استیون ارلنجر
مذاکرات بین ایران و شش قدرت بزرگ بر سر مسئله هسته‌ای این کشور ادامه دارد، اما جو کلی ناامیدی فضای مذاکرات را در بر گرفته است.
از زمان مذاکرات مسکو در ژوئن گذشته، ایران به غنی سازی 20 درصدی اورانیوم ادامه داده است و سانتریفیوژهای جدیدی را نصب کرده و اجازه بازرسی از پایگاه‌های نظامی خود را به آژانس هسته‌ای نمی‌دهد.
با توجه به پیش رو بودن انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در ماه ژوئن آینده، دیپلمات‌های غربی امیدی به این مذاکرات ندارند و می‌گویند بعید است سعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، امیتازی که نشان از ضعف کشور داشته باشد بدهد.
آقای جلیلی نماینده شخص رهبر ایران است و صدای اصلی مسئله هسته‌ای محسوب می‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای اخیرا هرگونه امکان مذاکره دوجانبه بین ایران و آمریکا را به دلیل بی‌اعتمادی به این کشور منتفی دانسته است.
ایران اخیرا مقداری از ذخیره اورانیوم 20 درصدی خود را به سوخت هسته‌ای تبدیل کرده که به سادگی نمی‌توان آن را دوباره به مواد لازم برای ساخت بمب تبدیل کرد. این موضوع مقداری از احساس خطر شش قدرت بزرگ و اسرائیل را کم کرده است.
اما طبق گزارش آژانس، مقدار کلی اورانیوم 20 درصدی ایران از ماه نوامبر از 135 کیلوگرم به 167 کیلوگرم رسیده است. متخصصان می‌گویند برای ساخت سلاح هسته‌ای حدود 250 کیلوگرم اورانیوم با غنای بیشتر لازم است.
دیپلمات‌ها می‌گویند مذاکرات خسته‌کننده بوده است و به نظر می‌رسد ایران به دنبال وقت خریدن است. شش قدرت خواستار ادامه مذاکرات در ماه دسامبر بوده‌اند اما ایران تاریخ و مکان دیدار را قبول نمی‌کرده است تا الماتی را برای این منظور پیشنهاد کرد.
این انتخاب دیپلمات‌های غربی را خوشحال کرد، چرا که قزاقستان سمبولی است برای انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز. این کشور پس از استقلال از جماهیر شوروی، داوطلبانه سلاح‌های هسته‌ای را که از مسکو به ارث برده بود تحویل داد. آمریکا از قزاقستان به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اورانیوم و سازنده سوخت هسته‌ای ستایش می‌کند و آن را نمونه‌ای از مزایای انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و همکاری با آژانس برای ایران می‌داند.
با اینکه انتظارات از این مذاکرات پایین است، شش قدرت امیدوارند با توافق مذاکرات را ترک کنند و ایران به تعهدات خود گردن نهد و در عوض تحریم‌ها کاهش یابد.
مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس مذاکره کنندگان گروه 1+5 می‌گوید: “ایران باید درک کند نیاز اضطراری به پیشرفتی محکم و ملموس” در این مذاکرات وجود دارد.
آقای مان گفت شش قدرت “یک پیشنهاد خوب و جدید برای مذاکرات آماده کرده‌ند که اعتقاد دارند برای مذاکرات پایه‌ای سازنده و متوازن ایجاد می‌کند.”
وی گفت: “نگرانی اصلی ما غنی‌سازی بالای 5 درصد است که اورانیوم را به درجه بمب نزدیک می‌کند. اگر ایران همکاری کند پیشنهاد خوبی در مقابلش وجود دارد. جامعه بین‌المللی اطمینان داده که تحریم‌ها کم‌کم برداشته شوند.”
مقامات آمریکا اعتقاد دارند که انتخابات ایران می‌تواند “فضای سیاسی آن‌ها را محدود کند”. اما گفته‌اند که مذاکرات هسته‌ای روند خود را دارد و شش قدرت خواستار سرعت بخشیدن به آن هستند. “ما همگی می‌فهمیم که در مورد پرونده هسته‌ای تصمیم کلیدی در دستان رهبر ایران است و او عوض نخواهد شد.”
منبع: نیویورک تایمز - 25 فوریه 2013
