امیرحسین لطیفی
سایت “الف” متعلق به احمد توکلی در یک گزارش تحلیلی که به نظر می‌رسد به قلم همین اقتصاددان جناح محافظه‌کار باشد، با اشاره با آمارهای بین المللی منتشر شده در خصوص دو مقوله “مبارزه با فساد” و نیز “رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری” که افت شدید رتبه ایران در بین کشورهای جهان را نشان می‌دهد، این آمارها را “با وجود وعده‌ها و شعارهای پی‌درپی آبادگران مجلس و ستاد انتخاباتی آقای احمدی‌نژاد، مایه سرشکستگی و یک شکست تمام عیار برای اصولگرایان مجلس و دولت” توصیف کرد و نوشت: “در واقع گروه‌های دوم خردادی امروز حق دارند با استناد به آمارهای بین‌المللی ادعا کنند که وعده‌ها و شعارهای اصولگرایان برای مبارزه با فساد و رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری، همگی شعارهای انتخاباتی بوده است.“
تنزل رتبه در مبارزه با فساد، رفع موانع تولید و جذابیت سرمایه‌گذاری
آمارهای بین‌المللی مورد اشاره این سایت محافظه‌کار حاکی از این است که رتبه ایران در بین کشورهای جهان از نظر شاخص احساس مبارزه با فساد، از سال 2004 تا سال 2007 از رتبه 87 به 88، 105 و در نهایت 131 تنزل یافته است. در زمینه سهولت کسب‌و‌کار و رفع موانع تولید نیز ایران از سال 2005 تا 2007 از رتبه 108 به 113 و سپس به رده 119 در بین کشورهای جهان سقوط کرده است.
آمار مربوط به فساد از سوی “سازمان شفافیت بین‌المللی” اعلام شده که همه‌ساله آمار مربوط به مفاسد اقتصادی را اعلام می‌کند، و آمار مربوط به سهولت کسب‌و‌کار نیز بر اساس گزارش 3500 وکیل، تاجر، حسابدار، قاضی و مسئول دولتی از 155 کشور تهیه شده و 10 شاخص شفاف اقتصادی مرتبط با سهولت تولید و سرمایه‌گذاری از جمله زمان کسب مجوز، سهولت شروع کسب‌و‌کار، نحوه حمایت از سرمایه‌گذاران، سهولت قوانین مالیاتی، سهولت قوانین کار، ورشکستگی، سهولت تجارت خارجی، میزان امنیت اقتصادی، سهولت دریافت وام و… را در بر می‌گیرد. این شاخص‌ها توسط بانک جهانی و با همکاری دانشگاه آکسفورد و شرکت امور مالی بین‌المللی تهیه شده است.
به موازات این آمارها، ارزیابی واحد اطلاعات موسسه بین‌المللی معتبر “اکونومیست” در خصوص جذابیت سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف نیز نشان می‌دهد که ایران در بین 82 کشور مورد بررسی، از نظر جذابیت بازرگانی و سرمایه‌گذاری، برای سال‌های 2008 تا 2012 در ردیف هشتادم (از آخر، سوم!) قرار دارد و ونزوئلا، شریک تازه ایران، با دوازده پله سقوط نسبت به دوره پیش، در ردیف هشتاد و یکم جای گرفته و در آخر جدول نیز با حفظ جایگاه قبلی، کشور آنگولا ایستاده است. گفتنی است در این آمارها کشورهایی همچون پاکستان، جمهوری آذربایجان، بنگلادش، نیجریه و کنیا، همه در رتبه‌های بالاتر از جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.
اعلام شکست اصولگرایان در تحقق وعده‌های انتخاباتی
احمد توکلی که یکی از چند تئوریسین اصلی جناح محافظه‌کار در حوزه اقتصاد محسوب می‌شود، در حال حاضر رئیس مرکز پژوهش های مجلس هفتم است و در هشتمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نیز نامزد اصلی محافظه‌کاران در برابر سید محمد خاتمی بود که توانست تنها 5 میلیون رای را در برابر 22 میلیون رای خاتمی از آن خود کند. وی در انتخابات نهم از قالیباف حمایت کرد و پس از آن نیز یکی از شاخص‌ترین اصولگرایان منتقد دولت در مجلس هفتم به شمار می‌رود که خصوصا در زمان ارائه لایحه بودجه سال 85 (اولین لایحه بودجه دولت نهم) به مجلس، با افزایش بودجه عمرانی در این لایحه به شدت مخالفت کرد و آن را باعث “بروز بیماری هلندی و افزایش تورم” دانست؛ مخالفتی که هرچند در کاهش این رقم بی‌تاثیر نبود اما صحت آن در عمل تایید شد.
