روزنامه مردم‌امروز حتی به شماره بیستم نرسید و با حکم شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه، توقیف شد. سردبیر و مدیرمسوول این روزنامه تایید کرده‌اند که دلیل توقیف، صفحه یک این روزنامه در سه‌شنبه هفته گذشته(شماره شانزدهم) بود که با انتشار عکسی از جرج کلونی٬ تیتر یک خود را این گونه انتخاب کرده بود: “کلونی: من هم شارلی هستم”.
این عکس و تیتر در روزهای گذشته با اعتراض طیف‌هایی از اصولگرایان مواجه شده بود و مانند چند توقیف رخ داده در سال‌های اخیر، حرکت هماهنگ رسانه‌های امنیتی و نظامی موثر و مشهود بود. خبرگزاری تسنیم، منتسب به اطلاعات سپاه پاسداران و خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران در روزهای اخیر مجموعه مصاحبه‌هایی را با چهره‌های اصولگرا منتشر کرده بودند که خواستار برخورد با این روزنامه بودند و حتی وزیر ارشاد را تهدید می‌کردند که در صورت برخورد نشدن با این روزنامه، با شخص او برخورد خواهد شد.
این رسانه‌ها در پی القای این نکته بودند که اقدام روزنامه مردم‌امروز در جهت تایید “اهانت”های مجله شارلی‌ابدو به پیامبر اسلام است. این درحالی است که در متن خبر، هیچ اشاره تاییدآمیز نسبت به رویه این نشریه وجود نداشت و محکومیت حمله به شارلی‌ابدو نیز از سوی وزارت امور خارجه و امام جمعه تهران نیز واکنش داده شده بود.
محمد قوچانی سردبیر روزنامه هم به خبرگزاری فارس توضیح داده بود که این عکس و تیتر، قبل از چاپ آخرین شماره هفته‌نامه شارلی ابدو با کاریکاتوری از پیامبر اسلام روی جلد، انتخاب و منتشر شده بود.
همچنین در شماره هجدهم این روزنامه، یکی از تیترهای صفحه اول “شارلی باز هم توهین کرد” انتخاب شده بود و محمد قوچانی، سردبیر هم در سرمقاله‌ای نوشت: “تنها راه نبرد با کاریکاتوریست‌های مغرض و تروریست‌های جاهل، اعتدال است، اعتدال است، اعتدال… و برای اعتدال تنها و تنها یک اسوه وجود دارد: پیامبر اکرم حضرت محمد بن عبدالله(ص)…. مردی که هیچ نکته اغراق‌آمیزی در حیاتش نبود و هیچ افراط و تفریطی نداشت که به کار کاریکاتوریستی (مغرض و غیرمغرض) بیاید! پیامبری که اگر امروز در میان ما بود پناه همه بود، حتی آن یهودی مغرضی که بر سر و روی شریفش خاکروبه ریخت…”
اما هیچ کدام از این‌ها به کار نیامد تا دستگاه قضایی از مداخله و صدور حکم توقیف منصرف شود. آن هم وقتی که اداره کل مطبوعات داخلی بابت همین موضوع به مردم‌امروز تذکر داده بود. حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در این خصوص توضیح داده است: “اداره کل مطبوعات داخلی، هفته پیش و حسب وظایف ذاتی خود به روزنامه مردم‌امروز بابت درج تصویر و تیتری که درباره نشریه فرانسوی شارلی ابدو داشت، تذکر داد. البته منطقاً دستور کار جلسه هیات را دبیرخانه این هیات اعلام می‌کند امّا بدیهی است مواضع و مطالب رسانه‌های کشور و از جمله روزنامه مردم‌امروز درخصوص ماجرای نشریه فرانسوی در اولین جلسه هیات، مورد بررسی قرار می‌گیرد.”
