“هرماه از وضعیت پوشش در سطح شهر فیلمبرداری می‌کنیم”؛ این خبری است که رییس پلیس امنیت اخلاقی داده و با استناد به همین فیلم‌ها نتیجه گرفته است که “در پنج سال اخیر وضعیت حجاب تغییری نکرده و تنها بنا به شرایط فصل رنگ لباس و مدل آن دچار تغییر شده است.”
فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی هم با تایید مستندسازی تصویری وضعیت حجاب، “کشف حجاب” پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری را تکذیب و تاکید کرده که هیچ تغییری در وضعیت عفاف و حجاب به وجود نیامده است.
تغییری به وجود نیامده
به تازگی برخی رسانه‌های اصولگرا از افزایش بی‌حجابی و نامناسب شدن پوشش در سطح تهران و دیگر شهرهای بزرگ روایت کرده و حتی برخی از آنان مدعی کتک خوردن دو زن محجبه که “نهی از منکر” کرده بودند، شده اند. حتی خبرگزاری فارس با یکی از این زنان بسیجی که مدعی بود از یک بدحجاب کتک خورده، مصاحبه داشت و مجلس هم با پیگیری برخی نمایندگان از جمله حسینیان و رسایی به این موضوع ورود کرد. نتیجه اما موضعگیری دور از انتظار سردار اسماعیل احمدی مقدم بود که ضمن اعلام حمایت کامل از امر به معروف و نهی از منکر، گفت: “مردم باید این فرهنگ را تقویت کنند، اما نباید موجب درگیری و تنش شود. در دین اسلام نیز آمده است که اگر احتمال وجود دارد که این دعوت به معروف اثر نداشته باشد، از انجام آن اجتناب شود.”
در نهایت روز دوشنبه، ۲۱ مرداد ماه در حالی که نگاه‌ها به جلسه کسب رای کابینه در مجلس بود، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در اظهارنظری صریح عنوان کرد: “با آمدن آقای روحانی هیچ تغییری در وضعیت عفاف و حجاب به وجود نیامده است. عده‌ای سعی می کردند که بگویند اوضاع حجاب بد شده است، کشف حجاب بیداد می‌کند اما بر اساس مستندات پلیس، وضعیت حجاب هیچ تغییری نکرده است و آمارها و رصد ما نیز چنین چیزی را نشان نمی دهد.”
استناد سردار احمدی‌مقدم به فیلمبرداری از افراد سطح جامعه به منظور رصد وضعیت حجاب است و در مورد آن توضیح داده است که “ ما برای شناسایی تیپ ها از سطح شهر مستندسازی می کنیم و ممکن است از تیپ افراد حاضر در یک ایستگاه اتوبوس به منظور شناسایی وضعیت حجاب در ساعت و مکانی خاص عکسبرداری کنیم. بر اساس رصدهای انجام شده تغییر وضعیت حجاب نسبت به ماه قبل چشمگیر نیست.”
او همچنین اینکه” بدحجاب ها بیایند و بگویند که امروز نوبت ماست و زنان با حجاب باید بیایند چادر را از سرشان بردارند” را رد کرد.
احمدی‌مقدم در عین حال از “نوسازی” در “طرح فرهنگ عفاف و حجاب” در سه ماه آینده خبر داده و تاکید کرده است: “ نیروی انتظامی در این حوزه سیاست گذار نیست و تنها اجرا کننده قانون است.”
او یادآوری کرده است که سند فرهنگ عفاف و حجاب در سال پایانی دولت سید محمد خاتمی تهیه و تدوین شده بود اما دولت نسبت به آن انتقاد داشت؛ سپس دولت احمدی نژاد هم با این سند مشکل پیدا کرد و این قانون را اجرا نکرد.
چند ساعت قبل از این اظهارنظر عالی‌ترین مقام انتظامی جمهوری اسلامی، خبرگزاری مهر به سراغ رئیس پلیس امنیت اخلاقی رفت و از زبان او نوشت: “پلیس هرماه از وضعیت حجاب افراد در سطح کلانشهرها فیلم می‌گیرد تا وضعیت حجاب و تغییرات آن را رصد کند. در پنج سال اخیر وضعیت حجاب تغییری نکرده و تنها بنا به شرایط فصل رنگ لباس و مدل آن دچار تغییر شده است.”
