دولت اوباما امیدوار بود شبح تحریم های نفتی بیشتر و تحریم های مالی و بانکی بالاخره ایران را مجور کند برنامه مخفیانه هسته ای خود را شفاف سازد و به غنی سازی اورانیوم خاتمه دهد. ظاهرا این امید واهی است. سومین دور مذاکرات کشورهای ۵+۱ با ایران در مسکو، ماه گذشته به بن بست رسید و اکنون کاخ سفید و کنگره سعی دارند دولت ایران را بیش از پیش منزوی سازند.
پنج شنبه گذشته، خزانه داری آمریکا در حرکتی جدید مجراهای باقیمانده در تحریم های ایران را با قرار دادن ده شرکت دیگر در فهرست سیاه و تحریم کردن چهار فرد دیگر که به برنامه هسته ای ایران کمک کرده بودند، مسدود کرد.
در همین حال کنگره آمریکا نیز همچنان در فکر اعمال تدابیر شدید تر برای فلج کردن اقتصاد ایران و معتقد است که اقدامات دولت در این زمینه کافی نبوده است. گروهی متشکل از دو حزب آمریکا پیش نویسی را برای ممنوعیت خرید بیمه، صادرات کالا و کمک های مالی به شرکت های ایرانی تهیه کرده اند. هوارد برمن، از کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا گفت: “آنچه تا کنون انجام دادیم خوب است ولی ظاهرا کافی نبوده است. باید فشار را افزایش داد.”
در همین حال، گروه های محافظه کار دوباره بر ضرورت اقدام نظامی پیشگیرانه علیه تاسیسات هسته ایران تاکید کردند. اخیرا ویلیام کریستول، از کنگره خواسته اجازه اقدام نظامی علیه ایران را صادر کند تا موضع آمریکا را در اقدامات در حال انجام، تقویت کند.
در این میان و علی رغم هیاهوی تصمیم گیران و سیاستمداران، افکار عمومی آمریکا و بسیاری از کشورهای دیگر، حامی تحریم ها و با اقدام نظامی مخالفت است. تحلیل جدیدی در باره افکار عمومی آمریکا و دنیا در باره خلع سلاح هسته ای، که توسط شورای روابط خارجی انجام شده است بینشی را درباره تهدید های بلافصل علیه صلح و امنیتی جهانی ارائه می دهد.
آمریکائیان به شدت از دستیابی ایران به بمب هسته ای نگران هستند. اکثریت چشمگیری از شهروندان آمریکا معتقدند ایران برنامه تولید سلاح هسته ای را دنبال می کند و تهدیدی جدی برای امنیت ملی آمریکا به حساب می آید.
آنها تردید دارند که ایران مسلح به سلاح هسته ای، با ترس از تلافی، از حمله به اسرائیل خودداری کند؛ به عبارت دیگر آنها اعتقاد ندارند که رفتار تهران می تواند منطقی باشد. همین نگرانی ها در میان مردم اروپا هم، هرچند با اکثریت کوچکتری، وجود دارد. با کمال تعجب مشاهده می شود که هراس از ایران هسته ای در میان کشورهای مسلمان بسیار متفاوت است. در عربستان سعودی، که رقیب منطقه ای ایران محسوب می شود، ۴۵درصد معتقدند داشتن بمب هسته ای توسط ایران مطلوب نیست در حالیکه در اردن این رقم به ۷۰ درصد می رسد.
آمریکایی ها، تحریم ها را به مراتب بر اقدام نظامی ترجیح می دهند. در برابر پنج سئوال مربوط به سیاست برخورد با برنامه هسته ای ایران در سال ۲۰۱۱، یک سوم پاسخ دهندگان تحریم ها را برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران ترجیح می دادند و تنها ۱۳ درصد خواهان اقدام نظامی بودند. اقلیتی معادل ۸ درصد معتقد بودند که ایران باید سلاح هسته ای داشته باشد.
استفاده از اقدام نظامی در نظر آمریکایی ها به عنوان آخرین راه حل بیشتر طرفدار دارد. در سال ۲۰۱۱ اروپائیان و آمریکایی ها به این سئوال پاسخ دادند که “آیا از حمله نظامی به ایران حمایت می کنید یا قبول ایران هسته ای”. در این سناریو ۴۹ درصد آمریکایی ها و ۴۲ درصد اروپائیان از اقدام نظامی حمایت کردند. (البته در این سئوال فرض شده بود که اقدام نظامی برنامه هسته ای ایران را متوقف خواهد کرد.)
عدم تمایل عمومی به اقدام نظامی شاید بیشتر به دلیل عواقب آن باشد. در نظر سنجی که در شیکاگو انجام شد چهار پنجم پاسخ دهندگان معتقد بودند اقدام نظامی جلوی برنامه هسته ای ایران را نمی گیرد. اکثریت عظیمی هم اعتقاد داشتند که حمله نظامی، حمایت مردم از رژیم ایران را بیشتر می کند و منجر به اقدامات تلافی جویانه علیه آمریکا و متحدان آن در منطقه خواهد شد.
اغلب آمریکایی ها از حمله اسرائیل به ایران هم حمایت نمی کنند. در یک نظر سنجی در مارس ۲۰۱۲، حدود ۲۴ درصد آمریکایی ها از حمله نظامی اسرائیل حمایت نکردند و ۶۹ درصد خواهان ادامه مذاکرات هسته ای با ایران بودند. تنها ۱۴ درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند که آمریکا باید حمله نظامی اسرائیل را تشویق کند، در حالیکه ۸۰ درصد آنها معتقد بودند آمریکا باید بی طرف باقی بماند.
سه چهارم آمریکائیان ترجیح می دهند دولت آمریکا از طریق سازمان ملل به کنترل برنامه هسته ای ایران بپردازد. در نظر سنجی مارس ۲۰۱۲ معادل ۷۴ درصد از پاسخ دهندگان آمریکایی گفتند ترجیح می دهند آمریکا از طریق شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران اقدام کند و تنها ۲۰ درصد معتقد بودند آمریکا باید به اقدامات یک جانبه دست بزند.
منبع: سی ان ان – ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲
