توقف انتشار کتاب های جدید
مشکلات ناشران ایرانی و بالا رفتن قیمت کاغذ باعث شده است که بسیاری از ناشران ایرانی، عملا کار انتشار کتاب‌های جدید را متوقف کنند.
منوچهر حسن‌زاده، مدیر انتشارات مروارید، در این زمینه با اشاره به اینکه “ کار نشر را به خاطر مسائل کاغذ تقریباً متوقف کرده‌ایم”، به مهر گفته است که در این مدت کتابی را برای چاپ نفرستاده است.
وی ادامه داده: “ واقعیت این است که ما ترمز کار را کشیده‌ایم؛ الان بیش از یک ماه و نیم است هیچ کتابی برای چاپ نفرستاده‌ایم. با تاجران کاغذ که صحبت می‌کنیم، نسبت به آینده کارشان ناامیدند و می‌گویند کاغذ را بفروشیم، با پول آن چه بخریم، همان کاغذ را هم نمی‌توانیم دوباره بخریم!”
وی با اشاره به قیمت کاغذ در بازار ایران، گفت: “آخرین باری که کاغذ خریدیم، بندی حدود ۶۰ هزار تومان بود و بعد از آن عملاً کار را متوقف کردیم و به نظرم خیلی از ناشران هم این کار را کردند. ناشرانی هم که کاغذ را با ۷۰ هزار تومان به بالا خریدند، عمدتاً ناشران کتاب‌های درسی بودند برای اینکه دانش‌آموزان از درس و مدرسه نیفتند”.
حسن زاده ادامه داده: “متاسفانه خبرهای خوبی از اوضاع اقتصادی مملکت نمی‌شنویم؛ چند وقت قبل در یکی از روزنامه‌ها خواندم که گویا در ۶ ماهه اول امسال تنها ۲۵ درصد درآمد کشور محقق شده و در واقع ما با کسری ۷۵ درصدی بودجه روبه‌روییم. در چنین شرایطی منِ ناشر چه پیشنهادی می‌توانم بدهم و چه کار می‌توانم بکنم؛ به جز اینکه منتظر باشم قیمت کاغذ فروکش کند و بازار به ثبات برسد؟ تاجر کاغذ، ناشر کتاب، چاپخانه‌دار، نویسنده، مترجم، ویراستار و دیگر دست اندرکاران چاپ یک کتاب باید نسبت به آینده کارشان یک اطمینان نسبی داشته باشند؛ در غیر این صورت کار نشر،آب در هاون کوبیدن است”.
اما مدیر انتشارات مروارید تنها کسی نیست که چنین وضعی را دارد. یوسف علیخانی، مدیر نشر آموت نیز گلایه‌هایی مشابه دارد. وی گفته است که “بازگرداندن قیمت کاغذ به مبلغ مشابه سال گذشته محال است” و تنها اظهار امیدواری کرده: “تنها کاری که دولت در این زمینه می‌تواند انجام دهد این است که اجازه ندهد قیمت از مبالغ فعلی بالاتر رود”.
علیخانی افزوده است: “به عنوان یک ناشر و نویسنده می‌گویم که مشکلات فعلی موجود در بازار نشر به ویژه با گرانی کاغذ، بیش از اینکه به ناشر لطمه برساند، گریبان نویسنده ومخاطب کتاب را خواهد گرفت و باید به این تهدید جدی نگاه کرد”.
مدیر نشر آموت ادامه داده: “ناشر در بازار فعلی در نهایت شمارگان کتاب خود را کم می‌کند و یا اثری را کم منتشر می‌کند و در نهایت هم سودش را می‌برد؛ هرچند کم. اما این نویسنده است که در این پروسه ضرر می‌کند. اگر من در سال گذشته رمان را با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه یا نهایتا ۱۶۵۰ نسخه چاپ می‌کردم با نویسنده هم قرارداد ۱۰ درصد به بالا می‌بستم، اما الان وقتی شمارگانم کم می‌شود، چاره‌ای ندارم جز اینکه به نویسنده بگویم که شرط تحقق ۱۰ درصد قرارداد شما این است که تمام نسخه‌های کتاب به فروش برسد “.
وی در این زمینه به آمار کتاب های منتشر شده توسط انتشاراتی خود اشاره می‌کند: “ آموت پارسال ۴۳ عنوان کتاب منتشر کرد. ایده من این بود که اگر ۱۰ کتاب هم نفروخت، مهم نیست. به جای آن تعدادی نویسنده کتاب اولی به جامعه معرفی شده است و از نظر اقتصادی هم بقیه آثار جبران مافات می‌کنند ، اما امسال و در وضعیت فعلی نمی‌توانم این کار را بکنم؛ یعنی شرایط فعلی چاره‌ای برای ناشر نگذاشته که تنها چیزی منتشر کند که فروش آن تضمین شده باشد. ناشر در بازار فعلی نشر به هیچ عنوان توان ریسک کردن ندارد و رو می‌آورد به تجدید چاپ. در این میان تنها نویسنده و مخاطب هستند که آسیب می‌بینند. ای کاش معاونت فرهنگی وزارت ارشاد به این موضوع دقت کند”.
وی همچنین به انتقاد از وضعیت کاغذ نیز پرداخته: “چند ماه گذشته عنوان شد که واردات کاغذ نداریم اما الان در بازار کاغذ سوداگری وجود دارد. ناشران بزرگ و دلالان کاغذ به معامله کاغذ روی آورده‌اند و اگر فکر کنیم که می‌شود این مساله را در گیرودار بروکراسی کاغذی فعلی حل کنیم، اشتباه کرده‌ایم. وضعیت نشر در حال حاضر مثل یک دومینو شده است. مشکل تنها به ناشر برنمی‌گردد، نویسنده و خواننده و چاپخانه‌دار و صحاف هم در خطر هستند و باید برایشان فکری کرد”.
