توماس اردبرینک
هر تابستان، نیروی انتظامی در ایران زنانی را که قانون حجاب در جمهوری اسلامی را که شامل روسری مناسب و مانتوی بلند است زیر پا بگذارند، دستگیر می کند.
اما امسال، موضوع حجاب و اینکه دولت چه برخوردی با این مسئله خواهد داشت، به اختلافات احمدی نژاد و روحانیون قدرتمند شیعه، دامن زد.
روحانیون محافظه کار و فرماندهان نظامی که مثل آنها فکر می کنند، از این شاکی هستند که احمدی نژاد تلاش کافی برای قوانین حجاب بطور کامل اجرا بشود، نمی کند. برخی از آنان در تجاوز های گروهی به زنان، قربانیان را عامل این جنایت می دانند و معتقدند که حجاب نامناسب آنها باعث این اتفاق شده است.
این بحث یکی از آخرین جدل هایی است که بین رهبران سکولار، که سیاست را روز به روز پیش می برند و رهبران مذهبی، بوجود آمده است. منتقدان احمدی نژاد، او و اطرافیانش را متهم می کنند به اینکه برای زیر سووال بردن تاثیر آنها در جمهوری اسلامی توطئه می کنند. آنها رئیس جمهور را متهم کرده اند که مشاورانش برای ایجاد محبوبیت، آزادی های فردی را بیشتر کرده اند.
بعد از اختلاف علنی احمدی نژاد و آیت الله علی خامنه ای در ماه آوریل، بر سر استعفای اجباری یکی از وزیران، روحانیون و نمایندگان مجلس و فرماندهان سپاه که قبلا یکی از قوی ترین حامیان احمدی نژاد بودند، او را در زمینه های زیادی مورد انتقاد قرار دادند، مثل توزیع زمین مجانی در بین ایرانیان و سیاست های اقتصادی که در پیش گرفته است.
مسئله حجاب مهم ترین در میان آن هاست. روحانیون معتقدند روسری هایی که عقب رفته و گیسوانی که به نمایش می گذارد، تهدیدی جدی برای ارزش های اصیل اسلامی است.
در دوران محمدرضا شاه پهلوی، پوشیدن مایوی دو تکه و مینی ژوپ در سواحل ایران عادی بود. اما از بعد از انقلاب اسلامی در ایران، قانون زنان را ملزم به پوشاندن مو و پوشیدن مانتو کرد.
روحانیون می گویند که داشتن حجاب، پاکدامنی زن را تضمین می کند. اما قانون مبهم است و زنان ایرانی هر روز لباس های تنگ تر می پوشند و روسری هایشان عقب تر می رود و روحانیون از این شکایت دارند که شهرهای ایران شبیه به شهرهای اروپایی شده است که زنان “بدحجاب و عملا عریان” در خیابان های آن تردد می کنند.
احمدی نژاد به صراحت اعلام کرد که دولت او از اعمال خشونت در مقابل زنانی که دو تار مو از روسری شان بیرون زده است، حمایت نمی کند و دراقدامی نادر این موضوع را در مصاحبه تلویزیونی اش در سال 2010 نیز مطرح کرد. او تاکید کرد که ترجیح می دهد در مورد حجاب آموزش زیاد شود تا فشار قانون تا مزایای حجاب، برای زنان کاملا روشن شود و آنها بتوانند در مورد حجاب کامل خودشان تصمیم بگیرند.
اما در تابستان، روحانیون از موضعگیری های مدارا جویانه او خسته شدند. احمد خاتمی، امام جمعه تهران اخیرا گفت: “برای حل شدن مسئله بد حجابی و برطرف شدن این معضل باید خون ریخته شود.”
علیرضا علوی تبار، تحلیلگر سیاسی که از آزادی های فردی جانبداری می کند، گفت: “مسئله حجاب برای دولت و مخالفانش، دست آویزی شده است تا برتری خود را نسبت به دیگری به نمایش گذارند. این موضوع فقط برای نشان دادن قدرت بیشتری است.”
