دیوید ای سنگر
باراک اوباما برای پافشاری بر ضرب الاجل پایان سال گذشته در تحقق رویکرد دیپلماسی با ایران زیر فشار قرار گرفته است. در همین حال، دولت ایالات متحده می گوید ناآرامی های داخلی و شواهدی از وجود مشکلات غیرمترقبه بر سر راه برنامه هسته ای ایران، رهبران تهران را در برابر تحریم های جدید سنگین و فوری، آسیب پذیر کرده است.
تحریم هائی که از دیرباز بر سر آن بحث و گفتگو شده، آخرین مرحله از خط مشی اعمال فشار بر ایران برای گردن نهادن به درخواست های سازمان ملل و توقف فرآیند تولید سوخت هسته ای محسوب می شود. این رویکرد در حالی اتخاذ می شود که دولت آمریکا، کار بازنگری و بررسی جدید فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی را تکمیل کرده است.
سیاستگزاران دولت اوباما در مصاحبه های گوناگون اعلام کرده اند، درحالیکه رهبران ارشد سیاسی و نظامی ایران همچنان مصمم به توسعه تسلیحات هسته ای هستند، اما ذهنشان درحال حاضر به ناآرامی های خیابانی و بی ثباتی سیاسی موجود در کشور مشغول است. ضمناً به نظر می رسد انگیزه آنها برای تولید سوخت هسته ای نیز ظرف ماه های اخیر کمرنگ تر شده باشد.
کاخ سفید قصد دارد تحریم های جدید را علیه سپاه پاسداران انقلاب، نیروی نظامی که گمان می رود برنامه تسلیحات هسته ای را پیش می برد، متمرکز کند. سپاه از زمان برگزاری انتخابات بحث انگیز ریاست جمهوری ایران در خردادماه گذشته، نقش کلیدی را در سرکوب معترضان ضد دولتی برعهده داشته است.
هرچند تحریم های متعدد سال های گذشته نتوانسته اند ایران را از پیگیری دانش فنی هسته ای باز دارد، اما مقامات دولتی آمریکا که در جریان سیاست واشنگتن در قبال ایران هستند، امید دارند که وضعیت داخلی فعلی «پنجره ای را برای وضع نوعی از تحریم ها باز کند که ایرانی ها را به این نتیجه برساند که برنامه هسته ای ارزش واقعی اش را ندارد.»
هرچند ناظران خارجی اطلاع محدودی از برنامه هسته ای ایران دارند، اما مقامات دولت اوباما می گویند به اعتقاد آنها، تلاش برای توسعه تسلیحاتی به طور جدی تحت الشعاع فاش شدن خبر وجود یک تاسیسات غنی ساز مخفی در نزدیکی شهر مقدس قم قرار گرفته است. برملا شدن مکان این تاسیسات، بهترین فرصت ایران برای تولید مخفیانه اورانیوم با خلوص بالا را که در تولید سوخت تسلیحات هسته ای کاربرد دارد، از آن کشور گرفت.
علاوه بر آن، بازرسان هسته ای بین المللی در گزارش خود از نیروگاه نطنز آورده اند، تعداد دستگاه های سانتریفوژ فعال در این نیروگاه از تابستان گذشته به این سو، 20 درصد کاهش یافته است. کارشناسان هسته ای این رویداد را به بروز مشکلات فنی نسبت می دهند. برخی دیگر، از جمله مقامات اروپائی، اعتقاد دارند این مشکلات در نتیجه انجام مأموریت های مخفی غرب برای خرابکاری در برنامه ایران، از طریق ایجاد اخلال در تجهیزات و ساختارهای وارداتی به کشور، رخ داده است.
این رویدادها سیاستگزاران دولت اوباما را برآن داشته تا تخمین خود از مدت زمان لازم برای آنچه کارشناسان هسته ای عملی ساختن «دستاورد مخفیانه» برای ایران می خوانند، طولانی تر کنند. منظور از این عبارت، توانائی عملی ایران در تولید مخفیانه یک سلاح هسته ای است.
یکی از مقامات ارشد دولت در مرکز استراتژی ایران در کاخ سفید گفت: «ایرانی ها فعلاً هیچ مورد اینچنینی در اختیار ندارد، و ما فکر نمی کنیم تا 18 ماه آینده و حتی دو و یا سه سال آینده به چنین نقطه ای برسند.» دولت آمریکا به متحدان گفته فرصت طولانی تری که به دست آمده، به تحریم ها اجازه می دهد بر روی ایران، پیش از توسعه توانمندی هسته ای خود، تاثیر بگذارد.
مقام دیگر دولت آمریکا گفت، هرچند مقامات اسرائیلی هنوز حمله نظامی علیه تأسیسات هسته ای ایران را یک گزینه محتمل می خوانند، اما « اکنون احساس می کنند اتفاقات داخلی ایران، آنها را در برابر تحریم های واقعی آسیب پذیر کرده است» و ممکن است به اوباما زمان بیشتری برای همراه کردن چین و روسیه بدهد. یک دیپلمات ارشد اسرائیل در واشنگتن گفت «اوباما در مذاکرات پشت پرده ما را متقاعد کرده است که امتحان کردن تحریم های جدید، حداقل برای چند ماه، ارزشمند است.»
دولت آمریکا قصد دارد کشورهای عربی و آسیائی را در قطع معاملات مالی با شرکت های صوری وابسته به سپاه پاسداران، با اروپا همراه کند.
دیدگاه فعلی دولت ایالت متحده در قبال برنامه هسته ای ایران، حاصل توصیه های شش مقام ارشد دولت به اوباما در خصوص اتخاذ استراتژی مناسب است. بازنگری برنامه هسته ای ایران توسط دولت، که به گفته آنها بر اساس گزارش امنیتی قبلی، اطلاعات واصله از متحدان و سایر تحلیل ها صورت گرفته، منجر به ارزیابی مجدد و ارائه یک گزارش رسمی جدید نشده است.
احتمالا معضل دیگر برای ایران، تلاش های خرابکارانه غرب است. روزنامه نیویورک تایمز در ماه ژانویه از دستور جورج بوش ریاست جمهوری سابق آمریکا برای اجرای یک برنامه مخفی علیه زیرساخت های هسته ای ایران پرده برداشت. این اقدامات شامل تلاش برای ایجاد اخلال در سیستم های الکترونیک و رایانه ای است که ادامه فعالیت هسته ای را با اشکال مواجه می سازد. دولت اوباما در قبال ادامه این برنامه، که یکی از سری ترین موضوعات در دولت ایالات متحده است، سکوت اختیار کرده است.
منبع: نیویورک تایمز- 2 ژانویه
