در شرایطی که رییس دولت مستقر و برخی از حامیان وی تهدیدات صورت گرفته علیه ایران را “جنگ روانی” و مخالفان دولت و هشداردهندگان تهدیدات نظامی را “بازیگران سناریوی دشمن”می خوانند، جانشین رییس ستاد کل نیروهای مسلح در آستانه سالروز آغاز جنگ هشت ساله ایران و عراق به صراحت اعلام کرد که “در حال حاضر هم در شرایط تهدید به سر می‌بریم و ارتش و سپاه ما دائم خود را آماده می‌کنند و این سخن گزافه نیست که ما در آستانه یک جنگ احتمالی در آینده هستیم.”
غلامعلی رشید روز گذشته در همایش پژوهشی “اسناد دفاع مقدس” گفت: “جوامع انسانی بنا به شرایط یا در صلح به سر می‌برند یا در جنگ. و در حد فاصل این جنگ و صلح شرایط تهدید وجود دارد و ما هم اکنون در شرایط تهدید به سر می‌بریم که یکی از دلایل آن وجود چهارجنگی است که امریکا و اسرائیل در منطقه ایجاد کردند.”
وی با اشاره به اینکه پس از حادثه 11 سپتامبر کشورهای منطقه در معرض تهدیدات نظامی آمریکا و اسراییل قرار گرفته اند،افزود: “یکی از دلایل وجود تهدیدات چهار جنگی است که کشورهای اسرائیل و آمریکا در کمتر از هشت سال در منطقه به وجود آورده اند.”
غلامعلی رشید با تاکید بر اینکه “در حال حاضردر شرایط تهدید به سر می‌بریم… واین سخن گزافه نیست که ما در آستانه یک جنگ احتمالی در آینده هستیم” در ادامه اظهاراتش تصریح کرد: “در طول 10 سال گذشته همواره تهدیداتی بر علیه ما وجود داشته است. البته فکر می‌کنم فرماندهان نظامی آمریکا این اشتباه استراتژیک را مرتکب نخواهند شد زیرا از لحاظ نظامی قادر به حملات زمینی علیه ایران نیستند و نسبت به اقدام هوایی و موشکی فکر نمی‌کنم این خطای استراتژیک را فرماندهان نظامی مرتکب شوند زیرا آنها به خوبی می‌دانند که ایران از قدرت بازدارندگی و توان بالای موشکی برخوردار است و در دریا قابلیت‌های فراوان دفاعی دارد.”
احمدرضا پوردستان، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی هم در همایشی که با حضور فرماندهان عالی رتبه نیروی زمینی ارتش برگزار شد اعلام کرد: “ارتش جمهوری اسلامی ایران با رصد مداوم تهدیدات و با سرلوحه قرار دادن امر آموزش از قابلیت‌های عملیاتی بسیار خوبی برخوردار است و این توان را دارد که به محض اینکه تهدیدی صورت بگیرد آن را در نطفه خفه کند.”
در همین باره اما همزمان، روز جمعه یحیی رحیم صفوی، مشاور نظامی آیت الله خامنه ای در سخنرانی خود پیش از خطبه های نماز جمعه تهران با اشاره به اینکه “استکبار باید از دفاع مقدس عبرت گرفته باشد” گفت: “ایران در منطقه خلیج فارس و دریای عمان 2 هزار کیلومتر ساحل دارد و بدین ترتیب هر ناو آمریکایی و دشمن در آب‌های جنوب در تیررس موشک‌های ساحل به دریای نیروهای مسلح ما قرار دارد.”
فرمانده سابق سپاه پاسداران سپس با گفتن جملاتی نظیر “اگر بخواهند به ایران تجاوز کنند، آنها را تا خانه‌هایشان دنبال خواهیم کرد” برای نمازگزاران که درمیان آنها برخی از چهره های دولتی و سیاسی و نظامی حضور داشتند تعریف کرد که: “سران رژیم صهیونیستی پس از شکست در جنگ 33 روزه گفتند که اگر این سیدحسن بود اینگونه بلا بر سر ما آورد، وای به حال اینکه بخواهیم با سیدعلی درگیر شویم”. او همچنین نتیجه گرفت: “دشمنان چاره‌ای جز تسلیم در برابر خواسته‌های به حق ملت و نظام سیاسی ایران ندارند.”
