نوزدهمین جلسه شورای عالی فضای مجازی پس از نزدیک به پنج ماه تاخیر و در پی اختلاف میان دولت و قوه‌قضاییه،در حالی برگزار شد که عدم برگزاری جلسات این شورا باعث تهدید به سپردن ریاست این شورا به فرد دیگری غیر از حسن روحانی شده بود.
جلسات این شورا،که به دستور رهبر جمهوری‌اسلامی تشکیل شده، باید هر سه هفته یک بار تشکیل شود.
دلیل عدم تشکیل جلسات این شورا بروز اختلاف میان دولت و قوه‌قضاییه درباره فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و برخی سایت‌های خبری بود.
طی هفته‌های گذشته دو مساله درباره فضای مجازی و اینترنت میان دولت و قوه‌قضاییه باعث اختلاف شده بود. نخست بحث فیلترینگ سایت‌های خبری که توسط حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد، مطرح شد. اقدام وزارت ارشاد برای فیلتر کردن این سایت‌ها، با اعتراض محسنی‌اژه‌ای، سخن‌گوی قوه‌قضاییه، مواجه شد. وی در این‌باره گفته بود که “وزارت ارشاد اختیاراتی دارد و به زودی به این نتیجه می‌رسد که در چارچوب اختیاراتی که ندارد وارد عمل نشود”.
علاوه بر مساله سایت‌های خبری، نامه محسنی‌اژه‌ای به دولت نیز باعث به وجود آمدن بحث هایی شد. محسنی‌اژه‌ای، معاون اول قوه‌قضاییه، همزمان با سفر روحانی به نیویورک، در نامه خود به دولت فرصتی یک ماهه داد تا برنامه‌های وایبر و واتس‌اپ را فیلتر کند.
تلاش برای فیلتر کردن واتس‌آپ و وایبر، دو شبکه ارتباطی پرطرفدار در میان ایرانیان، از سال گذشته آغاز شده است. حتی “کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه” حکم به فیلتر شدن واتس‌آپ داد اما دولت در اردیبهشت ماه امسال، نخستین اقدام عملی خود را در برابر گسترده شدن دایره فیلترینگ انجام داد و با نپذیرفتن حکم این کارگروه به دستور رییس‌جمهوری، عملا از آن سلب اختیار کرد.
دبیر کارگروه که معاون قضایی دادستان کل کشور است، همان زمان واکنش تندی به این تصمیم نشان داد اما این اعتراض راه به جایی نبرد.
فیلتر کردن سایت‌های خبری و درخواست فیلترینگ وایبر و واتس‌اپ در حالی صورت می‌گیرد که حسن روحانی پیش از سفر خود به نیویورک و در واکنش به افزایش فیلترینگ در ایران، گفته بود: “ما تنها دو چیز یاد گرفته‌ایم؛ دیوار و فیلتر. خب معلوم است وقتی شما فیلتر را می‌آورید آنها هم می‌روند فیلترشکن درست می‌کنند. اگر قرار بود این مساله حل شود تا الان درست شده بود”.
روز اول اکتبر(۹ مهر) سال گذشته، جک دورسی، رییس و یکی از بنیانگذاران توییتر، حساب کاربری منتسب به حسن روحانی را خطاب قرار داد و نوشت: “عصر به خیر رییس‌جمهور، آیا شهروندان ایران می‌توانند توییت‌های شما را بخوانند؟” اشاره او به فیلتر بودن توییتر در ایران بود. پاسخ روحانی به او چنین بود: “عصر به خیر جک، همان طور که به کریستین امانپور هم گفتم تلاش می‌کنم تا مردم کشورم بتوانند به راحتی به تمام اطلاعات جهانی دسترسی داشته باشند، چون این حق آنهاست”.
امسال اما دک کاستولو، مدیر ارشد اجرایی توییتر از او پرسید: “آقای رییس جمهور! از توییت‌های‌تان از محل سازمان ملل متحد لذت می‌بریم. دوست داشتیم که مردم ایران هم از آنها لذت ببرند. کی این اتفاق خواهد افتاد”؟
در پی بروز این اختلاف‌ها و با توجه به برتری عددی مخالفان دولت در این شورا، حسن روحانی از برگزاری جلسات این شورا برای چند ماه امتناع کرد؛ مساله‌ای که با اعتراض اصول‌گرایان مواجه شد.
از آن جمله می‌توان به ابراهیم رییسی، دادستان کل کشور اشاره کرد که در اعتراض به برگزار نشدن این جلسات به روحانی گفته بود: “از آقای رییس‌جمهور که ریاست این شورا را دارد درخواستم این است که این جلسه هرچه زودتر تشکیل شود چراکه مسایلی که درباره رسانه‌ها مطرح است می‌تواند در این جلسه مطرح شود”.
با ادامه امتناع روحانی از تشکیل این جلسه، در نهایت اصول‌گرایان دست به تهدید او زدند. سایت گرداب ـ وابسته به مرکز مبارزه با جرایم سازمان‌یافته سپاه - نوشت: “فارغ از اینکه چه‌کسی مقصر اصلی در برگزاری جلسات این شورا که به‌دستور مقام معظم رهبری در ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ تشکیل شده، است باید گفت که در ماده پنجم آئین‌نامه داخلی این شورا آمده است که جلسات شورای‌عالی با حضور اکثریت مطلق اعضای شورا و به‌ریاست رییس شورا و در غیاب ایشان، رییس مجلس شورای اسلامی یا رییس قوه قضاییه رسمیت می‌یابد”.
مساله‌ای که از سوی احمدی‌مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، نیز تکرار شد: “جلسه این گروه قرار بود تشکیل شود اما ظاهرا به دلیل عدم آمادگی دستور کار، لغو شد اما کارگروه‌های این شورا و دبیرخانه در حال فعالیت هستند و حتی یکی از سران قوا نیز می‌تواند به جای رئیس‌جمهور آن را تشکیل دهد”.
اشاره فرمانده نیروی انتظامی به خبر تشکیل این جلسه بود که ابتدا اعلام، اما ساعاتی بعد لغو شد.
حال روحانی که تاکنون چندین بار مخالفت خود را با فیلترینگ بیان کرده، مجبور به تشکیل شورایی شده که احتمالا حکم به فیلترینگ خواهد داد. باید دید رییس دولت یازدهم می‌تواند چاره‌ای برای این مشکل بیاندیشید یا خیر.