سرهنگ مسعود زاهدیان از فیلمبرداری هر ماهه نیروهای پلیس به منظور “رصد وضعیت حجاب در کشور” پرده برداشته و خاطرنشان کرده که مصادیق بدحجابی نسبت به سالهای گذشته هیچ تغییری نکرده است و پلیس تعیین کننده این مصادیق نیست.
او معتقد است: “۲۷ دستگاه در حوزه عفاف و حجاب مسئول هستند که اگر به وظایفشان عمل کنند دیگر نیازی به اقدامات سلبی پلیس در این حوزه نیست. ما به دلیل اینکه مسئولیتمان در جامعه راانجام می دهیم بیشتر در دید مردم قرارداریم.”
شل‌کن و سفت‌کن گشت‌های ارشاد
در دی ماه ۱۳۹۱ بود که سردار احمدی‌مقدم به صراحت از اختلاف نظر خود با رییس دولت بر سر طرح امنیت اجتماعی خبر داد. او به کیهان گفته بود : “آقای رییس جمهور در همان شرایط فتنه ۸۸ بعد از انتخابات رسما اعلام کردند که ما با شکل اجرا ی قانون عفاف و حجاب مخالفیم و اعلام کردند که نیروی انتظامی تحت امر ما نیست. البته نگفتند خودسر عمل می‌کنیم، لطف کردند گفتند نیروی انتظامی تحت امر ما نیست. خب معلوم است که ما خودسر نیستیم و سرخود هم عمل نمی‌کنیم. قانونی است که باید اجرا شود و نیروی انتظامی مسٔول اجرای آن است.”
و بعد این دستور احمدی‌نژاد را افشا کرد که به نیروی انتظامی ابلاغ کرده بود “فتیله رسانه‌ای” این طرح را پایین بکشد.
او حتی چند ماه قبل و در مهر ماه همان سال به شکست “گشت ارشاد”اعتراف کرده بود و از “تغییر رویکرد نیروی انتظامی” و محکومیت هرگونه “پرخاشگری و رفتار تند” سخن گفته بود. همزمان سردار کارگر، معاون اجتماعی ناجا و متولی تشدید اقدامات پلیس در طرح “امنیت اجتماعی” را هم از کار برکنار کرد. از آن زمان، طرح امنیت اجتماعی و بخصوص گشت‌های ارشاد که به موضوع پوشش زنان و در برخی موارد مردان می‌پردازند، با قوت و ضعف نامشخصی پیگیری شده است.
پس از پایان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد، وبسایت رسمی حامیان او هم موضع تندی نسبت به سیاست‌های مربوط به حجاب و بخصوص گشت ارشاد اتخاذ کرد. از جمله ماشین‌های گشت ارشاد را ون‌های ایجاد کننده رعب و وحشت در شهر و سیاست‌های فعلی را “آب در هاون کوبیدن” نامید. در یکی از مجموعه مطالب این وبسایت آمده بود: “شاید به ظاهر و از ترس و در میادین و خیابان‌های اصلی دختران و خانم‌های ما تا حدودی حجاب ظاهری را رعایت کنند اما آیا می‌توانیم در تک تک کوچه‌ها و خیابان‌ها هم مأمور و پلیس بگذاریم؟”
این موضع‌گیری‌ها که سعی در القای مخالفت احمدی‌نژاد و حامیانش نسبت به سیاست‌های پلیس داشت، با ابراز نگرانی برخی رسانه‌های اصولگرا از زیاد شدن بی‌حجابی و تعرض بی‌حجاب‌ها نسبت به کسانی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند همراه شده بود تا جایی که برخی آن را به مخابره پیامی برای جوانان حامی روحانی تعبیر کردند که می‌خواست بگوید تغییر دولت این سیاست‌ها را تغییر نخواهد داد. احمدی‌مقدم هم در یکی از اظهاراتش عنوان کرد که تغییر دولت تاثیر زیادی در ناجا ندارد و “شبیخون” یگان ویژه به لباس فروشی‌ها در پانزدهم مرداد ماه، نشان از چرخیدن در پاشنه سابق داشت. اما حالا فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی از عدم تغییر وضعیت پوشش سخن می‌گوید که تشدید سخت‌گیری‌ها را منتفی می‌کند و از “نوسازی” سخن می‌گوید. آیا این به معنای گشایشی در سیاست‌های سخت‌گیرانه و مداخله‌گرایانه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در حوزه پوشش است؟
