عید قربان، از جمله پراهمیت ترین اعیاد اهل‌سنت ایران در حالی در نقاط مختلف برگزار شد که فعالان متعلق به این اقلیت مذهبی می‌گویند با گذشت یک سال از آغاز به کار دولت جدید، تغییر محسوسی در وضعیت آنها رخ نداده است. جلال جلالیزاده در مصاحبه با روز می‌گوید، در ایران مسائل مذهبی اصولا در اختیار دولت نیست.
برابر با تقویم ایران و اعلام رسمی، مقامات جمهوری اسلامی، روز یکشنبه، ۱۳ مهر، به عنوان عید قربان مشخص شده است. این درحالیست که در کشورهای سنی‌مذهب منطقه، عید قربان امسال مانند سالهای گذشته، یک روز قبل از این، یعنی در روز شنبه برگزار شد.
تعداد کثیری از سنی‌های شافعی مذهب ایران عید قربان و رمضان را مطابق با آموزه‌های دینی خود، همزمان با کشورهای سنی‌مذهب برگزار می‌کنند. امسال نیز به ویژه در کردستان اکثر مردم عید قربان را در روز شنبه، ۱۲ مهرماه برگزار کردند.
در سالهای گذشته شماری از روحانیون سنی مذهب کرد به دلیل برگزاری غیر رسمی عید رمضان و قربان در روزی متفاوت از آنچه مقامات رسمی می‌گویند به نهادهای امنیتی احضار و در این رابطه تهدید شده‌اند.
جلال جلالیزاده، استاد دانشگاه و فعال اهل سنت کرد در سنندج به روز می‌گوید امسال این مخالفت‌ها کمتر بوده و بسیاری از روحانیون در مساجد روز شنبه به نماز جماعت عید را برگزار کرده‌اند.
در سیستان و بلوچستان نیز مراسم عید قربان امسال به صورت رضایت بخشی برگزار شده است.
روز جمعه مولوی عبدالحمید، رهبر سنی‌های سیستان و بلوچستان در خطبه های نماز جمعه گفت: “عیدگاه جدید اهل‌سنت زاهدان به پایان رسید و زمین وسیعی به عیدگاه اختصاص داده شد تا مردم زاهدان و حومه بتوانند به راحتی در آن نماز بخوانند و مانند سالهای گذشته در کوچه و خیابان برای بستن صف‌های نماز عید سرگردان نشوند.”
سیستان و بلوچستان از جمله استان های مذهبی کشور است که در سالهای گذشته مردم سنی‌مذهب آن برای برگزاری نماز جماعت به لحاظ مکانی محدودیت داشته‌اند. مولوی عبدالحمید می‌گوید درخواست برای اهدای عیدگاه اهل سنت در زاهدان از حدود ۱۲ سال پیش مطرح بوده است.
حسن روحانی و دولت او بارها گفته‌اند که برای بهبود وضعیت اقلیت‌های مذهبی در ایران تلاش خواهند کرد.
جلال جلالیزاده در ارتباط با عملکرد دولت طی سال گذشته به روز می گوید: “فضا تغییر کرده است اما مسائل مذهبی در دست دولت نیست تا بتواند تغییر رفتار بدهد. مسائل مذهبی مربوط به سایر نهادهاست.”
به گفته این استاد دانشگاه، دولت اما به لحاظ عمومی از جمله در کاهش اذیت و آزار ماموستایان (روحانیون اهل سنت کردستان) می‌تواند نقش داشته باشد.
او می افزاید: “با وجود برخی تغییرات واقعا فضای مطلوبی نیست که مورد رضایت همه مردم باشد.”
در مورد اختصاص مکانی برای برگزاری نماز جماعت عید قربان و رمضان در استان کردستان، هم می‌گوید در کردستان مطابق یک رسم قدیمی ماموستایان به صورت جداگانه در مساجد مختلف نماز عید را اقامه می کنند.
به گفته این فعال مذهبی اهل سنت روز شنبه هم در بسیاری از مساجد کردستان نماز عید برگزار شده است.
در آبان ماه سال گذشته سارا لی وتسون، رئیس بخش خاورمیانه سازمان دیده بان حقوق بشر در بیانیه رسمی این سازمان پیرامون حقوق اقلیت‌های مذهبی، به ویژه اقلیت اهل سنت گفته بود: “سنی‌های ایران باید اجازه داشته باشند آزادانه به عبادت خود بپردازند، همانطور که همدینان شیعه آنها از چنین حقی برخوردار هستند. پایان دادن به تبعیضهای مذهبی باید از نخستین اولویتهای رئیس جمهور روحانی باشد.”
