امتناع روحانی از امضای قانون هسته‌ای مجلس

نویسنده
حسین محمدی

» علیرغم پایان مهلت قانونی صورت گرفت:

اصول‌گرایان از عدم امضا و ابلاغ قانون هسته‌ای مصوب مجلس توسط حسن روحانی شکایت دارند؛ قانونی که نمایندگان مجلس نهم دلیل تصویب آن را حمایت از دولت در مذاکرات هسته‌ای توصیف کرده بودند.

مجلس نهم به تازگی قانون “الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای ملت ایران” را در یک ماده‌واحده و دو تبصره به تصویب رسانده بود. براساس این قانون لغو کامل تحریم‌ها در روز اجرای توافق، عدم بازدید از مراکز نظامی و امنیتی و مصاحبه با دانشمندان و در نهایت عدم وجود محدودیت برای تحقیق‌های علمی پیرامون موضوع‌های هسته‌ای، شروط پذیرش توافق با کشورهای عضو گروه ۱+۵ درباره برنامه هسته‌ای ایران است.

با این حال حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم، تاکنون از ابلاغ این قانون خودداری کرده است؛ قانونی که علی لاریجانی، رئیس مجلس نهم، پس از تایید شورای نگهبان روز ششم تیرماه برای ابلاغ به روحانی ارسال کرد. رئیس‌جمهوری پنج روز پس از ارسال نامه رئیس مجلس، فرصت دارد تا دستور اجرای این قانون را ابلاغ کند. با این وجود روحانی هنوز اقدامی در این زمینه انجام نداده.

تصویب این طرح در مجلس با حاشیه‌هایی همراه بود. پس از قرار گرفتن طرح در دستور کار مجلس، منتقدان دولت به “تغییرات زیاد” در متن آن اشاره کردند. با این حال علی لاریجانی، رئیس مجلس، گفته بود که دلیل این تغییرات “هماهنگی‌های لازم” با شورای عالی امنیت بوده. به گفته لاریجانی “این موضوع در هیات رئیسه بحث شد که چارچوب‌های مورد نظر رهبری رعایت شود و هماهنگی و مشورت با شورای عالی امنیت ملی وجود داشته باشد. البته ملاحظاتی داشته‌اند که منتقل کرده‌ایم”.

اکنون عدم ابلاغ این قانون توسط روحانی با گلایه اصول‌گرایان روبه‌رو شده. وب‌سایت مشرق‌نیوز - نزدیک به سپاه پاسداران - در این زمینه نوشت: “تیم هسته‌ای باید به گونه‌ای در روند مذاکرات هسته‌ای پیش برود تا مجلس بر حسن اجرای توافق بر اساس خطوط قرمز ترسیم شده در قانون، نظارت داشته باشد؛ حال باید این سوال را از تیم هسته‌ای و مذاکره کننده داشت که قانون هسته ای مجلس شورای اسلامی در مذاکرات وین چگونه مد نظر قرار گرفته و تیم مذاکره کننده چه وزنی به این قانون مجلس داده است”.

نویسنده این وب‌سایت اشاره کرده که این برای نخستین بار نیست که حسن روحانی از اجرای یک قانون مصوب مجلس خودداری می‌کند. اشاره این مطلب به قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر است. قانونی که با وجود تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان،‌ از سوی روحانی ابلاغ نشد. به همین دلیل علی لاریجانی، رئیس مجلس، آن را ابلاغ کرد.