مطبوعات و خطر توقیف
خبرگزاری تسنیم با انتشار مطلبی، محمد قوچانی را “رکورددار توقیف” نامیده و به نوعی خواسته این پیام را برساند که توهین و قانون‌شکنی، رویه نشریاتی است که قوچانی سردبیری‌شان را برعهده داشته است. اما سیاهه بلندبالای توقیف مطبوعات در ایران، تنها این طیف از نشریات را در بر نمی‌گیرد. در سال‌های گذشته نشریات پرشماری به دست قاضی مرتضوی توقیف شدند و دولت احمدی‌نژاد هم یکی از رکوردداران تذکر به مطبوعات و توقیف آنها بود. در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی هم نشریات از گزند توقیف در امان نمانده‌اند. ابتدا روزنامه بهار انتشار خود را به صورت داوطلبانه متوقف کرد و سپس از سوی هیات نظارت توقیف شد. پس از آن نوبت به آسمان رسید، روزنامه‌ای که محمد قوچانی سردبیری‌اش را برعهده داشت. نقل سخنان “هرمیداس باوند”، فعال سیاسی ملی‌گرا پرداخت که در روایت خاطره‌ای از دهه ۶۰، حکم قصاص را “غیرانسانی” خوانده بود باعث صدور این حکم شد.
هم‌میهن و نشاط دو روزنامه دیگر در آستانه انتشار هم، اساسا از سوی قوه قضاییه اجازه انتشار را پیدا نکردند. ابتکار و قانون هم از دیگر نشریات توقیف شده این دوران هستند که البته بعد از مدتی دوران توقیفشان پایان گرفت. پیش از مردم‌امروز، هفته‌نامه ستاره صبح که در آستانه تبدیل به روزنامه بود، حکم توقیف گرفت.
روزنامه حامی دولت، بی‌حامی ماند
اولین شماره روزنامه مردم‌امروز به سردبیری محمد قوچانی و مدیریت احمد ستاری، روز شنبه ششم دی ماه به روی دکه‌ها رفت. قوچانی که پیش از این سردبیر شماری از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نشریات دو دهه اخیر ایران بوده، این بار در شرایطی انتشار یک روزنامه را آغاز کرد که رسما در شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی عضویت دارد و صراحتا اعلام کرده بود مردم‌امروز “حامی دولت یازدهم” خواهد بود.
احمد ستاری با سابقه حضور در هسته اصلی راه‌اندازی روزنامه همشهری و مدیرکلی مطبوعات وزارت ارشاد در دوران وزارت محمد خاتمی نیز پیش از انتشار این روزنامه، یک بیانیه طولانی منتشر کرد. ستاری در این بیانیه، نظام جمهوری اسلامی را “بهترین گزینه ممکن در مقطع پس از انقلاب اسلامی” دانسته و با ارائه یک منشور اعتقادی و التزامی نوشته بود: “رسانه‌ها، باید در چارچوب نظام اسلامی و ارزش‌های برخاسته از آن گام بردارند”. او همچنین معتقد است که “رسانه ها باید حافظ و منادی ارزش های اصیل انقلاب، نظام و امام و رهبری باشند”.
او پیش از توقیف روزنامه تحت مدیریتش، و در شرایطی که حملات اصولگرایان شدت گرفته بود، این بار متنی خطاب به محمد قوچانی نوشت و در آن عنوان کرد: “ممکن است کسانی، از ما، این بی‌سلیقگی و یا حتی بد سلیقگی در انتخاب آن تیتر را نپسندیده باشند و به ما خرده بگیرند که برای آن که خط فاصل نگاه باورمندان واقعی به دین سرمدی و آیین رحمانی پیامبر گرامی اسلام را از کسانی که هم سو با معاندان کینه‌ورز اسلام، دست به نفرت پراکنی و مشوه کردن چهره حقیقی و نورانی اسلام در عصر حاضر می‌زنند و به تعبیر مقام معظم رهبری کارگزاران اسلام انگلیسی یا آمریکایی‌اند، نشان دهیم، دهها راه و روش بهتر بود الا آن تیتری که ما انتخاب کرده بودیم.”
ستاری یکی از صفحات اول روزنامه را که به رونمایی از فیلم “محمد رسول‌الله” اختصاص داشت و همچنین دو صفحه ویژه منتشر شده به مناسبت تولد پیامبر اسلام را یادآوری کرد و نوشت: “با کمال ادب و احترام به پیشگاه هموطنان مسلمان به آن ها اطمینان می دهم که گردانندگان روزنامه مردم‌امروز، از پیروان و ارادتمندان پیامبر «رحمه للعالمین» هستند و اگر افتخاری در زندگی داشته باشند همین باور و ارادت است.”
عکس: بهروز مهری - AFP