نگرانی های چند ماهه
پیش از این ژنرال مایک مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا روز دوشنبه 11 مرداد (2 آگوست) در گفت و گویی با شبکه تلویزیونی ان بی سی با اعلام اینکه “طرح حمله نظامی به ایران آماده است” از پیامدهای احتمالی چنین حمله‌ای ابراز نگرانی کرده و گفته بود: “این حمله نظامی می تواند پیامدهای ناخواسته‌ای داشته باشد که دشوار بتوان آنها را پیش‌بینی کرد، آن‌هم در منطقه‌ای به شدت بی‌ثبات در جهان.”
با این حال اما پس از استقرار ناو هواپیمابر “هری ترومن” و پیوستن آن به ناو هواپیمابر “آیزنهاور” در منطقه و همچنین اظهارات رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا در باره احتمال حمله نظامی به ایران، در چند هفته اخیر فعل و انفعال خاصی در منطقه صورت نگرفته و حداقل در سطح رسانه ها هیچ نشانه ای از موضوع جنگ با حکومت ایران مطرح نشده است، با این حال فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی همچون غلامعلی رشید و یحیی رحیم صفوی با اظهارات خود “بروز جنگ” را محتمل جلوه می دهند.
البته درماه های گذشته نیز فرماندهان نظامی در اظهارات مختلف با با اعلام مواضع و اخبار مربوط به نیروهای تحت امر خود به احتمال ها درباره وقوع جنگی در منطقه قوت بیشتری داده بودند.
“استقرار فرماندهی نیروی دریایی سپاه پاسداران در بندر عباس” که خبرش توسط علی فدوی، فرمانده نیروی دریایی سپاه منتشر شد و همچنین اعلام “مین گذاری وسیع مناطق جنوبی کشور و عملیاتی شدن تاکتیک زمین مسلح” از سوی احمدرضا پوردستان، فرمانده نیروی زمینی ارتش درکنار اعلام آماده باش آیت الله خامنه ای که به مسئولان کشور دستور داده بود “خود را برای رویارویی با هر شرایطی آماده کنند” از جمله اخبار و موضع گیری های بود که در ماه های اخیر و پس از صدور چهارمین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و قرار گرفتن کشور در معرض تهدیدات نظامی، نگرانی ها را درباره بروز جنگ علیه ایران افزایش داد.
اخبار مربوط به احتمال بروز جنگ و افزایش نگرانی ها در کشور طی سه ماه گذشته در این باره ادامه داشت و حتی برخی ازمقامات عالی رتبه نظامی نوع جنگ احتمالی با ایران را نیز تعیین کردند، چنانکه یحیی رحیم صفوی، مشاور عالی نظامی رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرد: “جنگ آینده هواپایه و دریاپایه است و جنگ در مقابل ایران دیگر زمینی نخواهد بود و ما باید در مقابل آنها آماده باشیم، البته قدرت دفاعی ما به قدری است که دشمنان را پشیمان می‌کنیم.”
اما محمود احمدی نژاد در واپسین روز مردادماه طی اظهاراتی به کسانی که درباره تهدیدات احتمالی کشور هشدار می دادند حمله کرد و با سناریو خواندن موضوعات پیرامون احتمال حمله نظامی آمریکا علیه ایران گفت: “برخی در داخل بحث حمله آنها را مطرح می‌کنند که همه اینها جنگ روانی است و احمق‌ترین سیاستمداران آنها هم می‌دانند تعرض به ایران یعنی خودکشی.”
