پیاده‌روی، دور از شان نظام

نویسنده
مریم کاشانی

» ادامه انتقادات از محمدجواد ظریف

حجت‌الاسلام کاظم صدیقی، در خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران سفر محمد جواد ظریف به فرانسه و همچنین قدم زدن او با جان کری را مورد انتقاد قرار داد. امام جمعه موقت تهران گفت: “دولت‌مردان ما باید بشناسند که با چه کسانی طرف هستند و سر یک میز می‌نشینند. شما با درنده‌هایی که به هیچ‌کس و حتی به مقدسات شما رحم نمی‌کنند، حرف می‌زنید و لذا باید عمل شما نشانه عزت انقلابی شما باشد و در شرایطی که به پیامبر شما اهانت می‌کنند و بعد هم نخست‌وزیر کودک‌کش اسرائیل در راهپیمایی این گروه خبیث همراهی‌شان می‌کند و احساسات یک میلیارد مسلمان جریحه‌دار شده و همه لعنت‌شان می‌کنند، مسافرت به فرانسه بدون هیچ واکنش متناسب صحیح نبود.” به گزارش خبرگزاری تسنیم، او اضافه کرد: “مذاکره‌کنندگان غربی در مذاکرات با نخست‌وزیر صهیونیستی تماس می‌گیرند که “ما امنیت شما را تامین می‌کنیم”، اما در عین حال ما باید در انظار عمومی با اینها قدم بزنیم؟ این کار در شان دیپلماسی نظام اسلامی نیست و ملت ما این را نمی‌پسندد.”

همزمان آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد نیز در خطبه‌های نماز جمعه این شهر گفت: “با همه احترامی که برای متولیان سیاست خارجی قائل هستیم و با همه تشکری که از تیم مذاکره کننده مورد حمایت رهبری داریم، اما از عملکرد این متولیان گله‌مندیم و به صراحت اذعان داریم که متولیان سیاست خارجی نه تنها در برابر اقدام موهن فرانسه در خصوص نشر کاریکاتور موهن برخوردی نداشتند، بلکه متاسفانه با دشمن دست دادند و به او لبخند زدند.” او اضافه کرد: “درست همان روزی که کاریکاتور اهانت به پیامبر (ص) در شارلی ابدو انتشار یافت، متولی سیاست خارجی ایران در مقابل دوربین‌های شکارچی در خیابان‌های ژنو با دشمن ایران قدم می‌زد و این امر هیچ تحلیلی جز این‌که ایرانی‌ها از اسلام خسته شده‌اند و از پیغمبر اکرم (ص) دست برداشته‌اند، برای دنیا نمی‌تواند داشته باشد.”

از روز ۲۴ دی‌ماه گذشته که محمدجواد ظریف در جریان مذاکره با همتای امریکایی‌اش در شهر ژنو، چند دقیقه‌ای هم بیرون از ساختمان مذاکرات، پیاده‌روی کردند، اعتراض مخالفان دولت شدت بیشتری گرفته است.

ابتدا حسین شریعتمداری، نماینده سیدعلی خامنه ای در روزنامه کیهان، طی یادداشتی با عنوان “فراتر از نابجا!” به این اقدام اعتراض کرد. او ضمن ابراز تاسف از حضور وزیر امور خارجه در فرانسه بعد از آنچه که او “اهانت به پیامبر اسلام” نامیده بود، نوشت: “ناپختگی وزیر خارجه کشورمان - و نه خدای نخواسته بی‌اعتنایی‌ ایشان به ساحت مقدس رسول خدا - به همین اندازه خاتمه نمی‌یابد بلکه جناب ظریف در اقدامی تعجب‌آور و برخلاف عرف شناخته شده و فرموله دیپلماتیک، به اتفاق جان کری، محل رسمی مذاکره را ترک کرده و همراه ایشان در یکی از خیابان‌های ژنو به قدم زدن می‌پردازد!” شریعتمداری اضافه کرده بود: “این اقدام آقای ظریف که خبر آن در سطح گسترده‌ای منتشر شد، زیر این عنوان قابل تعریف است که اولا؛ برخلاف نگاه رسمی و منطقی جمهوری اسلامی ایران که آمریکا را دشمن خونریز و غارتگر می‌داند و برای آن هزاران سند غیرقابل تردید ارائه می‌کند، آقای ظریف نگاهی دیگر دارد […] ثانیاً؛ قدم زدن صمیمانه با جان کری در حالی که اهانت به پیامبر اعظم و انتشار 3 میلیون کاریکاتور موهن به خبر اول دنیا تبدیل شده و آمریکا یکی از اصلی‌ترین حامیان این اهانت بی‌شرمانه است، غیر از بی‌اعتنایی جمهوری اسلامی ایران در قبال اهانت به رسول خدا چه مفهوم و معنای دیگری می‌تواند داشته باشد؟”

پس از انتشار انتقادات روزنامه کیهان، حمله به محمدجواد ظریف و روند دیپلماسی دولت شدت بیشتری گرفت.

