ماندگار شدن بی بی (نتان یاهو) در منصب نخست وزیری اسرائیل بعد از برگزاری انتخابات روز سه شنبه 15 ماه مارس، با وجود تاکید جین ساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دایر بر “ بی اثر بودن آن بر روند مذاکرات اتمی”، بدون تردید نقش تعیین کننده ای بر مواضع دولت اوباما و محتوای توافق نهایی اتمی خواهد داشت.
سفر روز یکشنبه دوم فروردین یووال اشتانیتز وزیر امور راهبردی اسرائیل به فرانسه با هدف تاثیر گذاری بر تصمیمات پاریس در جمع کشورهای اروپایی عضو ثابت شورای امنیت صورت گرفته است.
اشتانیتز طی یک گفتگوی رادیویی قبل از انجام سفر روز یکشنبه خود انگیزه آنرا “تلاش برای پیشگیری از یک توافق نامطلوب” با جمهوری اسلامی برشمد.
سخنرانی جنجالی سوم ماه مارس نتان یاهو در کنگره آمریکا اگر چه واکنش های متفاوتی را در سراسر جهان بر انگیخت، در عین حال علاوه بر مطرح ساختن گسترده برنامه های اتمی جمهوری اسلامی به عنوان یک خطر امنیتی برای صلح منطقه موقعیت شخصی او را در سیاست داخلی اسرائیل مستحکم ساخت.
تعداد قابل ملاحظه ای از کشورهای منطقه منجمله عربستان سعودی، ترکیه و مصر در جمع کشورهای بزرگتر، و کشورهای کوچکتر مانند کویت، امارات و جمهوری آذربایجان تاکنون به شیوه های مختلف نگرانی های خود را از این بابت عنوان ساخته اند اما اسرائیل تنها کشور منطقه است که با استفاده از تمام ابزارهای ممکن برنامه های اتمی جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار داده و مذاکرات دولت اوباما با تهران را وسیله ای برای حفظ بخشی از ظرفیتهای اتمی جمهوری اسلامی معرفی میکند.
اتمی شدن منطقه
در واکنش به فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی طی ده سال گذشته تمام کشورهای مخالف برنامه های اتمی جمهوری اسلامی به بهانه تولید برق، عملا در مسیر اتمی شدن قرار گرفته اند.
ترکیه راکتور های در دست طراحی خود را از روسیه دریافت خواهد کرد، عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر نیز طی ملاقات ماه مرداد خود با پوتین قرار دادی برای دریافت راکتور اتمی از آن کشور امضاء کرد.
طی دو سال آینده دو واحد از چهار واحد تولید برق اتمی ابوظبی که با هدایت کره جنوبی و مشارکت ژاپن و فرانسه و تعدادی شرکتهای پیمانکاری در دست تکمیل است به بهره برداری خواهد رسید. عربستان سعودی نیز پیش از سفر بهمن ماه سال گذشته علی اکبر ولایتی مشاور امور بین المللی علی خامنه ای به مسکو و مذاکره برای ساخت راکتور اتمی دیگری در ایران، قرار دادی با کره جنوبی برای ساخت دو راکتور اتمی در آن کشور امضاء کرد. ظاهرا اردن و کویت نیز مطالعات گسترده ای را برای فعال شدن در این حیطه آغاز کرده اند.
هدف مذاکرات اتمی جاری گروه 1+5 ( آمریکا) با ایران ایجاد فاصله ای یک ساله مابین زمان تصمیم گیری برای ساخت بمب اتمی و قابلیت مبادرت به یک آزمایش اتمی و قرار گرفتن در جمع 9 کشور دارای بمب هسته ای است که از آن به عنوان <فرار اتمی> یاد میکنند.
بمنظور تحقق این هدف، بنظر میرسد کشورهای عضو گروه 1+5 با هدایت آمریکا و در تقابل با تمام قطعنامه های شورای امنیت در این زمینه، که هر نوع غنی سازی اورانیوم در ایران را غیر قانونی اعلام کرده اند، حفظ ظرفیت محدود غنی سازی در ایران را پذیرفته اند.
