پسلرزههای استیضاح رضا فرجیدانا، وزیر سابق علوم و خروج او از کابینه، در مجلس هم ادامه دارد. گرچه در ظاهر دولت و نمایندگان از یکدیگر تشکر میکنند، اما به نظر میرسد زیر پوست مجلس اخبار دیگری در جریان است.
از جمله اتفاقهای روزهای اخیر مجلس، امکان اعلام موجودیت فراکسیونی با عنوان “اعتدال” از سوی ابراهیم نکو، نماینده مجلس، بود.
نکو در گفتوگویی با خبرگزاری فارس، خبر از آن داد که این فراکسیون “در اولین روز کاری مجلس در هفته آینده” و در “سطح شورا” تشکیل جلسه داده و “موجودیت خود را اعلام خواهد کرد”.
وی هفته گذشته نیز در انتقاد از امکان رای مثبت فراکسیون “رهروان ولایت” به استیضاح فرجیدانا، گفته بود که اگر این استیضاح در مجلس رای بیاورد، نمایندگان مجلس اقدام به تشکیل فراکسیون اعتدال خواهند کرد.
نکو پیش از این گفته بود که حدود ۱۴۰ نماینده مجلس عضو چنین فراکسیونی هستند. با این حال برخی نمایندگان دیگر این عدد را بین ۸۰ تا ۱۴۰ نفر اعلام کردهاند. از نمایندگانی نظیر علی مطهری، عابد فتاحی و علیرضا محجوب به عنوان موسسان این فراکسیون نام برده میشود. اردیبهشت ماه کمالالدین پیرموذن گفته بود که نشست نمایندگان حامی دولت “با حدود ۶۰ نفر” تشکیل میشود.
همان زمان سایت تدبیر هم درباره اعلام موجودیت فراکسیون اعتدال نوشته بود: “اعتدالیون می خواهند این بار با تابلویی جدا از دو فراکسیون اصلی وارد رقابت درونی پارلمان شوند”.
مجلس نهم که با اکثریت قاطعی از اصولگرایان تشکیل شده است، شامل دو فراکسیون اصلی اصولگرایان و رهروان ولایت است. فراکسیون رهروان ولایت در واقع حامیان علی لاریجانی، رییس مجلس، هستند.
بحث تشکیل این فراکسیون همزمان با آن مطرح میشود که روزنامه اصولگرای جمهوریاسلامی، در سرمقاله روز گذشته خود، با اشاره به استیضاح فرجیدانا ، نوشت که در دو مساله “انتخاب استانداران و فرمانداران” و “در اختیار قرار دادن بودجه کلان به استانداران” دولت تلاش کرده که به “نمایندگان امتیاز دهد” و روحانی “باید مواظبت بیشتری در این زمینه داشته باشد و در عمل استقلال قوا را به رسمیت بشناسد”.
این برای چندمین بار است که طی یک سال گذشته بحث تشکیل فراکسیون اعتدال در مجلس مطرح شده. زمستان و بهاری که گذشت، بحث تشکیل این فراکسیون به شکل جدی مطرح شد، اما این اتفاق رخ نداد و به دلایل مختلف منتفی شد.
یکی از دلایل عدم تشکیل این فراکسیون احتمالا به مخالفتهایی باز میگردد که در سطح مجلس نسبت به آن وجود دارد. نه تنها افرادی نظیر علی لاریجانی و احمد توکلی، بلکه حتی برخی از نمایندگان نزدیک به اصلاحطلبان نیز مخالف تشکیل چنین فراکسیونی هستند.
علی لاریجانی، رییس مجلس، پیش از این گفته بود که طرح چنین مباحثی باعث “کمک به دولت” نخواهد شد، زیرا: “آرمدار بودن افراد نفوذ کلامشان را کاهش میدهد”.
احمد توکلی، از نمایندگان اصولگرای مجلس، نیز سال گذشته گفته بود که “تشکیل فراکسیون اعتدال، تندروها را برجسته میکند”، زیرا به عقیده توکلی “تندروها هنوز نتوانستهاند فضای مجلس را تغییر دهند” و این مساله “برای دولت و مردم غنیمت است”.
پیش از این عابد فتاحی، نماینده ارومیه، درباره تشکیل این فراکسیون چنین گفته بود: “نمایندگانی که به دنبال تاسیس فراکسیونی معتدل در مجلس هستند زمانی دست از تشکیل این فراکسیون میکشند که آقای لاریجانی بتواند ما را قانع کند که چرا نباید این فراکسیون را تشکیل دهیم… با آقای لاریجانی و حداد هیچ نشستی نداشتیم البته از گوشه و کنار شنیدهایم که آقای لاریجانی مخالف تشکیل فراکسیون نمایندگان اصلاحطلب و مستقل در مجلس است. حتی از بیرون از مجلس نیز فشار بر ما زیاد است”.
ابراهیم نکو نیز سال گذشته گفته بود که فراکسیون حامی لاریجانی، مسوولیت حملات به دولت را به عهده دارد: “الان قسمت مهمی از مدیریت حمله به وزارت امور خارجه یا وزارت علوم و ارشاد و یا حتی وزارت نفت با فراکسیون رهروان است. این هم مستقیما به تمایل لیدرهای این فراکسیون برای وجود چنین شرایطی بر می گردد. اینها مثلا در جریان کارت های زردی که به دولت داده شد کاملا تاثیر مستقیم داشتند و به نفع مخالفان دولت عمل کردند. به هر حال لیدرهای فراکسیون رهروان در جریان مناسباتش با دولت صادقانه کار نمی کنند ژست سیاسی آنها ربطی به ماهیت رفتارهایشان ندارد”.
از جمله مسایلی که چنین انشعابی میتواند به دنبال داشته باشد، تشتت در میان اصولگرایان برای انتخابات مجلس دهم است.
مسالهای که پیش از این از سوی اصولگرایان به عنوان یکی از دلایل اصلی شکست در انتخابات ریاستجمهوری هم عنوان شده بود: “در سالی که گذشت، اصولگرایان به چشم دیدند که «جدا شدن» به شکست میانجامد، «وحدت نداشتن» از پیروزی، باخت میسازد و فرقه فرقه گشتن برای برداشتن سهم بیشتر از پیروزی، ممکن است به افزوده شدن نقش و سهم در شکست بیانجامد”.