- توسط نشر قطره (تهران) منتشر شده است. دومین کتاب او، «مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی»، پس از چند سال انتظار در وزارت ارشاد اسلامی، سرانجام مجوز انتشار نگرفت و نویسنده پس از سال‌ها انتظار آن را برای انتشار در اختیار نشر باران در سوئد گذاشت.
قیمت کتاب «مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی»، 23 یورو و هزینه‌ی پستی آن برای اروپا 7 یورو و برای امریکا 12 یورواست که به قیمت کتاب افزوده می‌شود.
شناختشناسی نواندیشی دینی در ایران
احمد علوی
نشر باران، سوئد
چاپ اول 2010
از پیامدهای فرآیند تجدد در ایران یکی چالش اندیشه های دینی است. ناتوانی نهادهای سنتی مذهبی از حل چالش میان اندیشه سنتی مذهبی و پیامدهای تجدد، به دگرگونی در گروهبندیهای مذهبی و همچنین تاویلهای متفاوتی از منابع دینی می انجامد. نوشته حاضر تلاش میکند تا پیدایش نواندیشان دینی را در همین چارچوب به ارزیابی گذاشته دیدمان آنها را از منظر شناختشناسی به بررسی بگذارد. موضوعیت این امر از آن روست که نفوذ اندیشه دینی و افکار مذهبی در فرهنگ ایرانی غیر قابل انکار است. به‌طوری که میتوان ادعا کرد بدون شناخت گروهبندیهای دینی و مذهبی ایران، شناخت این جامعه میسر نیست. مدیریت بهینه فرآیند توسعه اجتماعی در ایران البته مشروط به شناخت باورها و از جمله باورهای مذهبی است.
کتاب «شناختشناسی نواندیشی دینی در ایران»، شامل پنج فصل است: در بخش نخست، زمینه و پیشینه‌ی تاریخی نواندیشی دینی، بستر اجتماعی، چالش‌های اصلی نهادهای مذهبی، دنیای فقه و فقیه، معضل مدرنیته؛ در فصل دوم مبانی تحلیلی نواندیشی دینی، نوگرایی؛ تقدم و تاخر، دین به مثابه نهاد، باور، گونه‌های دین‌شناسی؛ در فصل سوم مولفه‌های تعریفی نواندیشی دین، گروه مخاطبان، منبع معرفتی، مقایسه بین مولفه‌های نواندیشی دینی؛ در فصل چهارم به جستارشناسی و در همین راستا چند نمونه‌شناسی نواندیشی دینی همچون بازرگان، شریعتی و مجاهدین خلق، و بالاخره در فصل پنجم دستاوردها و ناکارایی‌های نواندیشی دینی مورد بررسی قرار گرفته است.
دکتر احمد علوی استاد اقتصاد و روششناسی علوم اجتماعی در سوئد است. او ادبیات عرب، منطق، کلام و حکمت متعالیه را آموخته و این مطالعات را در کنار پژوهش و تدریس دانشگاهی در سوئد ادامه است. نوشته‌های وی به زبان‌های انگلیسی و سوئدی بیشتر در مورد اقتصاد مالی است. برخی از مقالات این پژوهشگر، در نشریات فارسی‌زبان به چاپ رسیده است
کتاب «شناختشناسی نواندیشی دینی در ایران»، در 200 صفحه و در قطع رقعی، تنظیم شده و قیمت آن 11 یورو است.
اندیشیدن فلسفی و اندیشیدن الهی – عرفانی
محمدرضا فشاهی
نشر باران، سوئد
چاپ دوم 2010
چاپ دوم کتاب «اندیشیدن فلسفی و اندیشیدن الهی – عرفانی»، نوشته‌ی محمدرضا فشاهی، توسط نشر باران در سوئد منتشر شد.