اکنون اقتصاددان اصولگرا به صراحت شکست اصولگرایان دولت و مجلس در تحقق شعارهای خود، از جمله در خصوص مبارزه با فساد و رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری را مطرح کرده و نوشته است: “گروه‌های دوم خردادی نه شعار مبارزه با فساد یا رفع موانع تولید دادند و نه به آن عمل کردند، دغدغه و شعار آنها توسعه سیاسی بود و هنوز هم هست و زمانی که مجلس و دولت را تحویل دادند می‌توانستند با سربلندی افکار عمومی را درباره میزان عمل به وعده‌شان در توسعه سیاسی به قضاوت فرا بخوانند. اما اصولگرایان - هم اصولگرایان مجلس و هم دولتمردان فعلی - به صراحت وعده مبارزه با فساد و رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری داده‌اند، آنها برای اینکه ثابت کنند وعده‌هایشان، شعارهای پوچ انتخاباتی نبوده، فرصت زیادی ندارند.“
وی در حالی از شکست اصولگرایان دولت و مجلس سخن می‌گوید که احزاب و فعالان جبهه اصولگرایان با وجود ناکامی‌های آشکار دولت احمدی نژاد، همچنان از آن دفاع می‌کنند و در این دفاع، به‌زعم تحلیل‌گران، بسیاری از واقعیت‌های اقتصادی ملموس جامعه را نیز ندیده می‌گیرند. آنها در حالی از عملکرد دولت احمدی نژاد دفاع می‌کنند که دولت هم در برابر انتقادهای اقتصادی، به جعل آمار و تکرار آن می‌پردازد.
این اقدام دولت نهم، هفته گذشته با انتقاد صریح محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین روبرو شد که ضمن انتقاد از عملکرد اقتصادی دولت احمدی نژاد، دولت را به دستکاری در آمارها متهم کرد و گفت: “اگر خدای‌ناکرده مشکلی پیدا کردیم و برای رفع آن در معیارهای آمارگیری و آمار دستکاری کردیم، ممکن است برای یک مدت برخی از مسایل پوشیده بماند و یا برخی از اشکالات را انکار کنیم، اما واقعیت این است که این مساله مشکلات را حل نمی‌کند. اگر در جامعه تورم وجود دارد و بالاتر از ان احساس فردفرد جامعه هم این است که تورم وجود دارد و مردم عادی هم تورم را در هنگام خرید خود احساس می‌کنند، حالا شما آمار بدهید که تورم وجود ندارد و یا تغیری در معیارهای علمی بدهیم که نتیجه دلخواه ما را بدهد؛ اما آن واقعیت از بین نمی‌رود.“
جعل آشکار در اعلام آمار سرمایه‌گذاری خارجی
یکی از روش‌های دولت نهم برای موفق نشان دادن عملکرد خود، ارائه آمارهای نادرست یا مبهم و تبلیغات بر روی آنها بدون توجه به واقعیت‌هاست و یکی از واقعیت‌هایی که در همین هفته گذشته به صراحت نادیده گرفته شد و آمار مربوط به آن به شکلی “دستکاری شده” به رسانه‌ها ارائه شد، رقم سرمایه‌گذاری خارجی در سال قبل بود. این در حالی است که پیش از این هم در اعلام نرخ تورم، دولت احمدی نژاد دست به اعلام ارقام غیر واقعی زده بود؛ به طوری که حتی انتقاد مرکز پژوهش‌های مجلس و صندوق بین‌المللی پول را نیز برانگیخته بود.
حال دولت احمدی نژاد هفته قبل دست به اعلام رقمی در خصوص میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال گذشته زد که تعجب کارشناسان را برانگیخت و باعث شد رسانه‌ها دولت را به دست بردن در آمار و افزودن “یک صفر ناقابل” متهم کنند. رقم اعلام شده از سوی دولت، جذب 2⁄10 میلیارد دلار در سال 1385 بود، در حالی که آنکتاد (اجلاس کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد) این رقم را برای سال 2006 در حدود 901 میلیون دلار اعلام کرده بود!
جالب اینجا بود که وقتی رییس جدید سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران در جلسه مطبوعاتی هفته قبل خود این آمار را اعلام کرد، بلافاصله با این سوال خبرنگاران مواجه شد که “پس چرا آمار شما بیش از ده برابر آمار آنکتاد است؟!” وی برای پاسخ به این سوال، ابتدا گفت: “باید با آنکتاد درباره تعاریف خود از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران به گفت‌وگو بنشینیم!” و سپس معاون خود را به کمک طلبید و او هم در توجیه این تفاوت فاحش، بروز آن را به “باز بودن اقتصاد ایران” و ثبت نشدن سرمایه‌های وارد شده به ایران دانست؛ در حالی که خبرنگاران بلافاصله “رتبه 138 ایران از بین 168 کشور جهان از لحاظ بسته بودن اقتصاد” را به این مقامات دولتی یادآور شدند.
با این حال، و با وجود اینکه کارشناسان معتقدند آمار ارائه شده از سوی دولت کاملا غیر واقعی است، مقامات دولتی همچنان به تکرار این ادعا می‌پردازند؛ که در آخرین نمونه، دیروز معاون اجرایی احمدی نژاد ادعای افزایش سریع و بی‌سابقه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران را تکرار کرد و آن را نشانه موفقیت دولت نهم دانست!