ایران، که هم اکنون به واسطه تحریم هایی که ظرف چند روز آینده اعمال خواهد شد تحت فشار است، با چالش دیگری نیز روبرو شده است که ممکن است در نهایت صدور نفت خانم ایران را محدود سازد.
گروه های مخالف برنامه هسته ای ایران به شرکت های تامین کننده ایمنی تردد و پهلو گرفتن کشتی ها در بنادر مختلف، فشار آوردند تا معاملات خود را ایران را پایان دهند. تانکر های ایرانی نمی توانند بدون داشتن مهر تائید از این “موسسات طبقه بندی”، که نشان دهنده سالم بودن کشتی ها و ایمنی آنها از نظر محیط زیست است، در آبهای دنیا تردد کنند.
این امر می تواند قدرت حرکت کشتی هایی که نفت ایران را در پایانه های نفتی ایران بارگیری می کنند دچار اختلال کند، در حالیکه کاهش صادرات نفت ایران در حال حاضر هم باعث رشد قیمت های نفت در بازار جهانی شده است.
موسسات طبقه بندی اروپایی، نظیر شرکت لویدز بریتانیا و دفتر وریتاس فرانسه، طی ماه های پیش، یکی پس از دیگری قراردادهای خود را برای نظارت بر کشتی های ایرانی، از جمله کشتی های شرکت بزرگ تانکر نفتی ایران، لغو کرده اند.
پیتر ساند، تحلیلگراصلی شرکت کشتیرانی بین المللی بیمکو گفت: “بدون داشتند گواهی معتبر… غیر ممکن است که بتوان در بنادر بین المللی پهلو گرفت.”
هر گونه محدودیتی در مورد تردد تانکر های ایرانی عقب نشینی مهمی در زمینه رگ حیاتی نفتی تهران به شمار می رود و ایران را مجبور می کند برای حمل نفت هر چه بیشتر بر ناوگان داخلی خود اتکا کند. تحریم های پیش بینی شده اتحادیه اروپا که قرار است از اول ماه ژوئیه به اجرا درآید، نه تنها صادرات نفت ایران به اروپا را ممنوع می کند، بلکه بیمه کشتی های ایرانی توسط شرکت های اروپایی را که تامین کننده بیمه 90 درصد تانکر های دنیا هستند، نیز ممنوع می کند.
حتی بدون در نظر گرفتن مشکل تامین گواهینامه طبقه بندی معتبر هم تحلیلگران انتظار دارند صادرات نفت ایران، بر اثر تحریم هایی که از اول ژوئیه اعمال می شود و مشکلاتی که در انجام معاملات با بانک مرکزی ایران وجود دارد، به یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد.
بازارهای نفتی توجه چندانی به کاهش عرضه نفت ایران نشان نداده اند. بازارهای تجاری اروپا اکنون درگیر بحران منطقه یورو هستند که قیمت نفت را تا 90 دلار برای هر بشکه کاهش داده است. هفته گذشته قیمت نفت 7 درصد کاهش یافت.
برخی از تحلیلگران گفتند مشکلاتی که ایران در کشتیرانی با آن روبروست ممکن است در نیمه اول سال آینده اثرگذار باشد.
بانک بارکلیز در بریتانیا روز پنج شنبه اعلام کرد “عدم اطمینان در باره میزان نفت عرضه شده توسط ایران باعث افزایش تولید کشورهای عضو اوپک به میزانی بیش از نیاز بازار به نفت خام شده است.”
این بانک در گزارش جداگانه ای گفته است “مسائل مربوط به روابط خارجی ایران به مرور طی سال جاری اثر خود را بر قیمت های نفت خواهد گذاشت.”
تانکرهای ایران از گواهینامه های ایمنی بطور کامل محروم نشده اند زیرا موسسات آسیایی به عدم پیروی از تحریم ها، این گواهینامه ها را تامین می کنند.
یک سخنگوی شرکت ثبت کشتی ها در کره گفت برای تعدادی از کشتی های ایرانی گواهینامه صادر کرده است. این موسسه کره ای مسئول نظارت بر 7 تانکر ایران است.
موسسه طبقه بندی چین هم، که از اظهار نظر در این مورد خودداری کرد، برای تعدادی از تانکر های شرکت ملی نفتکش های ایران گواهینامه ایمنی صادر کرده است.
شرکت ملی نفتکش های ایران ضمن تائید عدم صدور گواهینامه توسط موسسات اروپایی گفت تانکرهای ایران مطمئنا گواهینامه های لازم را دریافت خواهند کرد.
سخنگوی یک شرکت نفتی گفت تحریم های اتحادیه اروپا شامل موسسات صدور گواهینامه نمی شود.
وی گفت ممکن است فشار های سیاسی باعث شده باشد که موسسات طبقه بندی، که موسساتی غیر دولتی برای نظارت بر ساخت و کارکرد کشتی ها و بنادر هستند، از ارائه خدمات به ایران سرباز زده باشند.
برخی از این موسسات تائید کرده اند که اقدامات گروه های تبلیغاتی آمریکایی در تصمیم آنها موثر بوده است.
شرکت آلمانی جرمانیش لوید در نامه ای ذکر کرده است که “ما باید شهرت خود را حفظ کنیم.” این شرکت نظارت خود بر کشتی های ایرانی را قطع کرده است.
نظارت شدید بین المللی بر کشتیرانی ایران باعث شده است که ایران هویت کشتی های خود را تا حد امکان پنهان سازد. در چند ماه اخیر ایران پرچم کشتی های خود را مکررا عوض کرده است و از پرچم مالت و یا توالو و تانزانیا که کمتر شناخته شده هستند استفاده کرده است.
اگر تحریم ها تشدید شود احتمالا شرکت های آسیایی نیز به آن خواهند پیوست. سخنگوی شرکت کره ای گفت “به نظارت دقیق وضعیت ایران” ادامه می دهد. او گفت: “سیاست کره پیروی کامل از مقررات بین المللی است و مایل نیست به هیچ مشکلی در این راه برخورد کند.”
منبع: وال استریت ژورنال – 24 ژوئن