این کتاب، دارای هشت گفتار و یک پیشگفتار است. در پیشگفتار کتاب، نویسنده به چگونگی شکل‌گیری کتاب و انگیزه‌ی خود از نوشتن آن پرداخته است. وی تاکید کرده که جرقه‌ی این پژوهش، پس از گفت‌وگو با تی‌یری بریو، سردبیر مجله‌ی «فلسفه- فلسفه، و پرسش‌های این روزنامه‌نگار در ذهن او زده شده است است. بخشی از این پرسش‌ها عبارت بودند از: 1ـ در مسئله‌ی «شناخت»، تفاوت «اندیشه‌ی یونانی» با «اندیشه‌ی سامی» در کجا و چگونه است؟ 2ـ «شناخت عقلی» و «شناخت تجربی» چیست، و «شناخت مبتنی بر وحی» یا «شناخت برتر» (به اعتقاد موحدین) کدام است؟ 3ـ تمایز و تشابه خدای یونانی، خدای سامی، خدای عارفان، و خدای داستایوسکی در کجاست؟ 4ـ چرا از اهمیت آیین مزدایی (آیین زرتشت)، و تأثیر عظیم آن بر فرهنگ شرقی و غربی در زمینه‌ی «ظهور ناجی» و «آخرالزمان» (یا به گفته‌ی هگل پایان تاریخ) و سایر زمینه‌ها سخن گفته و بر آن تأکید ورزیده‌اید؟ 5ـ علل تغییر شکل و انحراف نظام ارسطو در جوامع اسلامی، و درآمیختن آن با اندیشه‌ی نوافلاطونیان اسکندریه نظیر ساکاس، فلوطین و دیگران کدام هستند؟ 6ـ چه تفاوتی است میان «فلسفه‌ی سیاسی» و «الهیات سیاسی»، میان «فیلسوف ـ شهریار» افلاطون و «پیامبر ـ شهریار» فارابی؟ 7ـ تمایز و تفاوت آخرالزمان شرقی و غربی در کجا است، و به چه سبب گفته‌اید که آخرالزمانِ آل‌احمد، به عکس تصور خود او که خویشتن را قهرمان مبارزه با غربزدگی می‌دانست، آخرالزمانی غربی و بدبینانه است، و شباهتی به آخرالزمان قرآنی و شیعی ندارد؟ و چند سؤال دیگر.
محمدرضا فشاهی نوشته است: «در این پرسش‌ها، بر اساسی‌ترین مسائل فلسفی، انسان‌شناسانه، و جامعه‌شناسانه‌یِ غربی و شرقی انگشت نهاده شده بود. دیگر آن‌که این مسائل، اگرچه متعلق به دوران‌های گذشته بوده است، با این همه، امروزه نیز تمامی ارزش خویش را حفظ نموده، و حتی میتوان گفت که با توجه به وقایع بزرگی که در دو دهه‌ی گذشته در جهان روی داده (سقوط نظام تک‌حزبی استالینی در اروپای شرقی و مرکزی، استقرار قدرت مطلقه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا به عنوان ژاندارم جهانی، رواج سرمایه‌داری اکبر یا سرمایه‌داری افسارگسیخته، که آن را «نظم نوین جهانی» نام نهاده‌اند!، اعتلا و سقوط بنیادگرایی اسلامی و غیره)، در زمره‌ی حادترین مسائل فرهنگی و سیاسی و اجتماعی کنونی نیز به شمار می‌آیند.»
گفتارهایی که فشاهی در این کتاب به آن پرداخته است عبارتند از:
خدای یونانی یا خدای فیلسوفان و دانشوران، خدای سامیان یا خدای ابراهیم
خدای عارفان و وحدت وجودیان
خدای داستایوسکی و پیامبران روس
جایی میان کعبه و شوش و یونان و اسکندریه
این‌همانیِ عقلِ فعالِ ارسطویی و وحی قرآنی؟
از کدام آخرالزمان سخن می‌گوییم؟
باستان‌شناسیِ فلسفیِ نظریه‌یِ «فقیه ـ شهریار»
محمدرضا فشاهی سال 1324 در تهران متولد شده است. او شاعر، دارای درجه‌ی دکترا در دو رشته‌ی «جامعه‌شناسی» و «فلسفه و ادبیات و علوم انسانی»؛ و استاد فلسفه تطبیقی در دوره‌ی دکترا در دانشگاه پاریس است. در کارنامه‌ی فعالیت فرهنگی فشاهی سه مجموعه شعر، سه کتاب به زبان فرانسه و 13 کتاب فلسفی- اجتماعی وجود دارد، با این عناوین: «تحولات فکری و اجتماعی در ایران» (گوتنبرگ/ تهران- 1354)، «سیر تفکر در قرون وسطی» (گوتنبرگ- 1354)، «واپسین جنبش قرون وسطایی» (جاویدان- 1356)، «بحران کنونی ایران» (گوتنبرگ- 1358)، «تکوین سرمایه‌داری در ایران» (گوتنبرگ- 1360)، «بحران جهان و بحران رمانتیسم» (گوتنبرگ- 1360)، «ارسطوی بغداد، از عقل یونانی به وحی قرآنی» (کوششی در آسیب‌شناسی فلسفه‌ی ایرانی- اسلامی- باران/ سوئد- 1376)، «از شهریاری آریایی به حکومت الهی سامی» (باران- 1379)، «اندیشیدن فلسفی و اندیشیدن الهی- عرفانی» (باران- 1383) و نیهیلیسم ویرانگر و ایدئولوژی نیاکانی (باران 1387).
کتاب «اندیشیدن فلسفی و اندیشیدن الهی – عرفانی»، در 192 صفحه و با جلد سخت منتشر شده است.قیمت کتاب 13 یورو است.