در نماز جمعه این هفته، نمازگزاران به تشویق امام جمعه ها، به خیابان ریختند و دولت را به دلیل فشار نیاوردن برای اجرای قانون حجاب، محکوم کردند. معترضان پلاکارد هایی در دست داشتند که متعلق به ارگانی تحت نظر آیت الله خامنه ای بود و شعار می دادند: حجاب اسلامی “سنگر” است و جلوی مدرنیزم را می گیرد.
در ماه آوریل، نیروی انتظامی گشت های خود را افزایش داد و افسران با موتور هایشان در خیابان ها جولان دادند و ماشین هایی که متعلق به زنان بدحجاب بود، توقیف می کردند. جریمه نقدی و تنبیه که گاهی اوقات شامل شلاق هم می شد، افزایش پیدا کرد.
اما روز شنبه گذشته، در سینمای اریکه ایرانیان که یکی از پاتوق های جوانان تهرانی است، فقط عده کمی مطابق با حجاب مورد نظر دولت، چادر به سر داشتند. در عوض، زنانی که اکثرا بیست ساله بودند آرایش غلیظ داشتند و موهای مش و های لایت کرده خود را با روسری که به اندازه قاب دستمال بود و زیر چانه گره زده بودند، به نمایش گذاشته بودند.
نگین، 23 ساله، دانشجوی رشته زبان، گفت: “ما عادت کرده ایم در لباس پوشیدن ابتکار به خرج بدهیم. اما این آخوند ها در یک دنیای دیگر زندگی می کنند.”
نگین هم مثل بسیاری از دختران شهری می گوید وقتی که روسری سرش می کند به این معنا نیست که فردی مذهبی است بلکه چون اجباری است این کار را می کند. نگین که شلوار چین پاره زیر مانتو اش پوشیده است و موهایش از پشت روسری قرمز روشن اش بیرون زده است، می گوید: “بیرون از خانه تلاش می کنم بدون اینکه دستگیر شوم، خوشگل باشم.”
درحالی که احمدی نژاد ترجیح می دهد مشکل حجاب را از مواضع “فرهنگی” حل کند و معتقد است دولت باید آموزش بدهد که “حجاب کامل اسلامی، از گناه جلوگیری می کند و باعث گسترش نیکی می شود”، اما روحانیون معتقدند که حجاب، یک مسئله امنیتی است. زنانی که حجاب کامل ندارند مردان را دعوت می کنند که از آنها سوء استفاده کنند و باعث ایجاد “فساد” در خانواده ها می شوند.
آیت الله ناصرمکارم شیرازی به روزنامه مردم سالاری گفت “آمار طلاق، جرم و تجاوز به دلیل بدحجابی زنان، بالا رفته است.”
وقتی خبر دو تجاوز دستجمعی در رسانه ها منتشر شد، تعدای از روحانیون و فرماندهان خود قربانیان تجاوز را به دلیل بدحجابی مورد انتقاد قرار دادند و وقوع جنایت را گردن آنها انداختند.
در ماه مه، چند مرد که خود را جای مامور نیروی انتظامی جا زده بودند، در باغی در شهر خمینی شهر به هشت زن در مقابل خانواده هایشان تجاوز کردند.
حجت الاسلام موسی سالمی، امام جمعه خمینی شهر، در مراسم نماز جمعه اعلام کرد که قربانیان انسان های پاکی نبوده اند و باید به دلیل مشروبخواری و رقص بدون حجاب در حضور مردان تنبیه می شدند.
بسیاری از زنان فعال با این نگاه مخالف هستند.
توران ولیمراد، دبیر انجمن اسلامی زنان، گفت که پوشاندن موها بخشی از فرهنگ ایران است. اما بدحجابی به هیچ عنوان نمی تواند یک مسئله امنیتی تلقی شود.
ولیمراد گفت: “شما نمی توانید قربانیان را سرزنش کنید. مسئولان بهتر است توجه شان را معطوف این مردان بکنند که نمی توانند جلوی خودشان را بگیرند.”
سانفرانسیسکو گیت، 23 ژوئیه