 بروز اختلاف احتمالی میان حسن روحانی و علی لاریجانی در این زمینه در حالی است که حسین شریعتمداری - نماینده ولی‌فقیه در موسسه کیهان - در سرمقاله این روزنامه، هم‌زمان از رئیس مجلس و رئیس‌جمهوری انتقاد کرد: “تنها ملاک و میزان برای ارزیابی توافق احتمالی، انطباق کامل آن با معیارهایی است که حضرت آقا در قالب «خطوط قرمز» ترسیم کرده‌اند و بهانه‌هایی نظیر، همخوانی شرایط امروز کشور با دوران امام حسن علیه‌السلام - که قیاس مع‌الفارق است- و توصیه به کنار آمدن با دشمن که اولا از ساحت مقدس حضرت امام حسن(ع) به دور است و ثانیا انحراف از مسیری است که آن حضرت پیموده‌اند، نمی‌تواند نگاه مردم را از «توافق خوب» دور کند. و برخلاف آنچه جناب لاریجانی مطرح کرده‌اند، استناد به نظرات حضرت آقا برای ارزیابی روند مطلوب مذاکرات و توافق احتمالی پس از آن، نه فقط پنهان شدن پشت سر رهبری نیست، بلکه پیروی جانانه از نظرات حضرت ایشان است”.

هم‌زمان انتقادهای اصول‌گرایان از گفت‌وگوهای هسته‌ای و موضع‌گیری مسئولان دولتی در این‌باره ادامه دارد. از جمله رجانیوز، وب‌سایت نزدیک به جبهه پایداری به انتقاد از سخنان اکبر هاشمی‌رفسنجانی و حسن روحانی پرداخت.

هاشمی‌رفسنجانی به تازگی در گفت‌وگو با روزنامه گاردین گفته است که بازگشایی سفارت آمریکا در ایران غیرممکن نیست. حسن روحانی نیز با اشاره به بحث روابط خارجی،‌گفته بود: “دوران احساسات تمام شده، [باید] با دنیا تعامل کنیم”.

این دو جمله با انتقاد رجانیوز مواجه شده و این وب‌سایت نوشته است: “روحانی و هاشمی هم‌زمان از هدف اصلی مذاکرات هسته‌ای رونمایی کردند… توافق هسته‌ای قرار است گام اول باشد، گام اول برای این‌که اعتماد امریکا به ما جلب شود! آمریکا بعد از کودتای ۲۸ مرداد، حمایت از شاه، بلوکه کردن اموال ایران، کمک به صدام در جنگ با ایران، حمله به هواپیمای مسافربری ایران، تحریم‌های متعدد و… قرار است هسته‌ای ما را هم بگیرد تا اعتمادش به ما جلب شود”.

هم‌زمان با ادامه گفت‌وگوها در وین برای توافق نهایی، روزنامه وطن‌امروز در مطلب نخست خود با اشاره به این‌که “گزارش‌ها حاکی از نقض اصول توافق خوب در مذاکرات هسته‌ای است”، نوشت: “تلقی که از آغاز اجرا در این توافق وجود دارد، این است که توافق زمانی اجرایی است که ایران همه تعهدات کلیدی خود را به طور تمام و کمال انجام داده باشد. در این صورت، آنچه احتمال آن بسیار زیاد است این است که ایران به نحو بازگشت‌ناپذیری زیرساخت هسته‌ای خود را برمی‌چیند و تازه آن وقت باید به انتظار بنشیند که غربی‌ها به تعهد خود عمل می‌کنند یا نه”.

در تحولی دیگر خبرگزاری دانشجویان ایران به انتقاد از حامیان گفت‌وگوهای هسته‌ای پرداخته است. این وب‌سایت با اشاره به حامیان رسیدن به توافق هسته‌ای با غرب، واکنش‌های روزهای اخیر درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین را به نقد کشیده است: “روند تحمیق مخاطب و دلخوش کردن او به شادی های زودگذر چندان هم پایدار نخواهد بود. بنابراین نمی توان امید چندانی به چیدن میوه ی شادی های ساختگی در آوردگاه های انتخاباتی آینده داشت. لذا لطفاً در صورتی که به اصول اولیه دیپلماسی عمومی و منافع ملی هم پایبند نیستید؛ حداقل به منافع سیاسی کوتاه مدت خود پایبند باشید! و از حالا بر طبل شادی به هر قیمتی نکوبید. اعتراف آقای عراقچی به اشتباه بودن استقبال از تیم مذاکره کننده و شادی و پایکوبی برای آنها در فرودگاه را که یادتان نرفته است؟ حداقل از تیم مذاکره کننده حمایت کنید. باور کنید به نفع همه است”.