در پی وخامت اوضاع اقتصادی ایران براثر تحریمها و در شرایطی که برخی مسوولان جمهوری اسلامی خواستار لغو تحریمها شدهاند، بزرگترین شرکت حمل و نقل و کشتیرانی جهان، اعلام کرده است که در نتیجه افزایش تحریمهای بینالمللی، حمل و نقل کالا برای ایران را متوقف خواهد کرد.
تحریم جدید در حالی اتفاق میافتد که پیش از این هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، گفته بود که در صورت تغییر رفتار ایران، امکان لغو سریع تحریمهای وضع شده علیه جمهوری اسلامی وجود دارد.
اما اکنون سخنگوی شرکت مرسک، به بیبیسی فارسی گفته است که این شرکت با توجه به “تحریم های اتحادیه اروپا و تشدید تحریم های آمریکا” قادر به ادامه فعالیت در ایران نیست و به همین دلیل “عملیات خود به مقصد یا از مبدا ایران را قطع کرده است”. پیش از این یکی از شرکتهای زیر مجموعه این موسسه اعلام کرده بود که با مقایسه “منافع محدود تجارت با ایران” و “هزینه های از دست دادن موقعیت های تجاری در کشورهای دیگر و مشخصا ایالات متحده” ارائه خدمات به ایران را متوقف خواهد کرد. تحریمهای جدید باعث خواهد شد که ارسال کالاهایی چون مواد غذایی به ایران با مشکل روبهرو شود.
توقف فعالیت مرسک پس از آن صورت میگیرد که این شرکت تابستان سال گذشته ارائه خدمات در بنادر امام خمینی، بندر عباس و عسلویه را به دلیل آنکه “خود را متعهد به پیروی از قوانین بین المللی تجاری و تحریم های بین المللی از جمله تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران” دانسته بود، متوقف کرده بود.
پیش از این برخی دیگر از شرکتهای حمل و نقل نیز اعلام کرده بودند که ارائه خدمات به جمهوری اسلامی را متوقف خواهند کرد. اتفاقی که توسط برخی شرکتهای بیمه کالا نیز رخ داده و باعث نزول صادرات و واردات جمهوری اسلامی شده بود.
برخی از مسوولان غربی تاکنون بارها از تاثیر تحریمها بر اقتصاد ایران سخن گفتهاند. باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا، زمستان گذشته با اشاره به تحریمهای بینالمللی وضع شده علیه جمهوری اسلامی، گفته بود که “این اقدامات چنان کارآمد بوده است که حتی مقامات ایرانی هم تایید کرده اند که اقتصادشان به هم ریخته است”.
بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل نیز پیش از این در گزارشی پیرامون “وضعیت حقوق بشر در ایران” به تاثیرتحریمها پرداخته بود: “تحریمهای اعمال شده علیه ایران تاثیر قابل توجهی بر عموم مردم داشته است، از جمله موجب افزایش تورم، گرانی، افزایش بهای سوخت و انرژی، افزایش میزان بیکاری وکمبود کالا های اساسی و دارو شده است”.
وی اضافه کرده بود: “شرکتهایی که مجوز لازم برای واردات دارو و مواد غذایی کسب کردهاند با مشکل پرداخت بهای کالای خریداری شده از طریق بانکهای یک کشور ثالث مواجهاند… به دلیل مشکلات سیستم بانکی در ارتباط با ایران، شرکتهای دارو سازی صدور دارو به ایران را متوقف کردهاند و به همین دلیل داروها برای درمان بیماریها مختلف کمیاب شدهاند، از جمله داروهایی مانند داروهای ضد سرطان، ناراحتی قلبی و تنفسی”.
شورای امنیت سازمان ملل چهار قطعنامه تحریمی علیه ایران تصویب کرده و از ایران خواسته تا فعالیتهای مربوط به غنی سازی اورانیوم را متوقف کند. ایران تا کنون با سرپیچی از این درخواستها فعالیتهای غنیسازی را توسعه داده است. آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریمهای یکجانبه شدیدی را علیه ایران اعمال کردهاند.
غرب نسبت به اهداف برنامه هستهای ایران مشکوک است و نسبت به صلح آمیز بودن آن، با دیده تردید مینگرد. آنها خواستار اعتمادسازی از سوی جمهوری اسلامی و تضمینهایی برای عدم ساخت سلاح هستهای هستند. مسوولان جمهوری اسلامی اما این اتهام را تکذیب میکنند.
پیش ازاین هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، حاکمیت جمهوری اسلامی را مسئول وضع اقتصادی کنونی ایران دانسته و در عین حال گفته بود که اگر ایران درباره برنامه هستهایاش همکاری جدی کند تحریمها میتواند فورا برداشته شود. وی اضافه کرده بود: “هدف ما ترغیب رژیم ایران به مذاکره جدی و با حسن نیت با جامعه جهانی درباره برنامه هستهایاش بوده و هست”.