از سوی دیگر، سرتیپ محمدرضا نقدی رییس سازمان بسیج مستضعفین در گفتگو با سایت راستگرای دانا گفته بود: “بنده تا حالا سعی کرده ام در خصوص وزارت امور خارجه اظهار نظر نکنم تا موضع ایشان در مذاکرات را تضعیف نکرده باشم ولی بعضی اشتباهات، دیگر قابل تحمل نیست و به صراحت می گویم که آقای ظریف از چشم و نظرم افتاد.” او قدم زدن با “وزیر خارجه خبیث آمریکا” در خیابان و نشان دادن صمیمیت با “دشمن بشریت” را حرکتی “کاملا غلط و ناپسند” دانسته و اضافه کرد: “قدم زدن ظریف با وزیر خارجه آمریکا زیر پا گذاشتن خون شهدا بود.” نقدی اضافه کرد: “کار خیلی زشت‌تر و غیر قابل بخشش‌تر، سفر به پاریس در همان روزی است که نخست وزیر فرانسه کاریکاتور توهین آمیز به پیامبر اسلام را جلوی دوربین‌ها در دست گرفته و نمایش می‌دهد. این خطاها نشان داد که آقای ظریف نمی‌دانند نماینده چه ملت و نماینده چه عظمتی هستند و ایشان با این کارها توانایی خود را در دفاع از حقوق ملت ایران به شدت زیر سوال بردند.”

در حالی که انتقادات از پیاده‌روی وزرای خارجه ایران و امریکا افزایش یافته بود، روزنامه دولتی ایران با انتشار خبری، علت این پیاده‌روی را برخی ملاحظات امنیتی دانست. این روزنامه نوشته بود: “منابع آگاه و رسانه‌ها گفته‌اند این پیاده روی غیر مترقبه، ابتکاری برای گریز از امکان شُنودهای بین‌المللی بوده است. محدوده این پیاده‌روی‌ در یکی از نقاط مرکزی شهر و در محدوده نسبتاً قدیمی و کم مساحت شهر است که از قضا از پرترددترین مناطق برای وسایل نقلیه عمومی و نیز عابران پیاده به شمار می‌آید.”

همچنین، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت، در پاسخ به خبرنگاری که درباره انتقادات مطرح شده درباره پیاده‌روی مزبور پرسیده بود کنایه زد: “مثلا اینکه چرا پیاده رفته‌اند و سوار ماشین نشده‌اند؟” او با تاکید براینکه “خیلی سخیف است که مباحثی همچون قدم زدن مطرح شود، و گفته شود این ناشی از دیپلماسی ضعیف است،” تاکید داشت: “عده‌ای چون می‌بینند مذاکرات با جدیت و قاطعیت دنبال می‌شود به این مسائل می‌پردازند. اما باید بدانند که این نوع واکنش‌ها جایی در بین مردم ندارد.”

محمدجواد ظریف نیز در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد: “به دلیل این که جلسه صریح و جدی داشتیم شاید نیاز بود که چند دقیقه ای بحث ها متوقف شود و به شکل دیگری ادامه یابد؛ این کارها در بحث های دیپلماسی خیلی طبیعی است؛ ژنو دو ایراد داشت، یکی اینکه هتل باغ و حیاطی نداشت و دیگر اینکه کوچه های کنار هتل که چند دقیقه ای در آن قدم زدیم پر از خبرنگار بود و آنها هم اینگونه سوژه ها و عکس ها را می پسندند.” او اضافه کرد: “پرداختن بیش از اندازه به این حواشی کمکی نمی کند؛ حرکتی که آنجا شد بدون حاشیه سازی بود و فقط به دلیل این بود که مذاکرات از حالت تنش آلودی که پیدا کرده بود، خارج شود تا بتوان با استفاده از هوای پاک مقداری فضای مذاکرات تغییر پیدا کند.” ظزیف در عین حال گفته بود: “فکر می کنم دوستانی که بیش از ظرفیت موضوع در این زمینه استفاده سیاسی می‌کنند اشکالی ندارد، ما آمادگی داریم که دوستان استفاده سیاسی کنند.”