خطر دنبال کردن چنین سیاستی از سوی دولت کنونی آمریکا که به دنبال ثبت یک پیروزی در عرصه مناسبات خارجی است، مجاز شمردن ظرفیت محدود غنی سازی اورانیوم برای شمار بزرگی از کشورهای دیگر و در نتیجه تولد قدرتهای بالقوه اتمی بخصوص در منطقه بحران زده خاورمیانه است؛ کشورهایی که اتمی شدن را با ساخت راکتور آغاز کرده اند و در آینده قادر خواهند بود با استناد به امتیزهای واگذار شده به جمهوری اسلامی برای غنی سازی مجاز اورانیوم، راه خود را با فرار به سوی بمب اتمی به پایان ببرند.
خشم دولت اوباما
سیاست آمریکا در رابطه با برنامه های اتمی جمهوری اسلامی بدون تردید بخصوص در دولت دوم اوباما که بیش از دو سال از عمر آن سپری شده تغییر کرده است.
سیاست تازه آمریکا قرار است جمهوری اسلامی را به عنوان یک قدرت بالقوه اتمی ( قدرت در مرز) بپذیرد در حالی که اسرائیل قدرت بالقوه اتمی تهران را نیز عاملی برای تغییر موازنه قدرت در منطقه تلقی می کند و با آن مخالف است.
دولت اوباما از رفتارهای رییس کنونی دولت اسرائیل بشدت عصبانی است ولی به هیچ وجه قادر نخواهد بود نسبت به خواسته های اسرائیل که اینک از زبان نتان یاهو میشنود کاملا بی اعتنا باقی بماند.
به نتیجه نرسیدن دو دور تلاشهای گذشته گروه 1+5 در مذاکره با جمهوری اسلامی و امضاء <توافق موقت> بجای قرار داد جامع تا حدودی نتیجه فشار های سیاسی خارجی علیه واشنگتن بود که هدایت آنرا اسرائیل عهده دار شده است.
فرانسه یکبار در نوامبر سال 2013 در مقابل آمریکا در این رابطه ایستاد. نشریات فرانسوی اخیرا گزارشهایی را منتشر ساختند حاکی از این که لورن فابیوس وزیر خارجه فرانسه به نمایندگان خود در مذاکرات لوزان دستور داده است مانع از اعطاء امتیازهای بیشتر به جمهوری اسلامی بشوند.
فرانسه به عنوان عضو دائمی شورای امنیت به تنهایی قادر است مانع از امضاء قرار داد اتمی با جمهوری اسلامی بشود. جرارد آراُد سفیر فرانسه در واشنگتن با استفاده از رسانه های اجتماعی منجمله توییتر تاکنون به دفعات انتقادات خود را بر روند مذاکرات اتمی ابراز داشته است.
آغاز دور نهایی مذاکرات اتمی از 5 ماه فروردین در لوزان سوئیس آخرین دور مذاکرات پیش از انقضای مهلت 12 فرودین برای دست یافتن به یک توافق کلی است. اسرائیل در هجوم سیاسی تازه خود تلاش خواهد کرد با کاهش <اهمیت توافق کلی> از اعلام هر نوع توافق تا روشن شدن جزئیات آن پیشگیری بعمل آورد؛ سیاستی که بر سبیل تصادف(!) و با اعلام پشتیبانی علی خامنه ای از <مذاکرات یک مرحله ای> ظاهرا مورد حمایت رهبر جمهوری اسلامی نیز قرار دارد.
در صورت رسیدن به نتیجه اولیه و پیشگیری از اعلام توافق کلی تا 31 ماه مارس جاری، اسرائیل نیرو های خود را برای باز داشتن مذاکرات از رسیدن به <توافق نامطلوب> تا ماه ژوئیه بسیج خواهد کرد.
France’s envoy to Washington, Gerard
Araud, has been particularly
vocal, tweeting that the setting of a March 31
deadline for a framework
deal was “a bad tactic” and “counterproductive”.
The
target date for a full agreement is June 30 and European Union
foreign policy
chief Federica Mogherini has played down the importance
of the end-of-March
deadline, saying that the priority is to seal a
comprehensive deal by
July.
ifting of sanctions before a March 31 deadline for a framework deal.
Israel’s
Strategic Affairs Minister Yuval Steinitz, however, told Israel
Radio that he
is flying to Paris at short notice and may also hold
meetings with other
European nations to re-state his country’s concerns.
“This is an effort to
prevent a (nuclear) deal that is bad and full of
loopholes, or at least … to