پس از این اظهارات رییس دولت مستقر و همچنین شکایت جمهوری اسلامی از ژنرال مایک مولن به دبیرکل سازمان ملل به دلیل آنچه که اسحاق آل حبیب معاون نماینده ایران در سازمان ملل آن را “تهدید نظامی” خوانده بود، در ماه جاری(شهریورماه) تا اواخر هفته گذشته اخبار و اظهارات پیرامون جنگ نزد فرماندهان نظامی و سیاسیون کشور کاهش چشمگیری یافت.
آیا زمانش نزدیک است؟
پاسخ به این پرسش که علت آغاز مجدد اظهارات فرماندهان عالی رتبه نظامی ایران درباره “جنگ های آینده” چیست شاید در تحلیل یکی از بولتن های داخلی سپاه پاسداران برای هادیان سیاسی باشد. چندی پیش یکی از نشریات داخلی سپاه که توسط اداره سیاسی سپاه پاسداران برای هادیان سیاسی آن منتشر می شود به تحلیل قطعنامه های تحریمی علیه ایران، به ویژه چهارمین قطعنامه( قطعنامه 1929) پرداخته ونوشته بود: “بخشی از محتوای قطعنامه 1929 و قطعنامه های قبلی بر روی نیروهای نظامی ایران و فرماندهان آنها متمرکز شده است. به نظر می رسد طراحان قطعنامه 1929 سعی دارند ضمن ایجاد رعب در میان نظامیان، تصویر خاصی از آنها در میان افکار عمومی داخلی و خارجی ایجاد نمایند. در واقع براساس سیاست اعلامی کاخ سفید در زمینه اتخاذ دیپلماسی هوشمند، تحریم شرکت ها و افراد نظامی سعی دارد افکار عمومی داخلی را به این نتیجه برساند که تحریم ها به خاطر عملکرد این نهادها یا به خاطر رفتار دولت جمهوری اسلامی است.”
این بولتن داخلی سپاه پاسداران در ادامه افزوده بود: “آنها از سوی دیگر در تلاشند تا با فشارهایی که از قبل قطعنامه های زنجیره ای بر نظام جمهوری اسلامی وارد می شود، به تدریج ناکارآمدی و مقبولیت نظام و در نتیجه مشروعیت نظام را زیر سئوال برده و بسترهای نارضایتی در داخل را از حوزه ای به حوزه دیگر منتقل نمایند تا در نهایت زمینه های فروپاشی از درون فراهم گردد.”
تحلیل گران سیاسی سپاه پاسداران در مورد دیگر اثرات قطعنامه اخیر و سایر موارد تحریمی نیز نوشته بودند: “کاخ سفید با صدور قطعنامه های زنجیره ای درصدد است تا در یک سیکل زمانی نامحدود ایران را ابتدا تبدیل به یک دغدغه بالقوه و البته مخاطره آمیز برای صلح و امنیت جهانی و در ادامه با برجسته نمایی سویه تهاجمی رفتار هسته ای ایران آن را به سمت یک تهدید بالفعل جهانی سوق دهد.”
بولتن این نهاد نظامی در پایان این تحلیل به هادیان سیاسی خود خاطرنشان کرده که: “امریکا ابتدا منتظر به بارنشستن اهداف نرم افزارانه قطعنامه های زنجیره ای و سایر اقدامات نرم در ایران است. آن وقت با توجه به تضیعف دولت در ابعاد نظامی، اقتصادی، اجتماعی و پشتوانه مردمی از یک سو و قدرتمند سازی اپوزیسیون و مخالفان نظام، تغییر ساختار را از طریق شوک هایی مانند انتخابات، شورشهای محلی یا «جنگ» فراهم نماید.”
چهارمین قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران (قطعنامه 1929) در روز 9 ژوئن برابر با 19 خرداد سال جاری با رای اکثراعضاء تصویب و لازم اجرا شد. پس از این قطعنامه نیز کشورهای مختلف اتحادیه اروپا، آمریکا، کانادا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی و… دست به تحریم ایران و برخی از نهادهای نظامی مانند سپاه پاسداران زدند.
